PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Ministerstwo Sprawiedliwości widzi potrzebę zmian w instytucji ubezwłasnowolnienia. Przyznaje zarazem, że z uwagi na ?inne priorytetowe projekty i zadania? w resorcie nie toczą się prace legislacyjne w tej kwestii. Taką informację zawiera odpowiedź wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka na ubiegłoroczne wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich
w sprawie ograniczeń dostępu osób z niepełnosprawnościami do wymiaru sprawiedliwości. RPO krytycznie o dostępie osób z niepełnosprawnościami do sądów RPO powoływał się na raport, który był wynikiem przeprowadzonych na jego zlecenie badań społecznych. Głównym wnioskiem raportu jest konieczność likwidacji instytucji ubezwłasnowolnienia i zastąpienie jej systemem wspieranego podejmowania decyzji. RPO podkreślał, że zmiany wymaga zwłaszcza przepis, który nie nakazuje sądowi wysłuchania osoby przed orzeczeniem jej ubezwłasnowolnienia (XI.411.1.2017) . Z raportu wynikało, że wymiar sprawiedliwości jest w praktyce niedostępny dla osób z niepełnosprawnościami, co narusza konstytucyjne prawo do sądu. Zdarza się, że sędziowie i prokuratorzy traktują takie osoby jako mniej wiarygodne.
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub psychiczną mają trudności w występowaniu w roli świadków i składaniu oświadczeń woli. Rzecznik wskazywał na możliwość wykorzystywania w kontaktach z osobami z niepełnosprawnościami np. komunikacji alternatywnej i wspomagającej. Osobom niedosłyszącym niełatwo jest uzyskać pomoc tłumaczy języka migowego w trakcie procesu i w kontaktach z pracownikami sądu, prokuratury lub pełnomocnikiem.
Ograniczane jest również prawo dostępu osób z niepełnosprawnościami do informacji od instytucji wymiaru sprawiedliwości. Rzecznik postulował audyt serwisów internetowych pod kątem ich dostępności i kontynuowanie działań na rzecz cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości. Kolejny problem to niedostępność architektoniczna budynków sądów i prokuratur. Ponadto niski jest wskaźnik zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w sądach i prokuraturach.
Według Rzecznika mogą na to mieć wpływ negatywne stereotypy pracowników wymiaru sprawiedliwości. RPO postulował organizację odpowiednich szkoleń dla pracowników sądów i prokuratur z zakresu praw osób z niepełnosprawnościami.. ?W 2018 r. Komitet ds. Praw Osób z Niepełnosprawnościami podda analizie aktualną sytuację prawną i faktyczną osób z niepełnosprawnościami w naszym kraju. Ufam, że jest to czynnik, który może dodatkowo zachęcić organy władzy publicznej do dalszej aktywności na rzecz urzeczywistniania w Polsce praw człowieka i obywatela osób z niepełnosprawnościami? – pisał Rzecznik do MS.
Na stronie RPO odpowiedzi resortu sprawiedliwości na poszczególne zagadnienia.
