10 września to Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. HFPC interweniuje ws. kolejnych niepokojących wydarzeń
Od 2003 roku, z inicjatywy Międzynarodowego Towarzystwa Zapobiegania Samobójstwom – będącego oficjalnym partnerem Światowej Organizacji Zdrowia – 10 września to Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. Każdego roku dzień ten wykorzystywany jest, aby zwrócić uwagę na fakt, że samobójstwo jest najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów, którym można zapobiec.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka od wielu lat zajmuje się prawem do opieki medycznej, w tym sprawami dotyczącymi warunków leczenia. Duże zaniepokojenie HFPC budzą kolejne doniesienia medialne dotyczące sytuacji w polskich placówkach psychiatrycznych.
HFPC pyta o zdarzenia w Krakowie
Fundacja podjęła kolejne interwencje, tym razem w odpowiedzi na artykuł prasowy, w którym poinformowano, że w krakowskim Szpitalu Klinicznym im. dra Józefa Babińskiego, w jednym miesiącu doszło do dwóch samobójstw. HFPC zwróciła się w związku z tym do Marszałka Województwa Małopolskiego z pismem, w którym przedstawiła standardy krajowe i międzynarodowe dotyczące leczenia psychiatrycznego. Fundacja pyta ponadto, czy przewidywane jest podjęcie długofalowych działań w celu zagwarantowania wyższego poziomu opieki psychiatrycznej w krakowskim szpitalu.
W liście zwrócono uwagę na zobowiązania wynikające z Konstytucji RP oraz Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Wskazano ponadto na rekomendacje Europejskiego Komitetu do Spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT).
W piśmie podkreślono, że zdaniem ETPC, państwo ma tzw. pozytywny obowiązek – polegający na wprowadzeniu szczególnych środków, które pozwolą zapobiec pogorszeniu zdrowia fizycznego i psychicznego jednostek, za których sytuację jest szczególnie odpowiedzialne. Wskazano również, że na mocy art. 2 Konwencji, na państwie spoczywa obowiązek podjęcia rozsądnych środków w celu zapobieżenia samookaleczaniu, bez względu na to, czy pacjent leczy się dobrowolnie, czy też jest to hospitalizacja przymusowa. W piśmie podkreślono, że w stosunku do dobrowolnych pacjentów psychiatrycznych, to na władzy ciąży ogólny obowiązek podjęcia racjonalnych działań w celu ich ochrony przed rzeczywistym i bezpośrednim ryzykiem samobójstwa.
Poza standardami ustanowionymi przez ETPC, Fundacja zwróciła również uwagę na zalecenia CPT, który na kanwie monitorowania różnych ośrodków leczenia psychiatrycznego niejednokrotnie wskazywał, że personel placówek zdrowotnych powinien być odpowiednio przeszkolony w rozpoznawaniu oznak ryzyka samobójstwa.
Fundacja zwróciła się również z pismem do Prokuratury Okręgowej w Krakowie, z prośbą o udzielenie informacji na temat toczących się postępowań w sprawach wszczętych na skutek wydarzeń, do których doszło w Szpitalu Klinicznym im. dra Józefa Babińskiego w Krakowie.