PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
25 października 2011r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał jeden wyrok w sprawie przeciwko Polsce: Richert przeciwko Polsce, skarga nr 54809/07,dotyczący zarzutu naruszenia art. 6 § 1 Konwencji. Trybunał poprzestał na stwierdzeniu naruszenia Konwencji nie uwzględniając roszczeń finansowych skarżącego. Przyznanie racji jest satysfakcjonujace.
W toku postępowania Trybunał ustalił, iż do orzekania w sprawie karnej skarżącego Andrzeja Richerta wyznaczono skład 5-osobowy, w którym, oprócz przewodniczącego oraz trzech ławników, uczestniczyła sędzia Sądu Rejonowego w Gdańsku, delegowana przez Prezesa Sądu Okręgowego w Gdańsku na mocy art. 77 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Pierwotnie w delegacji wskazano jedynie 3 pierwsze terminy rozprawy, jednakże sędzia ta orzekała w sprawie aż do wydania wyroku. W dniu 10 października 2005r. Przewodniczący IV Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Gdańsku zwrócił się do Prezesa Sądu Okręgowego w Gdańsku z prośbą o wyjaśnienie, czy delegowanie sędziego nastąpiło tylko na wskazany w delegacji termin, czy też na okres rozpoznania sprawy i wydania nieprawomocnego wyroku ? w związku z zaistniałymi wątpliwościami interpretacyjnymi dotyczącymi czasokresu delegowania sędziego.
W odpowiedzi na powyższe pismo, w dniu 11 października 2005 roku Prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku wyjaśnił, że delegacja sędziego została udzielona na zasadzie art. 77 § 8 Prawa o ustroju sądów powszechnych na okres rozpoznania sprawy i wydania nieprawomocnego wyroku począwszy od dnia 26 października 2004r. Na dalszym etapie postępowania nastąpiła jednak zmiana praktyki polegająca na każdorazowym wskazywaniu terminu rozprawy do udziału w której delegowano sędziego. Jednocześnie Prezes Sądu Okręgowego w Gdańsku wyjaśnił, że pierwotna delegacja obejmowała również terminy rozprawy, które miały miejsce przed zaistnieniem wątpliwości w zakresie interpretacji spornego przepisu. dniu 16 listopada 2005r. Sąd Okręgowy w Gdańsku wydał wyrok skazujący. Skarżący wniósł apelację. W dniu 11 października 2006r. Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego, natomiast w dniu 20 września 2007r. Sąd Najwyższy odrzucił kasację skarżącego, w której sformułował on zarzut niewłaściwej obsady sądu, jako oczywiście bezzasadną. Postanowienie Sądu Najwyższego nie zawierało uzasadnienia.
W skardze do Trybunału skarżący zarzucił, że jego sprawa nie została rozpoznana przez sąd ustanowiony ustawą, zgodnie z art. 6 § 1 Konwencji.
Oceniając niniejszą sprawę Trybunał zauważył, że powołany jako podstawa delegacji sędziego Sądu Rejonowego do sądu wyższego rzędu przepis ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych nie jest jednoznaczny o czym świadczy chociażby konieczność jego interpretacji przez Sąd Najwyższy. O tym, że istniało ryzyko jego błędnego zastosowania w sprawie skarżącego świadczy także fakt wymiany korespondencji pomiędzy Przewodniczącym Wydziału Karnego oraz Prezesem Sądu Okręgowego, a także zmiana w trakcie trwania postępowania praktyki w zakresie delegacji. Trybunał zwrócił uwagę, że pismo Prezesa Sądu Okręgowego miało na celu potwierdzenie delegacji ze skutkiem retrospektywnym. Trybunałowi nie zostały jednak zaprezentowane żadne argumenty, które potwierdzałyby, że w prawie krajowym, zgodnie ze sposobem jego interpretacji przez sądy, retrospektywne potwierdzenie delegacji, stanowiło zgodny z prawem sposób delegowania sędziego do innego sądu. W tej sytuacji, odrzucenie przez Sąd Najwyższy kasacji – w której podniesiono zarzut wadliwej obsady sądu I instancji ? jako oczywiście bezzasadnej musi budzić wątpliwości. Trybunał przypomniał, że interpretacja prawa krajowego należy w pierwszej kolejności do organów krajowych jednakże wobec braku stanowiska władz sądowych co do zgodności z prawem krajowym możliwości potwierdzenia delegowania sędziego innego sądu do rozpoznania sprawy karnej z mocą wsteczną Trybunał nie znalazł podstaw do przyjęcia, iż skład sądu rozpoznający sprawę skarżącego w okresie pomiędzy 24 listopada 2004r. a 3 października 2005r. był zgodny z obowiązującymi w tym zakresie wymogami prawa krajowego.
Okoliczności te nie pozwoliły Trybunałowi przyjąć, iż Sąd Okręgowy w Gdańsku, w składzie rozpoznającym sprawę skarżącego w okresie 24 listopada 2004r.-3 października 2005r. mógł być uznany za sąd ustanowiony ustawą, a konsekwencji doszło do naruszenia art. 6 § 1 Konwencji. Trybunał poprzestał na stwierdzeniu naruszenia Konwencji nie uwzględniając roszczeń finansowych skarżącego.
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości