PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Naczelna Rada Adwokacka oraz Krajowa Izba Radców Prawnych przekazały do Ministerstwa Sprawiedliwości opinie do projektu rozporządzenia ministra sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie stawek za czynności adwokackie i radcowskie oraz do projektu rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W piśmie NRA apeluje o dialog z ministrem sprawiedliwości w celu wypracowania rzetelnego i uczciwego projektu dotyczącego wynagrodzenia pełnomocników i obrońców wyznaczonych z urzędu. Jednocześnie w całości negatywnie opiniuje obecny projekt
. – Aktualnie konstruowane projekty obu rozporządzeń nie proponują zmian systemowych, a jedynie powielają błędy poprzednich rozwiązań. Nie uzależniają wysokości wynagrodzenia od skomplikowania sprawy. Jedynie obniża się, i tak bardzo niskie, kwoty zwrotu kosztów lub wynagrodzenia pełnomocnika tłumacząc to niskimi zarobkami społeczeństwa. Tymczasem przeciętne stawki adwokackie w Polsce należały już w 2007 roku do najniższych w Europie, zaś po reformie naboru na aplikacje prawnicze oraz gwałtownym, skokowym wzroście liczby adwokatów i radców prawnych jeszcze znacząco spadły ze względu na skokowo zwiększoną podaż. ? czytamy w opinii.
NRA zwraca między innymi uwagę, że problem związany z proponowanymi zmianami, wbrew uzasadnieniu projektu, nie dotyczy wysokich wynagrodzeń adwokackich, a jest problemem prawa każdego człowieka do sądu i do fachowej pomocy prawnej. Adwokaci przypominają, że w przypadku pomocy prawnej udzielanej z wyboru to strona ponosi koszty zatrudnienia wybranego adwokata. W sytuacji gdy wygra spór, niezależnie od stopnia jego długotrwałości i skomplikowania, uzyska wyłącznie zwrot kosztów według stawki określonej przez ministra sprawiedliwości.
Zdaniem NRA w sprawach z wyboru powinna być odpowiedzialność strony za wynik postępowania nie tylko w zakresie opłat sądowych, ale również w zakresie wynagrodzenia adwokackiego. Adwokaci przypominają też, że zmiana stawek dokonana w 2015 roku była pozorna. Mimo dokonania podwyżki o 100%, rozporządzenie wskazywało, że sądy mają zasądzać 50% podwyższonej stawki. Wskazują też, że w 2015 roku na sądową pomoc prawną została wydatkowana kwota 106.626.876,04 zł (mimo zapreliminowania na rok 2015 206 milionów złotych). W związku z czym problemem nie jest brak środków na pomoc prawną, a ich niewłaściwe wydatkowanie. NRA proponuje przyjęcie jednej, kompleksowej ustawy regulującej w sposób przejrzysty zasady wynagradzania adwokatów, zarówno na etapie nieodpłatnej pomocy przedsądowej, jak i sądowej w sprawach z wyboru i z urzędu. Ponadto NRA postuluje dokonanie przeglądu i ujednolicenie przesłanek pomocy przedsądowej i sądowej. W opinii podkreślono również, że wynagrodzenie adwokata zasądzone przez sąd jako pełnomocnika czy obrońcy z urzędu musi być adekwatne do nakładu pracy, nie zaś uzależnione jedynie od wartości przedmiotu sprawy czy faktu, że w postępowaniu karnym w danej sprawie prowadzone było śledztwo czy dochodzenie, bez uzależnienia wynagrodzenia chociażby od liczby czynów objętych sprawą. Opinia NRA na jej stronie STANOWISKO KIRP
Uchwała Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych z 30 czerwca 2016 r. zawierająca negatywną opinię dotyczącą projektów rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu oraz rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych została przekazana ministrowi sprawiedliwości w dniu 1 lipca 2016 r.
Wskazano w niej, że Projektodawca błędnie zdiagnozował przesłanki, które przemawiałyby za ingerencją w obowiązujące regulacje, poprzez obniżenie kwot zasądzanych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, a skutki proponowanych zmian będą wręcz odwrotne do poczynionych założeń, albowiem szansa na odzyskanie przez strony kosztów poniesionych w celu dochodzenia należnych praw przed sądem stanie się jeszcze bardziej iluzoryczna. To z kolei przełoży się na ograniczenie prawa do sądu wskutek zaniechania dochodzenia należnych roszczeń w następstwie rachunku ekonomicznego strony, która nie będzie miała szansy na zwrot poniesionych kosztów. Uzasadniono konieczność podjęcia innych racjonalnych działań w sferze wymiaru sprawiedliwości, które spowodowałyby zmniejszenie liczby spraw trafiających na wokandę sądów oraz uwzględniały słuszne postulaty obywateli do rozpatrywania ich spraw przez sądy w rozsądnym czasie, a profesjonalnym pełnomocnikom pozwoliłoby na godziwe wynagrodzenie za udzielaną pomoc prawną.
Podkreślono, że wprowadzenie proponowanych zmian uderzy w obywateli jako beneficjentów pomocy prawnej, a także w młodych radców prawnych rozpoczynających wykonywanie zawodu, których honoraria są określane w oparciu o stawki urzędowe. To w konsekwencji wpłynie na ograniczenie ich udziału w rynku świadczenia pomocy prawnej. Zaznaczono także, że nieuzasadnione jest przerzucanie na radców prawnych ciężaru finansowego świadczenia pomocy prawnej z urzędu, co ma już obecnie miejsce.
Pełny tekst opinii znajduje się na stronie internetowej Ośrodka Badań, Studiów i Legislacji KRRP
