Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż nie można w obecnym stanie prawnym, skreślić z listy aplikantów osoby, która nie zdała egzaminu adwokackiego. Ustawa Prawo o adwokaturze nie zawiera przepisu dającego podstawę do takiego działania. Uchwały zapadły w oparciu o artykuł 76 ustęp 1 i 2 Prawa o Adwokaturze. NSA miał inny pogląd aniżeli samorząd adwokacki. Wyrokiem z 11 kwietnia 2013 r. (sygn. akt. II GSK 87/12), Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w przedmiocie skreślenia z listy aplikantów adwokackich. Wyrokiem z 11 października 2011 r. (sygn. akt VI SA/Wa 1204/11), Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził nieważność uchwał organów adwokatury I i II instancji w przedmiocie skreślenia M.S. z listy aplikantów. Organy skreśliły M.S. z listy aplikantów z uwagi na niezdanie egzaminu adwokackiego w pierwszym i poprawkowym terminie.
Uchwały zapadły w oparciu o art. 76 ust. 1 i 2 Prawa o adwokaturze, zgodnie z którym (w obecnym brzmieniu) aplikacja adwokacka rozpoczyna się 1 stycznia każdego roku i trwa trzy lata (ust. 1). Aplikantowi, który odbył aplikację adwokacką, właściwa okręgowa rada adwokacka wydaje zaświadczenie o odbyciu aplikacji adwokackiej (ust. 2). Wojewódzki Sąd Administracyjny nie podzielił powyższego stanowiska.
Również Naczelny Sąd Administracyjny nie przychylił się do stanowiska organów adwokatury. Jak wskazał NSA, przepis art. 76 ust. 1 Prawa o adwokaturze określa jedynie okres odbywania aplikacji, zaś art. 76 ust. 2 Prawa o adwokaturze nakłada na okręgową radę adwokacką obowiązek wydania zaświadczenia o odbyciu aplikacji ? określając uprawnienie aplikanta, który ukończył aplikację, do jego otrzymania. Zaświadczenie jest jedynie formalnym wymogiem dającym możliwość przystąpienia do egzaminu i nie stanowi podstawy materialnoprawnej do podjęcia uchwały o skreśleniu z listy aplikantów. NSA podkreślił przy tym, że tak jak wpis, tak i skreślenie z listy aplikantów adwokackich następuje w formie uchwały ? w przypadkach określonych w ustawie. Musi zatem istnieć norma prawna konkretyzująca wyżej wymienione uprawnienia. W przedmiotowej sprawie nie ma takiej normy. Wobec powyższego, skreślenie z listy aplikantów adwokackich w oparciu o art. 76 ust. 1 i 2 Prawa o adwokaturze jest w istocie wydaniem decyzji bez podstawy prawnej. Podkreślenia wymaga fakt, iż sądy administracyjne podzielają stanowisko organów adwokatury, iż należy poprzez odpowiednie zmiany legislacyjne, zaradzić sytuacji, tak aby nie powstała swoista kategoria ?wiecznych aplikantów?, których nie można skreślić z listy aplikantów.
adw. Anisa Gnacikowska sekretarz prawniczy prezydium NRA
Sprawdź także
Ostry klincz w PK
Trybunał Julii Przyłębskiej rozstrzygał d22 listopada 2024 roku spór o zmianę władzy w prokuraturze krajowej. …