PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Międzynarodowy Dzień Osób Starszych obchodzony jest 1 października już od 30 lat. Równocześnie obchodzimy 75 lat działalności ONZ. Z tej okazji przedstawiciele ONZ chcą wezwać Państwa członkowskie do podjęcia działań związanych z Dekadą Zdrowego Starzenia się ogłoszoną na lata 2020-2030.
Sygnałem w tej sprawie był specjalny raport Sekretarza Generalnego ONZ odnoszący się do sytuacji osób starszych w czasie pandemii opublikowany w maju br. Kolejnych należy się spodziewać m.in. podczas konferencji on-line organizowanej 1 października z okazji tego dnia przez globalne organizacje pozarządowe przy współudziale ONZ.
Pandemie: czy mają wpływ na to jak podejmujemy sprawy związane ze starością i starzeniem się?
Hasło tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Osób Starszych odnosi się do wyjątkowej sytuacji, którą spowodował wirus Covid-19 oraz do jego wpływu na przestrzeganie praw osób starszych.
Ostatnie miesiące pokazały także w Polsce, że sytuacja osób starszych w sytuacji stanu wyjątkowego spowodowanego pandemią, wymaga podejmowania szczególnych działań w celu zapewnienia realizacji podstawowych praw, takich jak:
prawo do godnego życia,
prawo do opieki zdrowotnej, w tym poprzez dostęp do opieki długoterminowej i paliatywnej,
prawo do włączenia społecznego,
prawo do równego traktowania, także na rynku pracy i rynku usług,
prawo do autonomii i niezależnego życia.Realizacji tych praw powinna być zapewniona niezależnie od tego, czy dana osoba mieszka w swoim domu, czy w placówce opiekuńczej.
Rozmawiajmy z seniorami o ich potrzebach
W czasie pandemii mogliśmy dostrzec, że osoby starsze – z jednej strony szczególnie wrażliwe na skutki Covid-19 – równocześnie potrzebują czuć się pełnoprawnymi członkami społeczeństwa. To oznacza konieczność wsłuchania się w głosy samych osób starszych odnośnie ich potrzeb i tego w jaki sposób chcą otrzymywać ewentualne wsparcie. Szczególnie w czasie pandemii usłyszmy:
Głosy osób starszych, które w czasie ogólnego zamknięcia nie mogą spotykać się ze swoimi bliskimi i znajomymi.
Głosy osób starszych, którzy potrzebują wsparcia w czynnościach życia codziennego a nie mają do kogo zwrócić się o pomoc.
Głosy osób starszych, które obawiają się wsparcia przez wolontariuszy, że dowieziony posiłek nie przyjdzie na czas, albo że utracą sami zdolność do dbania o swoje potrzeby.
Głosy osób w wieku emerytalnym pracujących w sektorze publicznym, które obawiają się zwolnień.
Głosy osób starszych – mieszkańców domów pomocy społecznej – mówiących o tym, że czują się uwięzieni, nie mogąc przez dłuższy czas opuszczać placówki.
Głosy osób starszych, które mogą doświadczać różnego rodzaju przemocy.Jakie działania mogą podjąć rząd i samorzący, aby wesprzeć osoby starsze?
Pandemia uwypukliła potężne wyzwanie dla samorządów lokalnych, aby przygotować i wdrożyć mechanizmy:
efektywnego informowania osób starszych o ich prawach oraz o możliwych formach wsparcia,
oraz mechanizmy konsultowania się z samymi osobami starszymi na temat ich potrzeb,
udzielania wsparcia adekwatnego do potrzeb osób starszych,
organizowania planów radzenia sobie z pandemią z uwzględnieniem potrzeb osób starszych,Niewątpliwie jako społeczeństwo wiele się uczymy i wdrażamy zmiany w tym zakresie, nadal jednak potrzebujemy uważnie sprawdzać, czy w podejmowanych publicznych działaniach osoby starsze są traktowane w sposób partnerski.
Na poziomie rządowym konieczne jest wzmacnianie systemowych ram, które ułatwią samorządom podejmowanie działań adekwatnych do potrzeb osób starszych, w tym poprzez działanie na rzecz przyjęcia Konwencji o prawach osób starszych, która przyczyniłaby się do zmiany traktowania osób starszych jako grupy osób wykluczonych na rzecz ujęcia działań na rzecz seniorów w ramach praw człowieka, a także wyeliminowania paternalistycznego traktowania osób starszych na rzecz partnerskiego uzgadniania rodzajów ewentualnego wsparcia.
Konieczne są także zmiany w podejściu do polityki senioralnej poprzez wprowadzenie stałego wsparcia finansowego gmin w realizacji ustawowych zadań, np. w formie subwencji senioralnej, realizowanej w podobnej formule do subwencji oświatowej.
Wszystkie te działania powinny stanowić spójne przygotowanie do przyśpieszenia starzenia się społeczeństwa w Polsce i zmian odnośnie potrzeb osób starszych w różnym wieku. W 2025 r. w wiek 80+ zaczną wchodzić osoby urodzone w wyżu powojennym. To oznacza konieczność zintensyfikowania wysiłku na rzecz przygotowania odpowiedniej infrastruktury, procedur i nastawienia społecznego do tej istotnej zmiany
BBBBBBBBBBBBBBBB
prawa „dyscyplinarek” sędziego Igora Tulei. RPO wniósł do ETPC o dopuszczenie do udziału w sprawie ze skargi sędziego
Data:
2020-10-01
podziel się tym na: twitter facebook
Sędzia Igor Tuleya wystąpił do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ze skargą na wszczęte przeciw niemu postępowania dyscyplinarne
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do ETPC o dopuszczenie jako trzeciej strony do sprawy zainicjowanej tą skargą indywidualną
Chce wskazać na kluczowe znaczenie tej sprawy dla ochrony sędziów przed bezprawnym stosowaniem wobec nich środków dyscyplinarnychEuropejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu zakomunikował skargę rządowi RP 21 września 2020 r. (skarga nr 21181/19).
Postępowania dyscyplinarne wobec sędziego i jego skarga do ETPC
Wobec sędziego Igora Tulei wszczęto w sumie siedem postępowań dyscyplinarnych. Najgłośniejsze dotyczyło rzekomego przestępstwa nadużycia uprawnień w związku z ujawnieniem przez sędziego w 2017 r. informacji z umorzonego śledztwa ws. obrad Sejmu w Sali Kolumnowej. Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego nieprawomocnie odmówiła 9 czerwca 2020 r. zgody na uchylenie jego immunitetu.
Innym powodem „dyscyplinarki” było zadanie pytania prejudycjalnego do TSUE w sprawie ustawy rozszerzającej odpowiedzialność dyscyplinarną sędziów. Pozostałe sprawy dotyczyły publicznych komentarzy sędziego o zmianach w sądownictwie i jego udziału w zgromadzeniach.
W skardze do ETPC Igor Tuleya przytoczył art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka o prawie do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego. Według sędziego postępowania dyscyplinarne podważyły jego reputację jako sędziego. Z kolei sposób prowadzenia postępowań był nieproporcjonalny do spraw, których dotyczyły.
Sędzia powołał się też na art. 13 EKPC o prawie do skutecznego środka odwoławczego, Wskazał, że nie dysponował żadnym środkiem, za pomocą którego mógłby przeciwdziałać naruszaniu swego prawa do prywatności.
Trybunał poinformował, że sprawa badana będzie także pod kątem wolności wyrażania opinii (art. 10. EKPC).
Wniosek RPO do ETPC
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do ETPC o zezwolenie na złożenie pisemnych uwag w charakterze trzeciej strony w sprawie. Gdyby Trybunał zdecydował o przeprowadzeniu rozprawy, Rzecznik prosi o wzięcie w niej udziału.
Jak napisał Adam Bodnar do ETPC, sprawa dotyczy nieuzasadnionego zakresu i nieproporcjonalnego sposobu stosowania mechanizmu odpowiedzialności dyscyplinarnej. Za jego pomocą polskie władze starają się wpływać na sędziów, którzy krytycznie oceniają zmiany wprowadzone w ostatnich latach w polskim sądownictwie.
Skarga sędziego Igora Tulei może poprzedzać serię skarg sędziów na zastosowane wobec nich środki dyscyplinarne i administracyjne. Środki te mogą prowadzić do zagrożenia lub naruszenia niezawisłości sędziowskiej, naruszać dobre imię sędziego, naruszać poszanowanie jego życia prywatnego, a także skutkować ograniczeniem wolności słowa sędziego.
Ponadto praktyka wskazuje na celowy zamiar władz „uciszenia” zarówno poszczególnych sędziów, których dotyczą te środki, jak i wywarcia wpływu na całą społeczność sędziowską. Działania władz mają na celu wywołanie „efektu mrożącego”. Dlatego może chodzić o ogólne gwarancje dla polskich sędziów znajdujących się w podobnej sytuacji.
RPO przypomniał, że na obecny system odpowiedzialności dyscyplinarnej w znacznej mierze wpływa Minister Sprawiedliwości, który m.in. powołuje nie tylko sędziowskich rzeczników dyscyplinarnych, ale także i sędziów sądów dyscyplinarnych pierwszej instancji. Ponadto powołano nową Izbę Dyscyplinarną w Sądzie Najwyższym do rozstrzygania o odpowiedzialności dyscyplinarnej w zawodach prawniczych, w szczególności sędziów.
Negatywne zmiany w systemie odpowiedzialności dyscyplinarnej, które nadmiernie wpływają na działalność orzeczniczą polskich sądów, skłoniły Komisję Europejską do wszczęcia przeciwko Polsce postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego i wniesienia skargi do Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu (sprawa C-91/19). Zastosował on środek tymczasowy w postaci zawieszenia działalności Izby Dyscyplinarnej SN.
W ostatnich latach RPO podejmował liczne interwencje wobec sędziów, wobec których stosuje się opresyjną praktykę wszczynania nieuzasadnionych, często iluzorycznych, ale mających na celu zastraszenie, postępowań dyscyplinarnych. Rzecznik zgromadził znaczną dokumentację dotyczącą szczegółów funkcjonowania systemu dyscyplinarnego. Obejmuje ona m.in. materiały dotyczące poszczególnych postępowań dyscyplinarnych, zebrane w ramach kompetencji RPO.
