Najnowsze informacje
Strona główna / Aktualności / Adwokaci o zagrożeniu demokracji

Adwokaci o zagrożeniu demokracji

Uchwała Komisji Praw Człowieka przy Naczelnej Radzie Adwokackiej z dnia 17 października 2010 r.

Komisja Praw Człowieka przy NRA na konferencji odbywanej w 13. rocznicę wejścia w życie Konstytucji RP, stwierdza że do fundamentów demokratycznego państwa prawnego należy konstytucyjnie zagwarantowana wolność i ochrona tajemnicy komunikowania się (art. 49), a także wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji (art.54 ust.1). Gwarancje te wzmacnia zakazanie władzom publicznym pozyskiwania, gromadzenia i udostępniania innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym (art.51 ust.2).
Mając na względzie konstytucyjne zasady, Komisja wyraża zaniepokojenie ujawnionymi przez media faktami inwigilacji dziennikarzy, pozyskiwania i gromadzenia przez służby danych ich dotyczących, wiążących się z wykonywanym zawodem. Komisja zwraca uwagę, że w inwigilacji stosowane są metody wykorzystujące najnowocześniejsze techniki podsłuchiwania, rejestrowania i przetwarzania danych o obywatelach, z pozoru nieingerujące w merytoryczną zawartość treściową (np informacje o bilingach połączeń). Zbieranie tych danych odbywa się dla celów, wyznaczanych przez służby specjalne, niepodlegających kontroli sądowej. Informacje o naruszeniach opisanych konstytucyjnych gwarancji wolności dotyczą dziennikarzy, jednakże nie ma żadnej pewności, czy nie odnoszą się także do innych zawodów. Pojawiające się informacje o podsłuchach stosowanych wobec adwokatów ? obrońców osób podejrzanych, jeśli znalazłyby potwierdzenie, oznaczałyby ingerencję o charakterze właściwym dla państwa policyjnego.
Adwokatura, podobnie jak i kilka innych zawodów, działa na szczególnie wrażliwej płaszczyźnie w której przecinają się interesy bezpieczeństwa państwa ? definiowane nieraz na bardzo niskim szczeblu operacyjnym ? z interesami grup społecznych oraz jednostek. Dlatego adwokaci, a także np. dziennikarze, narażeni są ? przy niekontrolowanym sądownie rozwoju stosowanych metod inwigilacji ? na szereg niebezpieczeństw, które w istocie stanowić mogą naruszenie gwarancji zawartych w Konstytucji i aktach prawa międzynarodowego, takich jak Europejska Konwencja o ochronie podstawowych praw i wolności. Komisja wzywa do zwiększenia kontroli sądowej nad działaniami służb specjalnych w zakresie zbierania danych o obywatelach, w tym także nad zbieraniem informacji o samym komunikowaniu się ludności, a osób wykonujących zawody zaufania publicznego w szczególności. Bez takiej kontroli sądowej, wobec dynamicznego rozwoju metod inwigilacji i bezsilności nienadążąjącego za zmianami prawa ? iluzją stają się fundamentalne dla poszczególnych zawodów zasady, jak tajemnica adwokacka czy ochrona źródła informacji w dziennikarstwie.
Bez wolnych mediów, podobnie jak i bez niezależnej adwokatury nie można mówić o demokratycznym państwie prawa, państwie respektującym prawa i wolności jednostek, a także prawie społeczeństwa do informacji, służącej kontroli poczynań władzy publicznej. Hasło rezygnacji z prywatności na rzecz bezpieczeństwa zdaje się sprzyjać tym pomysłom, odległym od idei praworządnego państwa prawa.
Niezbędne jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 12 grudnia 2005 r (sygn. akt K 32/04 i wynikającego z niego postanowienia sygnalizacyjnego z 25 stycznia 2006 r (sygn. akt S/2/06) poprzez wypełnienie luki legislacyjnej w ustawie o Policji w zakresie informowania obywateli z urzędu o stosowanej wobec nich kontroli operacyjnej. Sytuacja opisana powyżej wymaga kompleksowego przeglądu kompetencji i praktyki stosowania metod inwigilacyjnych prze policję i inne służby specjalne. Nowelizacji wymaga także prawo telekomunikacyjne, kodeks postępowania karnego i inne ustawy w zakresie dotyczącym prawa do prywatności oraz z regulacjami służącymi ochronie tej zasady.
Komisja Praw Człowieka przy NRA wzywa Radę Ministrów i parlamentarzystów do podjęcia stosownych prac w tym kierunku.
Przewodniczący Komisji Praw Człowieka przy NRA
adwokat Piotr Sendecki

Sprawdź także

Nowy Prokurator Krajowy

Premier powołał nowego prokuratora krajowego, pana Dariusza Korneluka w związku z tym, że tym, że …