PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Uchwała Europejskiego Stowarzyszenia Sędziów w sprawie Polski
Na spotkaniu w Nur-Sułtan w Kazachstanie w dniu 15 września 2019 r. Europejskie Stowarzyszenie Sędziów (EAJ) podjęło następującą rezolucję dotyczącą sytuacji sądownictwa w Polsce:
- Na wstępie EAJ zauważa, że niezawisłość sądownictwa w Polsce jest atakowana od końca 2015 r. Przyjęte i wdrożone w tym okresie przez polskie władze rozwiązania legislacyjne i polityczne mają za zadanie całkowite uzależnienie sądownictwa od władzy wykonawczej i ustawodawczej. Polityka ta jest realizowana poprzez upolitycznienie Krajowej Rady Sądownictwa, nadanie Ministrowi Sprawiedliwości, który jest jednocześnie Prokuratorem Generalnym, uprawnienia do odwoływania i mianowania prezesów i wiceprezesów sądów, zmuszanie sędziów Sądu Najwyższego do przejścia na stan spoczynku oraz wszczynanie postępowań dyscyplinarnych celem wywarcia nieuzasadnionej presji na sędziów, którzy występują w obronie niezależności sądownictwa bądź orzekają w sposób niezgodny z oczekiwaniami rządu. Polskie władze konsekwentnie dążą do ukarania bądź uciszenia sędziów, którzy otwarcie występują w imię praworządności i orzekają w sposób niezgodny z ich oczekiwaniami, pochwalają zaś i nagradzają sędziów, którzy stosują się do ich oczekiwań.
- EAJ wyrażało już swoje zaniepokojenie tymi sprawami już wcześniej w rezolucjach w sprawie Polski z 10 maja 2019 r., 25 maja 2018 r., 17 października 2018 r. i w liście otwartym z lipca 2017 r. W dokumentach tych EAJ wielokrotnie wzywała polskie władze, aby usunąć dokonane już naruszenia zasady praworządności i przywrócić niezależność sędziowską.
- EAJ pragnie wyrazić swoje rosnące zaniepokojenie faktem, że zamiast odpowiedzieć pozytywnie na powyższe rezolucje, władze Rzeczypospolitej Polskiej podjęły kolejne kroki w celu podważenia podstawowych zasad praworządności i niezależności sądownictwa.
- EAJ postrzega i potępia jako część tego uporczywego działania kampanię wspieraną przez Ministerstwo Sprawiedliwości, a zwłaszcza przez byłego wiceministra Łukasza Piebiaka, która w przestrzeni medialnej dążyła do podsycania nienawiści w stosunku do sędziów, którzy usiłują bronić praworządności i niezawisłości sądownictwa, jak między innymi prof. Małgorzata Gersdorf – prezes Sądu Najwyższego oraz prof. sędzia Krystian Markiewicz – prezes Stowarzyszenia Sędziów IUSTITIA.
- EAJ zwraca uwagę na wprowadzone niedawno przepisy prawa:
a. przekazanie Ministrowi Sprawiedliwości uprawnienia do powoływania rzeczników dyscyplinarnych sędziów sądów powszechnych wraz z uprawnieniem do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego,
b. zastąpienie prawa do odwołania od wyroku w sprawie dyscyplinarnej do Sądu Najwyższego odwołaniem do nie niezależnej Izby Dyscyplinarnej tegoż Sądu. - EAJ pragnie wyrazić też swoje zaniepokojenie odmową Kancelarii Marszałka Sejmu wykonania prawomocnego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2019 r. (I OSK 4282/18) nakazującego Kancelarii ujawnienie nazwisk sędziów, którzy wskazali i popierali kandydatury członków do nowej Krajowej Rady Sądownictwa.
- EAJ pragnie wyrazić swoją głęboką solidarność z polskimi sędziami, którzy przeciwdziałają osłabieniu niezależności polskiego sądownictwa.
- EAJ wzywa rząd Rzeczypospolitej Polskiej do:
a. niezwłocznego zakończenia postępowań dyscyplinarnych przeciwko sędziom za ich orzeczenia odwołujące się do potrzeby uzyskania orzeczeń prejudycjalnych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, bądź za orzeczenia, które negatywnie oceniane są przez władze;
b. weryfikacji nowego systemu regulującego postępowania dyscyplinarne w celu zapewnienia jego niezależności od rządu, a w szczególności Ministra Sprawiedliwości;
c. zmianę ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, celem zapewnienia, aby jej członkowie będący sędziami byli wybierani przez sędziów, a nie przez władzę wykonawczą lub parlament;
d. podjęcie natychmiastowych i konkretnych kroków w celu przywrócenia i zagwarantowania pełnej niezależności Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego oraz Prokuratury. - EAJ wzywa też Komisję Praw Człowieka ONZ, Parlament Europejski, Radę i Komisję Unii Europejskiej oraz społeczność międzynarodową, aby także nalegały na władze Rzeczypospolitej Polskiej w celu wprowadzenia w życie powyższych kroków.
