Najnowsze informacje
Strona główna / Aktualności / Oburzenie po zmianach w kk

Oburzenie po zmianach w kk

Opinia Sądu Najwyższego do projektu zmian w kodeksie karnym

​W związku z przyjęciem przez Sejm RP w dniu 16 maja 2019 r. nowelizacji Kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 3451, druk senacki nr 1184) oraz dużym zainteresowaniem przyjętą ustawą publikujemy opinię Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia br. do przedłożonego do zaopiniowania na początku kwietnia projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
Opinia do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
I. Uwagi ogólne
Przedłożony do zaopiniowania projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw jest w swej zasadniczej treści zbieżny z projektem z dnia 25 stycznia 2019 r., do którego Sąd Najwyższy przedstawił uwagi w opinii o sygn. BSA – 021 – 40/19.
W zw. z powyższym w dużej części zachowują aktualność uprzednio zgłoszone uwagi. Tytułem przypomnienia wskazać należy, że Projektodawca zakłada znaczne zwiększenie stopnia punitywności Kodeksu karnego w odniesieniu do obecnego stanu prawnego. Planowane przekształcenia normatywne dotyczą trzech płaszczyzn, tj. zmian w zakresie surowości sankcji karnych i konstrukcji poszczególnych typów czynów zabronionych, zmian w zakresie instytucji nadzwyczajnego zaostrzenia kary oraz zmian w ogólnych dyrektywach wymiaru kary ukierunkowanych w stronę wyboru bardziej surowej represji karnej. Ponadto nowelizacja ma na celu usunięcie powszechnie dostrzeganych na gruncie obowiązujących przepisów kodeksu trudności w racjonalnym i efektywnym stosowaniu instrumentów prawa karnego oraz zmiany w obrębie tych instytucji, które dotknięte są wadami merytorycznymi, bądź które uniemożliwiają osiąganie pożądanych i oczekiwanych rezultatów w zakresie polityki karnej. Zgodnie z deklaracjami Projektodawcy, przedłożone uregulowania ukierunkowane są również na wyeliminowanie niespójności i luk prawnych, jakie zostały
List HFPC do Marszałka Senatu ws. zmian w kodeksie karnym

„Aktualne procedowane przez Senat Rzeczpospolitej Polskiej zmiany w kodeksie karnym to przykład regulacji nieprzemyślanej, pospiesznej, nacelowanej na uzyskanie bieżącego efektu wizerunkowego, a nie trwałą poprawę prawa pod kątem ścigania osób dopuszczających się przestępstw względem dzieci. Zmiany te nie dotykają istoty problemu, a więc lekceważenia przypadków pedofilii i niezawiadamiania o nich organów ścigania. Stanowią raczej przejaw myślenia życzeniowego, w ramach którego samo podniesienie górnej granicy zagrożenia karą powoduje automatycznie spadek liczby przestępstw.

Proponowane zmiany stanowią więc przykład przenoszenia zachowań politycznych, o charakterze często wręcz populistycznym, na obszar zainteresowania prawa karnego. Ich charakterystycznym elementem jest przemilczanie faktów, niepowoływanie się na jakiekolwiek badania naukowe uzasadniające kreowane tezy, a także zastępowanie merytorycznej debaty próbą gry na emocjach społecznych za pomocą nośnych haseł. Takie wykorzystywanie prawa karnego trudno nie zdefiniować inaczej niż jako przykład populizmu penalnego.

Moje oburzenie budzi fakt, że niezwykle ważnego problemu, wykorzystywania seksualnego małoletnich, użyto do tego, aby przeprowadzić w ekspresowym tempie przez Sejm budzący wiele kontrowersji projekt, który wprowadza do kodeksu karnego bardzo daleko idące zmiany. Ich efektem będzie powstanie kodeksu surowego, kazuistycznego, a także, w niektórych miejscach, po prostu nielogicznego.

Wątpliwości organizacji zajmujących się prawami człowieka muszą budzić w szczególności zmiany dotyczące kary dożywotniego pozbawienia wolności, a przede wszystkim możliwości orzekania jej bez opcji warunkowego przedterminowego zwolnienia. Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie wskazywał, że takie działanie jest niezgodne z Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Od strony praktycznej wpłynie zaś na pracę Służby Więziennej, która straci możliwość pozytywnego oddziaływania na skazanego. W dłuższej perspektywie czasowej zaowocuje również podniesieniem kosztów systemu penitencjarnego, a w szczególności więziennej służby zdrowia.

Tak poważne zmiany w prawie karnym powinny dokonywać się w sposób przemyślany, z rozwagą i w dialogu ze środowiskami teoretyków i praktyków prawa, a nie w sposób pośpieszny, bez jakiejkolwiek merytorycznej dyskusji. Ich podstawowe założenia winny być zaś wypracowywane przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego” – czytamy w liście prezeski HFPC Danuty Przywary do Marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego.

Treść listu dostępna jest na stronie HFPC.

Sprawdź także

Nowy Prokurator Krajowy

Premier powołał nowego prokuratora krajowego, pana Dariusza Korneluka w związku z tym, że tym, że …