PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Europejskie rozwiązania z zakresu prawa autorskiego wprowadza nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych. Ma ona zapewnić możliwie szeroki dostęp do utworów oraz przedmiotów praw pokrewnych (czyli m.in. fonogramów i wideogramów) w granicach określonych przez prawo europejskiei międzynarodowe. Zmiany dotyczą m.in. przepisów związanych z tzw. dozwolonym użytkiem publicznym. Chodzi tu np. o umożliwienie korzystania z utworu (bądź przedmiotu prawa pokrewnego) bez uzyskiwania zgody w sytuacjach, kiedy jest to podyktowane ważnym interesem publicznym. Na mocy nowych przepisów chronione treści będą mogły wykorzystywać biblioteki, muzea, instytucje oświatowe, archiwa, uczelnie w celach edukacyjnych, naukowych i informacyjnych. Ponadto każdy będzie mógł w celach informacyjnych korzystać z przemówień publicznych, mów, rozpraw, wykładów i kazań. Instytucje oświatowe zyskają możliwość wykorzystywania utworów na potrzeby e-learningu.
Nowelizacja wprowadza też możliwość korzystania z utworów ważnych dla dziedzictwa narodowego, które obecnie podlegają ochronie autorsko-prawnej, a dotarcie do ich autora lub spadkobierców nie jest możliwe, czyli utworów osieroconych. Chodzi tu o dzieła literackie, plastyczne, fotograficzne, muzyczne i audiowizualne. Korzystać z nich będą mogły instytucje kultury (biblioteki, muzea, filmoteki), szkoły, instytucje oświatowe, uczelnie, archiwa, instytuty badawcze i naukowe PAN oraz nadawcy publiczni. Nadanie statusu utworu osieroconego będą poprzedzać staranne poszukiwania osób mających prawa do nich. Jeśli nie uda się ich znaleźć, utwór zostanie uznany za osierocony, a posiadająca go instytucja będzie mogła go zwielokrotniać i udostępniać w Internecie w celach kulturalnych i edukacyjnych.
Ustawa wprowadza również wynagrodzenie za użyczanie egzemplarzy utworów przez biblioteki publiczne (tzw. public lending right). Wynagrodzenia będą wypłacane ze środków Funduszu Promocji Kultury za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania. Ich beneficjentami będą m.in.: twórcy utworów w języku polskim, tłumacze na język polski, wydawcy. Wysokość wynagrodzeń będzie uzależniona od liczby wypożyczeń. Ustawa znosi też opłaty na Fundusz Promocji Twórczości, związane z korzystaniem z utworów znajdujących się w domenie publicznej.
Zmianami w prawie autorskim zajmie się teraz prezydent.
