PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Znowelizowany kodeks karny wprowadza odpowiedzialność karną za nowe rodzaje przestępstw wymierzonych w wolność seksualną, obyczajność oraz prawidłowy rozwój psychoseksualny nieletnich. Ustawa implementuje do polskiego porządku prawnego postanowienia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwalczanianiegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępującej decyzję ramową Rady oraz podpisanej przez Polskę 25 października 2007 r. Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych (tzw. Konwencja z Lanzarote). Zarówno Dyrektywa, jak i Konwencja z Lanzarote, nakładają na państwa szereg obowiązków w zakresie penalizacji takich zachowań. Obecne polskie uregulowania w znaczącej mierze odpowiadają standardom wskazanych instrumentów międzynarodowych. Kwestią, w której regulacje krajowe odbiegały od wymogów międzynarodowych, był zakres karalności pornografii z udziałem małoletnich. O ile dotychczas karane było utrwalanie, sprowadzanie, przechowywanie lub posiadanie treści pornograficznych z udziałem małoletniego poniżej lat 15, to po wejściu w życie znowelizowanych przepisów czyny te będą karane w odniesieniu do wszystkich małoletnich (tym samym ochroną objęte będą również osoby w wieku 15-18 lat). Na poziomie 15 lat utrzymana zostanie tzw. granica wieku przyzwolenia na obcowanie seksualne. Ustawa przewiduje też zmiany mające na celu ograniczenie zjawiska prostytucji dziecięcej poprzez penalizację kontaktów seksualnych z małoletnimi poniżej 18 lat, jeżeli wiążą się one z przekazaniem lub obietnicą korzyści majątkowej, osobistej lub nadużyciem zaufania. Nie będzie już miało przy tym znaczenia z czyjej inicjatywy dochodzi do takich kontaktów. Dorosły oferujący takie korzyści nie będzie się mógł tłumaczyć tym, że jedynie przyjął propozycję dziecka.
Uchwalone przepisy umożliwią również karanie uczestników tzw. przedstawień pornograficznych z udziałem małoletnich. Przedstawienia takie bez wątpienia mają wysoce negatywny wpływ na prawidłowy rozwój psychoseksualny dzieci, a dotąd nie były wprost penalizowane w kodeksie karnym. Zakazane zostanie również prowadzenie reklamy i promocji działalności polegającej na rozpowszechnianiu treści pornograficznych w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi małoletnim poniżej 15 lat. W ustawie przewidziano również wydłużenie okresu przedawnienia karalności przestępstw o charakterze seksualnym. W przypadku gdy ofiarą takiego przestępstwa będzie małoletni, przedawnienie karalności nie będzie mogło nastąpić wcześniej niż przed ukończeniem przez tego małoletniego 30 lat. Wydłużenie tego okresu, z dotychczas obowiązujących 5 lat, podyktowane jest koniecznością zapewnienia osobom, które jeszcze jako małe dzieci padły ofiarą przestępstw o charakterze seksualnym, możliwości dochodzenia ukarania sprawcy, gdy osiągną już one samodzielność, tj. po ukończeniu przez nie 18 roku życia. Wydłużonym okresem przedawnienia karalności objęto również przestępstwo handlu ludźmi, gdy pokrzywdzonym była osoba małoletnia.
Ponadto znowelizowany został art. 92a ustawy o systemie oświaty. W celu zapewnienia dzieciom i młodzieży korzystającym z różnych form zorganizowanego wypoczynku możliwie najbardziej bezpiecznych do tego warunków wprowadzony został wymóg niekaralności wychowawcy i kierownika za określone przestępstwa. Osoby te zobowiązane będą do przedłożenia informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego. Zaproponowane zmiany stanowią zarówno adekwatną reakcję na zjawisko wykorzystywania i niegodziwego traktowania dzieci w celach seksualnych, jak również przyczynią się do ochrony prawidłowego rozwoju psychoseksualnego małoletnich. Należy, bowiem zauważyć, iż nowe regulacje wymierzone są przede wszystkim w producentów i odbiorców pornografii dziecięcej oraz osoby korzystające z prostytucji dziecięcej. Skutkiem przyjętych rozwiązań będzie, ograniczenie popytu na taką pornografię, a tym samym zmniejszenie jej ilości, a przede wszystkim zmniejszenie liczby małoletnich, którzy uczestniczą w jej wytwarzaniu. Zmniejszeniu powinna również ulec liczba prostytuujących się nieletnich, gdyż każdy przypadek obcowania płciowego z małoletnim (osobą poniżej 18 lat) w zamian za korzyść majątkową stanowić będzie przestępstwo.
Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji Ministerstwo Sprawiedliwości
