PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
17 kwietnia 2021r. odbyło się XXVI Zebranie Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Jest to najwyższa władza organizacji, wybierana w demokratycznych wyborach spośród ponad 3 600 sędziów. Podobnie jak rok temu miało się ono odbyć w Katowicach. Jednak ponownie, z uwagi na sytuację epidemiczną odbyło się wyłącznie w formule online.
W trakcie Zebrania głos zabrali nasi goście:
- Rzecznik Praw Obywatelskich, dr. hab., prof. SWPS Adam Bodnar
- Prezes Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, sędzia Dariusz Zawistowski
- członek Zarządu Lex Super Omnia prok. Mariusz Krasoń
- Prezes NRA adw. Przemysław Rosati.
Delegaci wysłuchali sprawozdania z pracy zarządu przedstawionego przez Prezesa Zarządu Krystiana Markiewicza, wysłuchali rekomendacji członka Komisji Rewizyjnej Agnieszki Wojnarowicz-Posłusznej. Nadto zobaczyli specjalne prezentacje z pracy Stowarzyszenia. https://player.vimeo.com/video/538389785
W czasie głosowań delegaci przytłaczającą większością głosów przyjęli sprawozdanie finansowe i udzielili absolutorium wszystkim członków Zarządu (powyżej 90 % oddanych głosów na TAK). Delegaci pozytywnie ocenili pracę Prezesa Zarządu Krystiana Markiewicza (96% głosów na TAK).
Niemal jednomyślnie przyjęto również uchwały programowe. Za przyjęciem wszystkich 3 uchwał o charakterze programowym oddano 95-96 % głosów.
Zgodnie z treścią przyjętych uchwał, sędziowie z Iustitii żądają m.in. uznania za nieważne nominacji dokonanych na wniosek upolitycznionej Krajowej Rady Sądownictwa (Uchwała nr 4 Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” w sprawie naprawy szkód wyrządzonych w sądownictwie).
Pełna treść wszystkich 3 uchwał o charakterze programowym dostępna jest tutaj:
Prawo to porządek i bezpieczeństwo zbudowane na gruncie praw człowieka i obywatela – manifest programowy SSP „Iustitia” i dwie uchwały
Uchwała nr 3 XXVI Zwyczajnego Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” w dniu 17 kwietnia 2021 r. (manifest programowy)
Granice demokracji konstytucyjnej wyznacza prawo będące środkiem do osiągnięcia zasadniczych celów wyrażonych w Konstytucji, a jednocześnie wartością samą w sobie.
Wszelkie naruszenia tych granic, niezależnie od tego, skąd czerpie legitymację dokonująca ich władza i na jakie nadzwyczajne okoliczności (takie jak pandemia) się powołuje, stanowią zamach na ustrojowe fundamenty Rzeczpospolitej, w których centrum ulokowane są zasady tworzenia prawa i jego stabilność.
Nie możemy aprobować zjawisk takich, jak regulowanie w drodze rozporządzeń czy aktów jeszcze niższego rzędu, zagadnień, dla których zastrzeżona jest forma ustawowa. Prowadzi to niebezpiecznego dla wolności obywateli i ładu społecznego naruszenia filarów demokratycznego państwa prawnego i może być podstawą dochodzenia przez nich roszczeń.
Sędziowie, adwokaci, radcowie prawni, prokuratorzy i inni prawnicy nie mogą przyglądać się obojętnie pogłębiającemu się chaosowi i relatywizmowi czy wręcz nihilizmowi prawnemu a także narastającej w społeczeństwie niepewności co do bezpieczeństwa prawnego. Nie zgadzamy się na wmawianie opinii publicznej, że nie wiadomo, czym jest praworządność, że jest to jakaś wyimaginowana abstrakcja.
Prawo to porządek i bezpieczeństwo zbudowane na gruncie praw człowieka i obywatela. My, Sędziowie Rzeczypospolitej Polskiej, mamy zaszczyt stać na straży tego Prawa, a jego ochrona jest naszą podstawową powinnością. Żadne okoliczności zwolnić nas od niej nie mogą. Naszą służbą jest ochrona praw i wolności obywatelskich – zawsze w zgodzie z Konstytucją RP, prawem krajowym i europejskim oraz własnym sumieniem. Dążąc do tego, by swój urząd pełnić z najwyższą starannością i zaangażowaniem, nie dla własnych korzyści, lecz dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń, dbamy o dobro wspólne i rozumiemy potrzebę rozwijania postaw sprzyjających formowaniu się społeczeństwa obywatelskiego.
Pragniemy, aby apolityczne sądownictwo stało się tą sferą funkcjonowania Państwa, która jest przesycona szacunkiem dla jednostki, przy jednoczesnym dbaniu o niezbędny autorytet instytucji wymiaru sprawiedliwości, a tym samym Rzeczypospolitej Polskiej. Nie kwestionując znaczenia sprawności postępowania oraz konieczności likwidowania zaległości w sądach, w obliczu zagrożeń wynikających z zamachu na praworządność, w duchu jedności, solidarności, odpowiedzialności i wierności złożonemu ślubowaniu sędziowskiemu wzywamy wszystkich członków Stowarzyszenia, ale też pozostałych sędziów, do włączenia się w odbudowę ładu prawnego w naszym kraju.
Uchwała nr 2 programowa XXVI Zwyczajnego Zebrania Delegatów SSP „Iustitia” w dniu 17 kwietnia 2021r.
XXVI Zwyczajne Zebranie Delegatów SSP „Iustitia” wskazuje następujące priorytety w działalności Stowarzyszenia w trzecim roku kadencji 2019-2022:
- dążenie do przywrócenia ładu konstytucyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym:
a) przywrócenia właściwej pozycji ustrojowej organów władzy sądowniczej, zarówno w zakresie sądownictwa powszechnego, administracyjnego i wojskowego, jak i w odniesieniu do Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego;
b) przywrócenia składu Krajowej Rady Sądownictwa do stanu zgodnego z Konstytucją RP zgodnie z wcześniejszym projektem SSP „Iustitia”;
c) wprowadzenia zasad powoływania sędziów zgodnych z Konstytucją RP i prawem europejskim;
d) stworzenia silnego, realnego samorządu sędziowskiego z możliwie jak najszerszym udziałem sędziów wszystkich szczebli;
e) wprowadzenia w miejsce nadzoru administracyjnego Ministra Sprawiedliwości nad sądami powszechnymi systemu współzarządzania sądami przez zreformowaną Krajową Radę Sądownictwa i samorząd sędziowski;
f) ukształtowania zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów w sposób zgodny z Konstytucją RP i prawem europejskim, w oparciu o wcześniejszy projekt Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej;
- współdziałanie ze środowiskami prawniczymi w dążeniu do kompleksowego ukształtowania wymiaru sprawiedliwości przyjaznego obywatelom, opartego na zasadzie partnerstwa społecznego, w szczególności poprzez wprowadzenie gwarancji niezależności prokuratury, godnych warunków świadczenia pomocy prawnej oraz dostępności realnej pomocy prawnej z urzędu na wszystkich etapach postępowania, odformalizowanie postępowania sądowego a także uproszczenie języka używanego w sądach;
- przygotowanie kompleksowej, długofalowej rewolucji cyfrowej w sądownictwie (m.in. digitalizacja akt, poprawa infrastruktury informatycznej w sądach, doręczenia elektroniczne, szerokie wykorzystywanie nowoczesnych narzędzi telekomunikacyjnych i wykorzystanie elementów sztucznej inteligencji) z poszanowaniem fundamentalnych gwarancji procesowych, oraz uwzględnieniem wykluczenia cyfrowego części społeczeństwa;
- dalsze wspieranie we wszelkich dostępnych formach sędziów wiernych przyrzeczeniu sędziowskiemu, którzy są nękani postępowaniami dyscyplinarnymi i innymi formami szykanowania;
- współdziałanie z organizacjami pozarządowymi w zakresie budowania społeczeństwa obywatelskiego, w szczególności poprzez rozwijanie edukacji prawnej (upowszechnianie wiedzy o wymiarze sprawiedliwości, prowadzenie akcji edukacyjno – informacyjnych o prawach, wolnościach i obowiązkach obywatelskich we wszystkich aspektach życia, w tym w aspekcie odnoszącym się do ochrony środowiska, jako dobra wspólnego oraz zwalczania wszelkich form dyskryminacji);
- rozwijanie współpracy z krajowymi i międzynarodowymi stowarzyszeniami sędziowskimi, a także podejmowanie kontaktów i współpracy z instytucjami europejskimi oraz międzynarodowymi w celu realizacji celów statutowych i programu Stowarzyszenia, w szczególności ochrony fundamentów demokratycznego państwa prawnego: prawa do sądu, zasady trójpodziału władz, niezależności sądów i niezawisłości sędziów.
Uchwała nr 4 Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” w sprawie naprawy szkód wyrządzonych w sądownictwie
Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia zważywszy, że wskutek działań Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej VIII kadencji i Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej:
1) naruszony został ład konstytucyjny, wskutek czego Trybunał Konstytucyjny utracił niezależność i nie wykonuje powierzonych mu Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej zadań
2) Krajowa Rada Sądownictwa została rozwiązana przed upływem kadencji jej członków – sędziów i w ich miejsce wbrew Konstytucji Sejm powołał nowych członków sędziów, wskutek czego Rada jako organ całkowicie podporządkowany władzy politycznej jest niezdolna do podejmowania ważnych uchwał,
3) z udziałem utworzonej z naruszeniem Konstytucji Krajowej Rady Sądownictwa oraz z pominięciem środowiska sędziowskiego Prezydent RP powołał setki osób na stanowiska sędziów,
4) kolejnymi aktami legislacyjnymi i wykonawczymi władza polityczna przejęła Sąd Najwyższy i podporządkowała działalność tego najwyższego organu władzy sądowniczej swojej woli,
5) wskutek tych działań powstał stan bezprawia i zburzone zostały fundamenty demokratycznego państwa prawnego,
uznaje za kluczowe dla obrony demokratycznego państwa prawnego oraz wolności i praw obywatelskich przywrócenie ładu konstytucyjnego, w szczególności niezależności sądownictwa.
Niezbędne do osiągnięcia tego celu jest cofnięcie szkodliwych zmian w sądownictwie – również personalnych, w jak najkrótszym czasie. Doświadczenia minionych lat wskazują, że rozwiązanie tej palącej kwestii dla wywołania pożądanego efektu musi przybrać formę legislacyjną, na wzór ustaw naprawczych podejmowanych w przeszłości dla przywrócenia lub ukształtowania ładu konstytucyjnego po okresach rządów niekonstytucyjnych. Rozumiejąc potrzebę zachowania ciągłości państwa i pewności prawa oraz ładu społecznego, nie można pomijać konieczności przywrócenia społecznego zaufania do demokracji w ogóle, a do wymiaru sprawiedliwości w szczególności. Nie można również aktów bezprawia, nawet jeżeli przyjmują pozór stanowienia albo stosowania prawa, uznawać za prawo. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP). Dotyczy to także Prezydenta RP, a jego postanowienia dla ich ważności i skuteczności muszą mieć prawne umocowanie. Osoby powołane na stanowiska sędziowskie w wadliwej procedurze nie są sędziami w rozumieniu Konstytucji i prawa międzynarodowego (EKPCz, KPP), pozostawienie ich na tych stanowiskach przez choćby najkrótszy czas, grozi niepowetowaną szkodą dla porządku prawnego w Polsce i praw jej obywateli.
Dlatego jako konieczne do osiągnięcia wskazanego celu Stowarzyszenie wskazuje i rekomenduje możliwe do przyjęcia rozwiązanie legislacyjne, na podstawie którego:
uchwały Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej na postawie przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) i wydane w ich wyniku postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o powołaniu na stanowiska sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu wojskowego, sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego, sędziego Sądu Najwyższego i sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego zostaną uznane za nieważne z mocy prawa (za wyjątkiem tych, w wyniku których osoba powróciła na uprzednio zajmowane stanowisko sędziego), bez konieczności stwierdzenia tego przez sąd lub inny organ,
stosunek służbowy na stanowiskach objętych w wyniku powołanych wyżej aktów, uznany zostanie za nienawiązany,
wynagrodzenie osób powołanych na stanowiska sędziów Izby Dyscyplinarnej oraz od dnia 23 stycznia 2020 r. osób powołanych na inne stanowiska sędziów SN i NSA pobrane w związku z piastowaniem wyżej wskazanych stanowisk zostanie uznane za nienależne (w wysokości przekraczającej wynagrodzenie, które byłoby tej osobie należne na stanowisku zajmowanym bezpośrednio przed objęciem stanowiska, o którym mowa w punkcie 1, w okresie jego piastowania),
zachowałyby moc orzeczenia wydane w postępowaniu karnym, administracyjnym i cywilnym z udziałem osób, które objęły stanowiska w warunkach, o których mowa w punkcie 1, jednak z możliwością wznowienia postępowań indywidualnie inicjowanych –
na podstawie obowiązujących przepisów w odpowiednich procedurach w określonym terminie i bezpłatnie,
przeprowadzenie nowych zgodnych z prawem krajowym i międzynarodowym otwartych konkursów na zwolnione w ten sposób stanowiska sędziowskie (za wyjątkiem stanowisk w Izbie Dyscyplinarnej i w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, które powinny ulec likwidacji).
Należy przy tym uwzględnić szczególnie trudną i przymusową sytuację powołanych na stanowiska sędziów asesorów, asystentów oraz referendarzy i konkursy te powtórzyć w pierwszej kolejności, w szybkim trybie.Tylko takie rozwiązanie daje nadzieję na szybkie i efektywne usunięcie stanu bezprawności i chaosu, który spowodowała władza polityczna, a którego konsekwencje ponoszą obywatele. Usunięcie stanu bezprawia i naprawa państwa jest naszym obowiązkiem jako obywateli i jako sędziów.
Nie zgodzimy się na półśrodki, które pozwolą pozostać na stanowiskach sędziowskich i uznać za sędziów osoby, które poprzez udział w nielegalnym procesie nominacyjnym sprzeniewierzyły się podstawowym zasadom pełnienia służby sędziowskiej. Dotyczy to wszystkich bez wyjątku osób, które własny interes przedłożyły ponad obowiązujące normy postępowania oraz zasady uczciwości. Tolerowanie takich osób na stanowiskach sędziowskich oznacza tolerowanie bezprawia.
Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia oczekuje, że organy państwa powołane Konstytucją do stanowienia prawa, podejmą wskazane w niniejszej uchwale zadanie i wykonają je w duchu poszanowania wartości konstytucyjnych, prawdy, uczciwości oraz odpowiedzialności za obecne i przyszłe pokolenia, wiedzione pragnieniem naprawy Rzeczypospolitej dla wspólnego dobra wszystkich obywateli.
Źródło:monitorkonstytucyjny.ue
