Najnowsze informacje
Strona główna / Relacje z sądów - aktualności / Ochrona twórców wynalazków

Ochrona twórców wynalazków

Sąd Najwyższy w składzie siedmioosobowym podjął uchwałę (III PZP 8/15), w której stwierdził, że:w sprawie z powództwa twórcy wynalazku o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia przewidziana dla spraw z zakresu prawa pracy; art. 398[2] § 1 k.p.c. w związkuz art. 294 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (…). Jednocześnie ten sam skład orzekający postanowił nadać ww. uchwale moc zasady prawnej, a to oznacza, że od tej pory wszystkie składy orzekające Sądu Najwyższego są formalnie związane poglądem, jaki został w niej wyrażony. Powyższa uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione przez zwykły (trzyosobowy) skład orzekający Sądu Najwyższego następującej treści: ?czy w sprawie z roszczenia pracownika-twórcy wynalazku o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku o dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia przewidziana dla spraw z zakresu prawa pracy (…)??. Problem przedstawiony w pytaniu prawnym wyłonił się przy rozpatrywaniu skargi kasacyjnej powoda (twórcy wynalazku) wniesionej od wyroku sądu drugiej instancji (Sądu Apelacyjnego) w sprawie przeciwko spółce akcyjnej (podmiotowi korzystającemu z wynalazku). W analizowanej sprawie twórca wynalazku był jednocześnie pracownikiem zatrudnionym w tej spółce na podstawie umowy o pracę, z tym, że dochodzone przez niego roszczenie o zapłatę wynagrodzenia wynikało z powszechnie obowiązujących przepisów o wynalazczości, a nie ze stosunku pracy. M.in. to właśnie ta ostatnia okoliczność spowodowała, że sprawa twórcy wynalazku została rozpoznana (w drugiej instancji) w wydziale cywilnym Sądu Apelacyjnego, a nie w wydziale pracy tego sądu. Przy rozstrzyganiu problemu przedstawionego w pytaniu prawnym powiększony skład Sądu Najwyższego miał na względzie okoliczność, że sprawy z zakresu wynalazczości (o wynagrodzenie przysługujące twórcom wynalazków) nie są w ogóle ?sprawami ze stosunku pracy? w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Jest tak nawet wtedy, gdy twórca wynalazku jednocześnie pozostaje w stosunku zatrudnienia (stosunku pracy) z podmiotem korzystającym z wynalazku. Taka teza wynika z faktu, że roszczenia dochodzone z tytułu wynalazczości (o wynagrodzenie należne twórcy wynalazku) wcale nie wynikają ze stosunku pracy (nie są objęte treścią stosunku pracy), lecz z przepisów powszechnie obowiązujących (z zakresu wynalazczości). Tym niemniej z uwagi na zbliżony charakter roszczeń dochodzonych przez twórcę wynalazku ? z jednej strony, jak i pracownika ? z drugiej strony, sprawy zainicjowane wniesieniem przez twórcę wynalazku powództwa o wynagrodzenie za korzystanie z jego wynalazku należy traktować jako ?sprawy z zakresu prawa pracy? w rozumieniu art. 476 § 1 k.p.c., a nie jako ?zwykłe? sprawy cywilne. To z kolei znajduje odpowiednie przełożenie przy ustalaniu dopuszczalności skargi kasacyjnej od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji (w tym wypadku sądem drugiej instancji jest sąd apelacyjny) w takich sprawach. Skoro w sprawach ?z zakresu prawa pracy? o dopuszczalności wniesienia skargi kasacyjnej decyduje wartość przedmiotu zaskarżenia wynosząca co najmniej 10.000 zł (jest ona obniżona w stosunku do ?normalnych? spraw cywilnych, gdzie minimalny próg wartości przedmiotu zaskarżenia został ustalony ustawowo na kwotę 50.000 zł), to oznacza, że w sprawie, w której twórca wynalazku dochodzi wynagrodzenia za korzystanie z jego wynalazku, skarga kasacyjna od prawomocnego wyroku sądu apelacyjnego (sądu drugiej instancji) może być wniesiona, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia (np. sporna kwota wynagrodzenia kwestionowana w postępowaniu kasacyjnym) jest nie mniejsza, niż 10.000 zł. Przyjęty w ww. uchwale pogląd ma zastosowanie do wszystkich ? bez wyjątku – twórców wynalazków, a więc nie został ograniczony tylko do tych twórców, którzy są jednocześnie pracownikami zatrudnionymi przez podmioty korzystające z wynalazków. Stanowisko zaprezentowane w uchwale oznacza, że twórcy wynalazków (jak i podmioty korzystające z wynalazków) mają zagwarantowaną ? przynajmniej potencjalnie ? zwiększoną dostępność kwestionowania przed Sądem Najwyższym prawomocnych rozstrzygnięć wydawanych przez sądy drugiej instancji (aby sprawę o wynagrodzenie twórcy wynalazku można było uznać za ?kasacyjną?, to wartość przedmiotu zaskarżenia wcale nie musi wynosić co najmniej 50.000 zł, jak to ma miejsce w ?klasycznych? sprawach cywilnych, ale wystarczy, że osiągnie próg 10.000 złotych).

Sprawdź także

Sędziowie pozwali S. Piotrowicza

Pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf i sędzia Krzysztof Rączka złożyli pozew przeciwko posłowi Prawa …