PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Prezentujemy dwa stanowiska przyjęte przez Krajową Radę Komorniczą w Warszawie i Stowarzyszenie Sędziów Polskich ?Iustitia? w sprawie konieczności kontynuowania programu komputerowego oraz dostępu do bazy danych Krajowego Rejestru Karnego (KRK) który ma dotyczyć wyłącznie wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego. Nie ulega wątpliwości, że dla komorników sądowych, realizujących na polecenie wierzycieli tytuły wykonawcze, dostęp do wszelkiego rodzaju informacji o majątku dłużnika jest niezwykle istotny dla szybkości, a co za tym idzie i dla skuteczności egzekucji. O tym, jak możliwość korzystania przez organy egzekucyjne z Podsystemu Dostępu do Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych jest ważnym instrumentem przy wykonywaniu obowiązków związanych z prowadzoną działalnością egzekucyjną świadczą chociażby liczby obrazujące ilość przypadków korzystania z przeglądarki. W roku 2012 liczba ta sięgnęła 2 milinów, co przy uwzględnieniu liczby komorników sądowych oznacza, że statystycznie każdy z komorników miesięcznie korzysta z tego narzędzia blisko 300 razy.
Wydaje się, że tak bogate doświadczenia w znakomity sposób przyczyniają się nie tylko do poprawy bieżącej skuteczności prowadzonych obecnie postępowań egzekucyjnych, ale również do pozyskania materiału istotnego w toku prowadzonych prac legislacyjnych. Kontynuowanie pilotażu istotne jest również z punktu widzenia konieczności zapewnienia sprawnego przejścia do docelowego systemu. Pragnę również zauważyć, że zawarte w dniu 15 marca 2012 r. pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości a Krajową Radą Komorniczą porozumienie zakłada, że pilotażowe udostępnianie danych z repliki CBDKW obowiązywać będzie aż do dnia wejścia w życie przepisów prawnych umożliwiających komornikom sądowym produkcyjny, bezpośredni dostęp przez sieć publiczną Internet do danych zawartych w rejestrze ksiąg wieczystych. Takie rozwiązanie miało na celu zwłaszcza umożliwienie komornikom sądowym zapoznanie się z funkcjonowaniem wdrażanego systemu, możliwość jego testowania i zgłaszania ewentualnych uwag. Nie ulega wątpliwości, że dotychczas stosowne przepisy nie weszły w życie, a dzień wejścia w życie takich przepisów nie jest znany. Tym samym zasadne wydaje się, jak to określono w porozumieniu z dnia 15 marca 2012 r., kontynuowanie programu aż do dnia wejścia w życie przepisów stosownych przepisów. Ponadto po zawarciu wskazanego porozumienia Krajowa Rada Komornicza zleciła wykonawcy oprogramowania do obsługi kancelarii komorniczych przystosowanie systemów do automatycznej współpracy z Podsystemem Dostępu do Centralnej Bazy Danych Ksiąg Wieczystych, co wiązało się kosztami wdrożenia takiej funkcjonalności, która po zakończeniu programu pilotażowego stanie się bezużyteczna. Pozbawienie komorników sądowych dotychczasowego narzędzia spowoduje, że utracą oni na czas niemożliwy do określenia możliwość szybkiego pozyskiwania istotnych dla egzekucji informacji, jak również spowoduje konieczność ponownego wdrażania systemu po wejściu w życie projektowanych przepisów. Takie rozwiązanie nie jest zaś korzystne z punktu widzenia interesów wierzycieli poszukujących ochrony swych praw na drodze postępowania egzekucyjnego. Mając na uwadze wyżej wskazane racje, zwracam się z uprzejmą prośbą o dalsze kontynuowanie pilotażowego programu, zgodnie z zawartym w dniu 15 marca 2012 r. porozumieniem.
Pod pismem podpisał się Prezes Krajowej Rady Komorniczej Rafał Fronczek
Stowarzyszenie Sędziów Polskich ?Iustitia? oczekuje szybkiej reakcji Ministra Sprawiedliwości na utrudnienia w dostępie sądów do baz danych, koniecznych dla sprawnej pracy wymiaru sprawiedliwości. Środowisko sędziowskie od lat zgłaszało taką potrzebę i obecną obietnicę podjęcia stosownych prac przyjmujemy z zadowoleniem. Jednocześnie jednak zaniepokojenie budzi fakt, że w zadeklarowanym kształcie zapewnienie dostępu do bazy danych Krajowego Rejestru Karnego (KRK) ma dotyczyć wyłącznie wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego. Takie ograniczenie zakresu proponowanych zmian stanowiłoby jedynie reakcję na głośno komentowane wydarzenie publiczne, ale nie będzie stanowiło systemowego rozwiązania problemu braku dostępu sądów do publicznych baz danych. Umożliwienie bieżącego dostępu do danych KRK ma również znaczenie z punktu widzenia sędziów orzekających w sprawach karnych. W codziennej pracy sędziów karnych istnieje konieczność posiadania aktualnych danych o karalności oskarżonych. Obecnie sędzia rozstrzygający sprawę karną musi oczekiwać na uzyskania informacji z KRK często kilka tygodni, co powoduje konieczność odraczania rozpraw. Przyznanie bezpośredniego dostępu do informacji zawartych w KRK wyłącznie sądom rejestrowym, przy pominięciu w tym zakresie wydziałów karnych, świadczyłoby w ocenie Stowarzyszenia o braku orientacji w rzeczywistych potrzebach sądów powszechnych. Zapewnienie bieżącego dostępu wszystkich sądów do KRK stanowiłoby realny krok w kierunku realizacji deklaracji Premiera Donalda Tuska o skróceniu czasu postępowań sądowych. Co więcej, zapewnienie komunikacji dwustronnej, wyrażającej się tym, że sąd zamiast informacji, którą wypełnia i przesyła pocztą do KRK, wprowadzałby dane bezpośrednio do systemu, pozwoliłoby przyśpieszyć obieg informacji i spowodować konkretne oszczędności w kosztach korespondencji pocztowej. Rozwiązanie to nie powinno przy tym przysporzyć pracy sądom, bo zamiast wypełniać informację poprzez wprowadzenie danych, a następnie drukować i wysyłać pocztą, wprowadzano by tylko dane, nawet pobierane z sądowego systemu informatycznego, do systemu łączącego się KRK. Równie istotnym krokiem w kierunku realizacji tego celu byłoby zapewnienie dostępu sądów powszechnych do danych zawartych w rejestrze PESEL, w celu natychmiastowej weryfikacji prawidłowości danych osobowych i adresowych osób, co do których zachodzą trudności z doręczeniem przesyłek sądowych. Obecnie każda taka sytuacja powoduje co najmniej kilkutygodniowe opóźnienia w rozpoznawaniu spraw przez sądy, a nadto wywołuje ryzyko, iż nastąpi stwierdzenie prawomocności orzeczenia w trybie doręczenia zastępczego, w sytuacji skierowania przesyłki na nieaktualny adres strony procesu.
Zwrócić należy również uwagę, że istotne problemy powstaną w przyszłości (po 1 lipca 2013 r.) na skutek przewidywanego wejścia w życie ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, bowiem w jak wynika z art. 56 pkt 1 tej ustawy, w nowym Rejestrze Dowodów Osobistych nie będzie zapisywany adres zamieszkania, co wpłynie negatywnie na sprawność postępowań sądowych, w których często zachodzi konieczność ustalenia adresu świadka. Wskazane jest również zapewnienie komunikacji z Centralną Ewidencją Pojazdów i Centralną Ewidencją Kierowców, co pozwoli uzyskiwać potrzebne informacje dotyczące pojazdów czy kierowców (w tym np. praw jazdy). Postulowane zmiany nie pociągną za sobą istotnych obciążeń finansowych dla Skarbu Państwa, albowiem dzięki wieloletniej już akcji informatyzacji sądów powszechnych, prowadzonej głównie wysiłkiem sądów, posiadają one infrastrukturę informatyczną konieczną do zapewnienia odpowiedniego dostępu do wymienionych rejestrów. Co więcej, w dłuższym okresie czasu przyniesie to wymierne oszczędności w związku z ograniczeniem obiegu korespondencji droga pocztową. Jednocześnie, zmiana przepisów w tym zakresie nie powinna pociągnąć za sobą konieczności ingerencji w treść ustaw regulujących oba rejestry, przewidują one bowiem zarówno dostęp do danych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, jak również dostęp do zawartych w nich informacji na wniosek sądu.
Zarząd SSP „IUSTITIA” ( stanowisko z 29 sierpnia 2012 r.)
