PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów publikuje rejestr klauzul niedozwolonych.
Rejestr klauzul niedozwolonych obejmuje 2112 postanowień. Tylko od początku 2010 roku wpisano tam łącznie 155 klauzul. Najwięcej – prawie 700 – dotyczy turystyki, usług finansowych i bankowych – 183, nieruchomości – 247, edukacji – 198, ubezpieczeń – 72. Rejestr to zbiór postanowień uznanych wyrokiem sądu za niedozwolone. Znajdziemy go na stronie UOKiK, a wpis do niego oznacza, że postanowienie jest nieważne i żadnemu przedsiębiorcy nie wolno go stosować. Złamanie tego zakazu grozi karą, którą może nałożyć prezes UOKiK.
Pozwy o uznanie postanowienia za niezgodne z prawem mogą kierować m.in. prezes UOKiK, organizacje konsumenckie, rzecznicy konsumentów, a także sami konsumenci. Co zrobić, gdy kasowniki w autobusie nie działają i nie możemy skasować biletu? Odpowiedź przynosi rejestr. Sąd stwierdził, że pasażer, który nie może skasować biletu, ponieważ żaden kasownik nie działa, nie może za to ponosić odpowiedzialności. W takiej sytuacji, jeżeli pasażer ma bilet, ale nie może go skasować, kontroler nie ma prawa potraktować go jako jadącego bez biletu i nie może nałożyć kary. Sąd stwierdził, że to przewoźnik odpowiada za naprawę kasowników. W rejestrze znajdziemy także klauzule, zgodnie z którymi student musi przenieść na uczelnię prawa autorskie do swojej pracy dyplomowej, czy wszystkich powstałych podczas nauki. Prawa autorskie, zgodnie z prawem, należą do autora pracy, a można je przenieść tylko na podstawie odrębnej umowy. Sąd zakwestionował także klauzulę mówiącą o tym, że konsument może składać reklamację tylko przy odbiorze rzeczy z pralni, w przypadku kupna wycieczki last minute nie mógł stawiać takich samych wymagań co przy imprezach za pełną cenę, a właściciel klubu nie ponosił odpowiedzialności za urazy powstałe podczas ćwiczeń na siłowni. Warto przypomnieć, że nieprawidłowo wykonane usługi możemy reklamować.
Wiele postanowień wpisywanych do rejestru ogranicza odpowiedzialność przedsiębiorców za nienależyte wykonanie umowy, czy uprawnia do zmiany jej istotnych warunków – chociażby ceny mieszkania – bez możliwości wypowiedzenia kontraktu. Rejestr umożliwia wyszukiwanie według różnych kryteriów, np. instytucji, która pozew skierowała do sądu, czy branży. Dzięki temu konsumenci w łatwy sposób mogą sprawdzić czy umowa, którą chcą podpisać z biurem podróży, nie zawiera niekorzystnych postanowień. Natomiast profesjonalni uczestnicy rynku w jego oparciu powinni opracowywać wzorce umów.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów regularnie kontroluje wzorce umów pod kątem występowania w nich niedozwolonych postanowień. Gdy któreś może naruszać prawa konsumentów, UOKiK kieruje pozwy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Klauzule uznane przez sąd za niedozwolone wpisywane są właśnie do rejestru – ich liczba stale wzrasta. Na przykład – dzięki interwencji Urzędu w październiku 2010 roku – do rejestru zostały wpisane postanowienia zabraniające operatorowi telekomunikacyjnemu rozwiązanie umowy ze skutkiem natychmiastowym, bez wcześniejszego powiadomienia, np. w przypadku zalegania z opłatami.
Źródło: lex.pl Krzysztof Sobczak
