PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Prawicowe media nagłaśniają wyrok trzech neosędziów zasiadającyh w SN, którzy twierdzą, że dokonali wykładni pojęcia „:sąd nienależycie obsadzony”. Monitor Konstytucyjny wykazuje, że neosędziowie mylą się w każdym aspekcie sprawy.
Sąd Najwyższy w sprawie IV KZ 37/21 wyłożył pojęcie „sąd nienależycie obsadzony”. Monitor zwraca uwagę na konsekwencje niekonskewencji
[Komunikat Sądu Najwyższego] W wydanym w dniu 23 września 2021 r. rozstrzygnięciu (postanowienie Sądu Najwyższego o sygn. IV KZ 37/21), Sąd Najwyższy orzekając w składzie trzech sędziów SN w przedmiocie zażalenia na zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania (art. 538 § 2 k.p.k.) odniósł się do zagadnienia możliwości i prawidłowości orzekania przez skład orzekający w kontekście istnienia bezwzględnej podstawy odwoławczej skutkującej uchyleniem orzeczenia, określonej jako nienależyta obsada sądu (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.).
Kwestia badania istnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej była konsekwencją wydania w dniu 16 września 2021 r. przez inny skład trzech sędziów Sądu Najwyższego, postanowienia o sygn. I KZ 29/21. Orzeczeniem tym uchylono postanowienie Sądu Najwyższego wydane w składzie jednoosobowym dotyczące wniosku skazanego o wznowienie postępowania. Na skutek stwierdzenia wystąpienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci wydania zaskarżonego orzeczenia przez sąd nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez udział w składzie tego sądu osoby powołanej na urząd sędziego Sądu Najwyższego na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 3) orzeczenie Sądu Najwyższego w składzie jednoosobowym uchylono, a sprawę przekazano do ponownego rozpoznania w postępowaniu zażaleniowym.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 września 2021 r. nie podzielił wyrażonego w orzeczeniu z dnia 16 września 2021 r. zapatrywania prawnego.
Wskazał, że rozstrzygnięcie to zostało wydane w konsekwencji ominięcia normy wynikającej z art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którą wyroki Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Norma ta jest gwarantem bezpieczeństwa obrotu prawnego i stoi na przeszkodzie kontestowania rozstrzygnięć sądu konstytucyjnego. W wyroku z dnia 20 kwietnia 2020 r. w sprawie U 2/20 Trybunał Konstytucyjny orzekł bowiem, że uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (BSA I-4110-1/2020; OSNKW 2020, z. 2, poz. 7), do której odwołał się Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 września 2021r. I KZ 29/21, stwierdzając nienależytą obsadę sądu, jest niezgodna z przepisami Konstytucji RP (art. 179, art. 144 ust. 3 pkt 17, art. 183 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 7 i art. 2), Traktatu o Unii Europejskiej (art. 2 i art. 4 ust. 3, Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/30, z późn. zm.), Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmienionej następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełnionej Protokołem nr 2 (art. 6 ust. 1, Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 z późn. zm.); OTK-A 2020, poz. 61 (Dz.U. z 2020 r., poz. 376).
Sąd Najwyższy wyraził zapatrywanie, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego jest orzeczeniem bezwarunkowo ostatecznym i obowiązującym w porządku konstytucyjnym. Żaden organ nie posiada kompetencji do jego weryfikacji, w tym negacji treści orzeczenia w aspekcie jego obowiązywania, potencjalnych intencji Trybunału w zakresie orzekania, czy poddawania kontroli poszczególnych składów sędziowskich, w których dane orzeczenie zostało wydane. Takie analizy, niezależnie od ich podłoża, pozostają bowiem pozbawione podstaw prawnych, zarówno rangi ustawowej, jak i ustrojowej (konstytucyjnej), naruszając bezpośrednio standard określony art. 190 ust. 1 Konstytucji RP. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 września 2021 r. stwierdził w konsekwencji, że udział sędziego Sądu Najwyższego powołanego na urząd na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3) w aktualnym stanie prawnym nie stanowi bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci orzekania przez sąd „nienależycie obsadzony” w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.
W postanowieniu z 23 września 2021 r. zwraca się uwagę na to, że przez okres, który upłynął od daty wydania uchwały połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., sygn. BSA I-4110-1/20 ani w orzecznictwie Izby Karnej Sadu Najwyższego, ani w orzecznictwie innych Izb najwyższej instancji — poza orzeczeniem z 16 września 2021 r. — nie odnotowano ani jednego orzeczenia stwierdzającego wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej w postaci nienależytej obsady sądu na skutek orzekania przez składy sądzące z udziałem sędziów Sądu Najwyższego powołanych na urząd na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3). Co więcej, o tym, że tak ukonstytuowany skład sądzący nie jest wadliwy w rozumieniu bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 k.p.k. i nie wywołuje obiekcji świadczy praktyka w obszarze tzw. przedpola kontroli procesowej w zakresie powoływania składów sądzących. Przewodniczący wydziałów Izby Sądu Najwyższego wyznaczali (i wyznaczają) do składów orzekających we wszystkich typach spraw zawisłych przed najwyższą instancją sądową sędziów Sądu Najwyższego powołanych na urząd na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3).
Komentarz o konsekwencji niekonsekwencji
Sąd Najwyższy w swoim orzeczeniu z 23 września powołuje się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2020 r. w sprawie o sygnaturze akt U 2/20 pisząc w komunikacie:
W wyroku z dnia 20 kwietnia 2020 r. w sprawie U 2/20 Trybunał Konstytucyjny orzekł bowiem, że uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (BSA I-4110-1/2020; OSNKW 2020, z. 2, poz. 7), do której odwołał się Sąd Najwyższy w postanowieniu z 16 września 2021r. I KZ 29/21, stwierdzając nienależytą obsadę sądu, jest niezgodna z przepisami Konstytucji RP.To ważny wyrok, na który powołuje się Sąd Najwyższy, wydany w pełnym składzie Trybunału. I o tym składzie powinien Sąd Najwyższy pamiętać, łatwo w nim zauważyć trzy nazwiska: Mariusz Muszyński, Justyn Piskorski i Jarosław Wyrembak. Osoby które zostały wybrane przez Sejm poprzedniej kadencji na miejsca już obsadzone, co potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 3 grudnia 2015 roku w sprawie o sygn. akt K 34/15. Był to wyrok Trybunału, ostateczny i niewzruszalny a nie pogaduszka przy kawie i ciasteczkach. A konsekwencji tego faktu Monitor poważnym sędziom SN tłumaczyć nie musi. Jeśli jednak nie są konsekwentni, a nie są, to…? (pr)
Źródło:monitorkonstytucyjny.ue
