PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Dwudniowe wybory do Sejmu i Senatu, zakaz używania billboardów w kampanii wyborczej są niezgodne z konstytucją – orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny. Jako zgodne z Ustawą Zasadniczą sędziowie uznali jednomandatowe okręgi wyborcze, głosowanie w wyborach przez pełnomocnika, głosowanie korespondencyjne dla Polaków za granicą.Przepisy kodeksu wyborczego zaskarżył do TK klub parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości. Posłowie PiS zakwestionowali przepisy wprowadzające m.in.: zakaz emitowania płatnych spotów wyborczych i naklejania plakatów większych niż dwa m.kw. w czasie kampanii wyborczej, głosowanie przez pełnomocnika, sposób jego ustanawiania oraz konstytucyjność głosowania korespondencyjnego przez obywateli polskich przebywających za granicą. PiS kwestionował też zawarty w kodeksie nowy system wyborów do Senatu w 100 jednomandatowych okręgach wyborczych.
DWUDNIOWE GŁOSOWANIE – NIEZGODNE Z KONSTYTUCJĄ
PiS zaskarżyło m.in. zdanie kodeksu mówiące, że „organ zarządzający wybory może postanowić, że głosowanie w wyborach przeprowadzone zostanie w ciągu dwóch dni „wskazując, że jest to sprzeczne z art. 7 konstytucji stanowiącym, że „organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”. Tymczasem ustawa zasadnicza przewiduje, że wybory wyznacza się na „dzień wolny od pracy”. BILLBOARDY – NIEZGODNY Z KONSTYTUCJĄ
Trybunał rozstrzygnął też czy konstytucyjny jest zamieszczony w kodeksie zakaz używania w kampanii plakatów i haseł wyborczych większych niż dwa metry kwadratowe. PiS uważa, że przepis ten jest sprzeczny m.in. z art. 54 konstytucji, w którym jest mowa o zapewnieniu każdemu wolności wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Ponadto w tym kontekście przywołany jest art. 31 ust 3 ustawy zasadniczej, w którym zapisano, że „ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób”.
PŁATNE SPOTY RADIOWE I TELEWIZYJNE – NIEZGODNE Z KONSTYTUCJĄ
Podobna argumentacja dotyczyła zakazu odpłatnych ogłoszeń wyborczych w programach radiowych i telewizyjnych. Również tutaj PiS przywoływał zapisy konstytucji mówiące o wolności wyrażania poglądów oraz zapewnieniu pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
JEDNOMANDATOWE OKRĘGI W WYBORACH DO SENATU – ZGODNE Z KONSTYTUCJĄ
Jako błędny wskazywany był tryb, w jakim wprowadzona została ta zmiana. Chodzi o to, że zrobił to Senat poprzez poprawkę do przyjętej przez Sejm ustawy, a nie Sejm podczas prac nad projektem. Tymczasem – jak argumentuje PiS – zmiany mające ustrojowe znaczenie w prawie wyborczym nie mogą być inicjowane w trybie poprawek Senatu. PiS kwestionował też arbitralny sposób, w jaki wyznaczono sto nowych okręgów wyborczych do Senatu. PiS zaskarżyło też zapisy ustawy wprowadzającej kodeks wyborczy, które uchylają obowiązujące w obecnej ordynacji wyborczej przepisy dotyczące wyborów do Senatu. Jak uzasadniał PiS, jeśli TK uznałby niekonstytucyjność jednomandatowych okręgów w wyborach do Senatu, powinna nadal działać poprzednia ordynacja wyborcza, tak aby nie powstała niekonstytucyjna luka prawna.
GŁOSOWANIE PRZEZ PEŁNOMOCNIKA – ZGODNE Z KONSTYTUCJĄ
W ocenie PiS przepisy, w których wprowadzana jest możliwość głosowania przez pełnomocnika, są sprzeczne z zapisami konstytucji mówiącymi, że wybory „są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym”. Wnioskodawcy argumentują, że udzielenie pełnomocnictwa do głosowania nie daje wyborcy minimum gwarancji, że pełnomocnik w dniu wyborów wykona jego wolę. GŁOSOWANIE KORESPONDENCYJNE – ZGODNE Z KONSTYTUCJĄ
TK zdecydował też, czy w świetle przepisów konstytucji można wprowadzać przepisy umożliwiające głosowanie korespondencyjne Polakom przebywającym za granicą. Również w tym punkcie PiS przypomina zapisy ustawy zasadniczej, które mówią, że wybory do Sejmu i Senatu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz odbywają się w głosowaniu tajnym. Zdaniem PiS głosowanie korespondencyjne sprzyja „naruszaniu tajności głosowania”. Autorzy ustawy argumentowali z kolei, że zarówno głosowanie przez pełnomocnika, jak i korespondencyjne ma umożliwić zagwarantowane w konstytucji prawo do udziału w wyborach osobom, które teraz w praktyce nie są w stanie głosować, czyli chorym, niepełnosprawnym, a także osobom mieszkającym za granicą.
Źrodło: portal tvn24.pl