Strona główna / Aktualności / Naruszenie powagi sądu

Naruszenie powagi sądu

Sąd Najwyższy w uchwale rozstrzygnął przedstawione przez Rzecznika Praw Obywatelskich zagadnienie prawne i zaaprobował przedstawione przez rzecznika stanowisko uznając, że kary porządkowe określone w art. 49 § 1 ustawy prawo o ustroju sądów mogą być stosowane tylko wobec osób obecnych w czasie i miejscu wykonywania czynności sądowych. W sytuacji, gdy osoby te bądź to naruszają powagę, spokój lub porządek tych czynności bądź to ubliżają sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w tej czynności, niezależnie od tego, w jakiej formie to czynią. Kar tych nie stosuje się natomiast do czynów naruszających dobra chronione przepisem art. 49 § 1 wyżej wymienionej ustawy, dokonanych jednak poza miejscem i czasem rozprawy, posiedzenia lub innej czynności sądowej, w tym w szczególności w formie pisma złożonego do sądu.
W uzasadnieniu uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że działanie naruszające powagę, spokój lub porządek czynności sądowych albo ubliżające sądowi lub innemu podmiotowi określonemu w art. 49 § 1 p.u.s.p. może przejawić się w każdej formie, a więc np. w wulgarnych słowach, w gwizdach, okrzykach, w obraźliwych gestach lub mimice, w okazaniu podczas czynności sądowej znieważających rysunków czy haseł. Możliwe jest ono zatem także w piśmie, np. przez rozwinięcie transparentu zawierającego obraźliwe treści albo w zaprezentowaniu podczas czynności innego napisu naruszającego wymienione wyżej dobra. Warunkiem niezbędnym zastosowania tego szczególnego rodzaju represji, jaką stanowi kara porządkowa, jest jednak to, aby naganne zachowanie nastąpiło podczas czynności sądowych. Nie jest więc możliwe wymierzanie kar porządkowych na podstawie art. 49 § 1 p.u.s.p. nawet za czyny, których sprawca dopuścił się w gmachu sądu (np. w sekretariacie lub w gabinecie sędziego), ale poza tokiem rozprawy, posiedzenia lub innej czynności sądowej. Przepis ten nie ma więc także zastosowania w wypadku naruszenia powagi czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie w piśmie skierowanym do sądu. Nie ma przy tym znaczenia, czy pismo to zostało złożone do akt sprawy z intencją jego ujawnienia podczas czynności sądowej, czy bez takiej intencji.
W konsekwencji, skład powiększony Sądu Najwyższego, odpowiadając na pytanie zawarte we wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich, uchwalił, że kary porządkowe określone w art. 49 § 1 p.u.s.p. mogą być stosowane tylko wobec osób obecnych w czasie i miejscu wykonywania czynności sądowych, gdy osoby te bądź to naruszają powagę, spokój lub porządek tych czynności bądź to ubliżają sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w tej czynności, niezależnie od tego, w jakiej formie to czynią. Kar tych nie stosuje się natomiast do czynów co prawda naruszających dobra chronione przepisem art. 49 § 1 wskazanej wyżej ustawy, dokonanych jednak poza miejscem i czasem rozprawy, posiedzenia lub innej czynności sądowej, w tym w szczególności w formie pisma złożonego do sądu.

Sprawdź także

Bezprawność neoKRS

NeoKRS łamie europejskie standardy. Europejski Instytut Prawa ELI o konieczności zapewnienia niezależności rad sądownictwa od …

Strona główna / Aktualności / Naruszenie powagi sądu

Naruszenie powagi sądu

Czy pisemnie można naruszyć powagę sądu, albo obrazić trybunał – zastanawia się RPO.W tej właśnie sprawie wpłynął wniosek do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego dotyczącego stosowania art. 49 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, w przypadku naruszenia powagi sądu lub ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, dokonanego w formie pisemnej poza rozprawą.
Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: „Czy art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych ma zastosowanie w wypadku naruszenia w piśmie powagi czynności sądowych albo ubliżenia w piśmie skierowanym do sądu temu organowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie?”. Rzecznik w trakcie sprawowania swojej działalności spotkał się z ujawnionymi w orzecznictwie sądowym rozbieżnościami dotyczącymi tego, czy art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych ma zastosowanie w razie ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, dokonanego w piśmie poza rozprawą.
Zgodnie z pierwszym z poglądów wyrażanych w orzecznictwie, należy opowiedzieć się za szeroką wykładnią omawianego przepisu. Odmienne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 marca 2003 r. (sygn. I KZP 1/03) stwierdzając, że przepis ten nie ma zastosowania w wypadku naruszenia w piśmie powagi czynności sądowych albo ubliżenia w piśmie skierowanym do sądu temu organowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie.
Również zdaniem Rzecznika stosowanie kary porządkowej powinno być ograniczone do przypadków ubliżenia dokonanego na rozprawie sądowej. Brak możliwości ukarania karą porządkową osoby, która narusza powagę sądu lub ubliża sądowi w piśmie procesowym lub innym piśmie, które powstało poza rozprawą lub nie zostało na niej wykorzystane, nie wyklucza pociągnięcia tej osoby do odpowiedzialności karnej lub za wykroczenie w wypadku, gdy czyn będzie zawierał znamiona przestępstwa lub wykroczenia.

Sprawdź także

Bezprawność neoKRS

NeoKRS łamie europejskie standardy. Europejski Instytut Prawa ELI o konieczności zapewnienia niezależności rad sądownictwa od …