Najnowsze informacje
Strona główna / Korporacje prawnicze i trybunały / Ograniczanie sędziowskiej samorządności

Ograniczanie sędziowskiej samorządności

Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA podjęło kolejną uchwałe protestując przeciwko projektomektom ograniczania samorządności sedziolwskiej. Oto treść stanowiska: Do Sejmu trafił projekt kolejnej zmiany ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, mający za zadanie ograniczyć samorządność sędziowską. Zmiany takie, wprowadzanewłaściwie bez przerwy – od lat nie było momentu, aby jakaś zmiana u.s.p. nie była akurat w trakcie procesu legislacyjnego – mają przede wszystkim ograniczyć uprawnienia samorządowe sędziów sądów rejonowych przez odebranie im znacznej części reprezentacji w zgromadzeniach okręgów.
Projekt ustawy, która ruguje ze zgromadzeń ogólnych sędziów okręgów jedną trzecią z zasiadających tam sędziów sądów rejonowych, opracował zespół powołany przez Ministra Sprawiedliwości. Uzyskaliśmy jego skład osobowy w drodze informacji publicznej. Przewodniczącym zespołu był Podsekretarz Stanu Wojciech Hajduk (del. sędzia SO w Gliwicach), jego zastępcą Dyrektor Departamentu Sądów, Organizacji i Analiz Wymiaru Sprawiedliwości Waldemar Szmidt (del. sędzia SA w Katowicach), a członkami prezesi Sądów Apelacyjnych w Łodzi – Michał Kłos, w Poznaniu – Krzysztof Józefowicz i w Szczecinie – Ryszard Iwankiewicz, a nadto naczelnicy Wydziału Prawa Konstytucyjnego w Departamencie Prawa Karnego Michał Gubała i Prawa o Ustroju Sądów w Departamencie Prawa Cywilnego Szymon Ruman (dwaj ostatni członkowie zespołu nie są i nigdy nie byli sędziami).
Pełne uzasadnienie opisanej zmiany napisane przez ww. zespół brzmi: ?W artykule 1 pkt 14 projektu przewiduje się zmianę składu zgromadzenia ogólnego sędziów okręgu poprzez przyjęcie, że liczba przedstawicieli sądów rejonowych odpowiada 2/3 liczby sędziów sądu okręgowego. Wprowadzono także analogiczną jak w wypadku zgromadzenia ogólnego sędziów apelacji zmianę sposobu głosowania w zgromadzeniu ogólnym sędziów apelacji. Do podjęcia uchwał, poza wskazanym w ustawie wyjątkiem wystarczająca będzie zwykła większość głosów. Również w wypadku zebrań sędziów danego sądu do podjęcia uchwały, poza wskazanym w ustawie wyjątkiem, wymagana będzie zwykła większość głosów (art. 1 pkt 15 projektu). Powyższe zmiany są efektem przeglądu stosowania usp dokonanego przez Zespół i przyczynią się do usprawnienia funkcjonowania zgromadzenia ogólnego sędziów okręgu i apelacji.? Reakcją na powyższy projekt jest uchwała Zarządu ?Iustitii?, którą prezentujemy.
Uchwała Zarządu Stowarzyszenia Sędziów Polskich ?Iustitia? w sprawie projektu kolejnych zmian prawa o ustroju sądów powszechnych Stowarzyszenie Sędziów Polskich ?Iustitia? wyraża zdecydowany sprzeciw wobec planów Ministerstwa Sprawiedliwości, zmierzających do takiej zmiany ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, która ma na celu zmarginalizowanie roli sędziów sądów rejonowych w organach samorządu sędziowskiego.
Od 2012 r. zgromadzenia sądów okręgowych złożone są w połowie z sędziów sądu okręgowego, a w połowie z sędziów sądów rejonowych. Już po upływie dwóch i pół roku od wejścia w życie takich zasad, Ministerstwo Sprawiedliwości podejmuje próbę ponownego wyrugowania znacznej części sędziów sądów rejonowych ze zgromadzeń i doprowadzenia do sytuacji, w której sędziowie ci, stanowiący grupę liczniejszą dwuipółkrotnie od sędziów sądów okręgowych, a trzynastokrotnie od sędziów sądów apelacyjnych, mają mieć w zgromadzeniach reprezentację odpowiadającą dwóch trzecich liczby sędziów sądów okręgowych. Oznacza to, że głos sędziego sądu rejonowego będzie miał wagę odpowiadającą około jednej czwartej głosu sędziego sądu okręgowego.
Zmiany powyższe opracował zespół złożony wyłącznie z wysokich rangą funkcjonariuszy Ministerstwa Sprawiedliwości oraz prezesów sądów apelacyjnych. Autorzy projektu okazali lekceważenie sędziom sądów rejonowych, którzy sprawują władzę sądowniczą w najszerszym jej spektrum i których służba w istocie stanowi o stanie polskiego sądownictwa. Nie potrafili i nie zamierzali rzetelnie uzasadnić potrzeby zmiany obecnego, tak krótko funkcjonującego stanu. Nie wskazali jakichkolwiek wydarzeń, które by przemawiały za drastycznym ograniczeniem praw sędziów sądów rejonowych w sędziowskim samorządzie. Mamy powody przypuszczać, że zamiar odebrania sędziom sądów rejonowych należnego im głosu w samorządzie wynika z obaw, iż zgromadzenia w obecnym składzie będą zajmować stanowiska inne niż oczekiwane przez resort i kierownictwa sądów wyższego rzędu. Mamy też powody, by uznać, że rzeczywistym celem zmian jest pozbawienie sędziów sądów rejonowych wpływu na wybór członków Krajowej Rady Sądownictwa.
Sprzeciw wobec kurialnego i niedemokratycznego systemu wyborów członków Rady wyraziło w lutym br. Zebranie Przedstawicieli Zgromadzeń Sędziów Okręgów. Podjęło ono też inne uchwały krytyczne wobec obecnego stanu prawnego, w tym dotyczące samorządu sędziowskiego. Znaczne utrudnienie sędziom sądów rejonowych możliwości uzyskania mandatów w parlamencie władzy sądowniczej, jakim jest Zebranie Przedstawicieli, ma zapewnić jego odpowiedni skład, a tym samym zapobiec podejmowaniu przezeń uchwał niechcianych przez osoby sprawujące kierownicze funkcje w wymiarze sprawiedliwości. Warto przypomnieć, iż zgodnie z punktem III C 27 Opinii nr 10 (2007) Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich (CCJE) wydanej dla Komitetu Ministrów Rady Europy, a dotyczącej rady sądownictwa w służbie społeczeństwa, sędziowie zasiadający w radzie sądownictwa powinni być wybierani przez równych sobie, przy zastosowaniu metod gwarantujących jak najszerszą reprezentację władzy sądowniczej na wszystkich jej poziomach.
Nie ulega wątpliwości, że plan istotnego ograniczenia uprawnień samorządowych najliczniejszej grupy sędziów – sądów rejonowych – stanowi zaprzeczenie standardów europejskich w tym zakresie. Sądownictwo powszechne w demokratycznym, praworządnym kraju nie może być oparte na zasadach feudalnych, dzielących sędziów na pracujące masy, wyznaczone do ciężkiej codziennej służby i pozbawione prawa głosu oraz grupy rządzące, mające wyłączne prawo decydowania o wszystkim, co istotne dla wymiaru sprawiedliwości. Przeciwko takim planom stanowczo protestujemy.

Sprawdź także

Quo vadis Temido RP

Konferencja naukowa „Oddając głos sędziom i prokuratorom. Postulaty środowiska sędziowskiego i prokuratorskiego co do przyszłego …