Prezes NRA i prezes SSP IUSTITIA apelują do Prezydenta RP o podpisanie uchwalonych ustaw o Trybunale Konstytucyjnym
Apel do prezydenta Andrzeja Dudy o podpisanie ustaw o Trybunale Konstytucyjnym
Warszawa, 23 września 2024
Szanowny Pan Andrzej Duda
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Prezydencie!
Zwracamy się do Pana z apelem o podpisanie ustaw dotyczących Trybunału Konstytucyjnego, które zostały uchwalone przez Sejm w dniu 13 września br. Projekty te, poparte po przeprowadzeniu szerokich konsultacji przez kilkadziesiąt organizacji społecznych, środowiska eksperckie i akademickie, mają na celu wprowadzenie rozwiązań, które przyczynią się nie tylko do rozwiązania kryzysu wokół działalności Trybunału Konstytucyjnego, ale również do zmniejszenia polaryzacji w polskim życiu publicznym.
Na Panu, jako Prezydencie RP wybranym w powszechnych wyborach ciąży wyjątkowa odpowiedzialność zapewnienia, że prawa obywatelek i obywateli będą skutecznie chronione, a działania władz podlegały rzetelnej kontroli pod kątem zgodności z Konstytucją.
Podpisanie tych ustaw stanowiłoby istotny krok w kierunku rozwiązania wątpliwości dotyczących funkcjonowania TK, wskazanych również przez sądy europejskie. Ustawy te stanowią właściwy środek do rozstrzygnięcia – zgodnie z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej – wszystkich problemów skutkujących brakiem należytego funkcjonowania Trybunału. To z kolei przyczyni się do stabilizacji porządku prawnego w Polsce.
Ich przyjęcie zapewni obywatelom i obywatelkom skuteczną ochronę ich praw oraz odbuduje zaufanie do instytucji publicznych. Wierzymy, że decyzja o ich zatwierdzeniu będzie krokiem w stronę umocnienia demokracji i praworządności w naszym kraju.
Z poważaniem,
Sygnatariusze apelu:
Fundacja im. Stefana Batorego
Instytut Spraw Publicznych
Forum Obywatelskiego Rozwoju
Fundacja Wolności Gospodarczej
Akcja Demokracja
Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia
Stowarzyszenie Inicjatywa Obywatelska Pro Civium
Fundacja Panoptykon
Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia
Fundacja Aktywna Demokracja
Amnesty International Polska
Komitet Obrony Demokracji
Fundacja Wolne Sądy
Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris
Stowarzyszenie wspierające Inicjatywę „Nasz Rzecznik”
Inicjatywa „Nasz Rzecznik”
Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS
Green REV Institute
European Fem Institute
Fundacja Jesteśmy Ważni
Fundacja Artonomia
Stowarzyszenie Żydowskie Czulent
Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii
Centralna Rada Romów w Polsce
Fundacja „Dom tam gdzie Ty”
Stowarzyszenie Interwencji Prawnej
Stowarzyszenie „Jesteśmy Razem”
Fundacja Obserwatorium Demokracji Cyfrowej
Fundacja Widzialne
Krajowa Izba Radców Prawnych
- Z apelem o podpisanie uchwalonych ustaw o Trybunale Konstytucyjnym zwrócił się do Prezydenta RP Andrzeja Dudy Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej adw. Przemysław Rosati.
- Prezes NRA wskazuje, że jak najszybsze rozwiązanie problemów dotyczących Trybunału Konstytucyjnego jest w interesie publicznym, przede wszystkim w interesie obywateli.
- Przypomina, że brak prawidłowo funkcjonującego Trybunału Konstytucyjnego, czyli brak realnej oraz efektywnej kontroli władzy publicznej, jest w interesie każdej władzy, ale nie leży w interesie zwykłych ludzi.
- W ocenie Prezesa NRA, podpisanie przez Prezydenta RP obu ustaw rozpocznie proces przywracania zdolności Trybunału Konstytucyjnego do prawidłowej realizacji jego konstytucyjnych funkcji i zadań oraz przyczyni się do odbudowy zaufania do procesu kontroli konstytucyjności prawa w Polsce.
- Taka decyzja nie będzie przejawem ulegania jakiejkolwiek opcji politycznej, ale oczywistym dowodem, że Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie ze swoją rolą, stoi przede wszystkim na straży praw i wolności obywatelskich oraz dba o interesy jednostki.
Chodzi o uchwalone ustawy: z dnia 13 września 2024 r. o Trybunale Konstytucyjnym oraz z dnia 13 września 2024 r. przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, które zostały przedłożone do podpisu Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Prezes NRA podkreśla, że Trybunał Konstytucyjny, realizując zadania wskazane w art. 188 Konstytucji RP, czyli przede wszystkim kontrolę konstytucyjności przepisów prawa, z perspektywy zwykłych ludzi jest bezpiecznikiem, gwarantującym ochronę praw i wolności jednostki, a także zapewniającym przestrzeganie przez władze publiczne zasady legalizmu w procesie stanowienia prawa, zwłaszcza tych przepisów, które bezpośrednio odnoszą się do obywateli i bezpośrednio wpływają na ich losy.
Dlatego w interesie publicznym jest jak najszybsze rozwiązanie problemów dotyczących Trybunału Konstytucyjnego.
„Nie trzeba przekonywać o zasadności tezy, że brak prawidłowo funkcjonującego Trybunału Konstytucyjnego, innymi słowy brak realnej oraz efektywnej kontroli władzy publicznej, jest w interesie każdej władzy, ale nie leży w interesie zwykłych ludzi – wskazuje Prezes NRA. – W takiej sytuacji obywatel zostaje pozbawiony realnego instrumentu, który pozwala w drodze skargi konstytucyjnej przeciwstawić się bezprawnemu działaniu władzy publicznej.”
Prezes NRA argumentuje, że ograniczanie imperium władztwa publicznego, w tym zachowanie zasady legalizmu w procesie stanowienia prawa, co jest oczywiste w państwie demokratycznym, jest możliwe jedynie wówczas, gdy obywatel posiada realne instrumenty realizujące te cele i może z nich realnie oraz efektywnie skorzystać. Kryzys konstytucyjny, który toczy się na naszych oczach, pogłębia erozję zaufania społecznego do organów Państwa Polskiego. W obliczu zagrożeń zewnętrznych w interesie naszego Państwa jest wygaszanie konfliktów wewnętrznych.
W ocenie Prezesa NRA, podpisanie przez Prezydenta RP obu ustaw rozpocznie proces przywracania zdolności Trybunału Konstytucyjnego do prawidłowej realizacji jego konstytucyjnych funkcji i zadań oraz przyczyni się do odbudowy zaufania do procesu kontroli konstytucyjności prawa w Polsce. To będzie także odczuwalny dla obywateli krok w kierunku odbudowy zaufania społecznego do organów władzy publicznej.
„Taka decyzja nie będzie przejawem ulegania jakiejkolwiek opcji politycznej, ale oczywistym dowodem, że Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie ze swoją rolą, stoi przede wszystkim na straży praw i wolności obywatelskich oraz dba o interesy jednostki” – czytamy w apelu Prezesa NRA adw. Przemysława Rosatiego.