Najnowsze informacje
Strona główna / Korporacje prawnicze i trybunały / Pokrzywdzony w procesie karnym

Pokrzywdzony w procesie karnym

Za portalem adwokatura pl. przedstawiamy relację z konferencji, która odbyła się 12 styczna 2013r. w Warszawie i nosiła tytuł : ?Pokrzywdzony w procesie karnym?, a została zorganizowana przez Ośrodek Badawczy Adwokatury i Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie. Konferencji przewodniczył adw. prof. dr hab. Piotr Kruszyński, dyrektor Ośrodka Badawczego Adwokatury. Gościem honorowym był prof. dr hab. Stanisław Waltoś z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Konferencji udział wzięli: adw. Małgorzata Gruszecka, członek prezydium NRA i opiekun komisji Doskonalenia Zawodowego przy NRA, adw. Katarzyna Przyłuska-Ciszewska, prezes Centrum Mediacyjnego przy NRA, adw. Anna Borkowska, kierownik szkolenia aplikantów adwokackich w ORA w Warszawie, dr Sebastian Ładoś, sędzia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawa, oraz dr Marcin Warchoł z Uniwersytetu Warszawskiego.
Prelegentami podczas konferencji byli: prof. dr hab. Stanisław Waltoś, adw. dr Monika Zbrojewska, która referowała temat pozycji pokrzywdzonego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, adw. dr Szymon Pawelec, który zainicjował dyskusję oraz apl. adw. Radosław Flasza, który wygłosił referat pt. ,,Wnioski de lege ferenda na podstawie statusu pokrzywdzonego w wybranych systemach państw europejskich??.
W dyskusji głos zabrali: adw. Małgorzata Gruszecka, członek prezydium NRA i opiekun komisji Doskonalenia Zawodowego przy NRA, adw. dr Dagmara Gruszecka z Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia dr Sebastian Ładoś, dr Marcin Warchoł, adw. Rafał Domański, oraz adw. Michał Krupa.
Celem konferencji było przedstawienie materiału jaki Ośrodek Badawczy Adwokatury zebrał dotąd w związku z prowadzonymi badaniami naukowymi. W 2012 r. wysiłki OBA skoncentrowane zostały przede wszystkim wokół rozwijania nowego, rozległego projektu badawczego, poświęconego doniosłym praktycznie i dogmatycznie zagadnieniom związanym z pozycją pokrzywdzonego w polskim procesie karnym. Celem projektu jest przedstawienie kompleksowych rozwiązań, nakierowanych na poprawę pozycji procesowej tego uczestnika postępowania, bazujących na przeprowadzonych badaniach praktycznych oraz rozbudowanych analizach prawnoporównawczych. Mimo właściwego kierunku ewolucji rozwiązań prawnych, zmierzających w stronę upodmiotowienia pozycji pokrzywdzonego w postępowaniu karnym, istniejące rozwiązania normatywne w dalszym ciągu cechuje duża niedoskonałość.
Spośród prezentowanych co pewien czas propozycji nowych rozwiązań w tej dziedzinie, większość ma charakter doraźny i nakierowany na interesy konkretnego środowiska, bez odniesienia się do uwarunkowań prawnych o charakterze ogólnym, umożliwiającego wprowadzenie optymalnych zmian. Przykładowe problemy towarzyszące aktualnemu statusowi pokrzywdzonego w polskim procesie karnym można wskazać w sposób następujący: 1) istnienie stosunkowo niskiego poziomu świadomości realnych uprawnień tego uczestnika postępowania, powiązany z niedostatecznym zakresem łatwo dostępnej pomocy prawnej. Pokrzywdzeni wielokrotnie nie znają swoich praw, a nawet jeśli otrzymają ?papierowy? wykaz swoich podstawowych uprawnień od organów ścigania, to i tak często nie rozumieją ich istoty, z uwagi na ograniczenia w rozumieniu języka prawniczego, stres towarzyszący czynnościom procesowym oraz stanowisko organów postępowania przygotowawczego niejednokrotnie niechętnych nadmiernej aktywności pokrzywdzonego. 2) wysoce nieprecyzyjna i w odbiorze społecznym wielokrotnie niezrozumiała jurydyczna interpretacja ustawowej definicji pokrzywdzonego, stosowana w odniesieniu do przestępstw, które za główny przedmiot ochrony mają dobro o charakterze ogólnym. Zasadnicza przewaga restrykcyjnych orzeczeń Sądu Najwyższego w odniesieniu do problemu możliwości pokrzywdzenia podmiotów indywidualnych takimi przestępstwami jak przestępstwo składania fałszywych zeznań, czy fałszowania dokumentów, powoduje, że normatywne spojrzenie na kategorię pokrzywdzonego odrywa się od ontologicznych podstaw tego pojęcia i zdroworozsądkowego spojrzenia na kategorię krzywdy. Mając świadomość zagrożeń wynikających z prób rozmydlania definicji pokrzywdzonego i dopuszczania szerokiego kręgu osób do tego statusu procesowego, nie można jednak odmawiać ochrony tym podmiotom, które w sposób oczywisty i najbardziej dotkliwy doznały krzywdy w wyniku popełnionego przestępstwa. W takim stanie, słuszny sprzeciw budzą próby budowania argumentacji, iż nie przysługuje im status strony postępowania, z uwagi na fakt, że pokrzywdzonym w sprawie ich fałszywego oskarżania przed sądem jest wyłącznie enigmatyczna kategoria dobra wymiaru sprawiedliwości.
W ramach OBA został stworzony zespół badawczy, skupiony wokół projektu poświęconego pokrzywdzonemu. W jego skład weszli: adw. prof. Piotr Kruszyński adw. dr Szymon Pawelec adw. dr Monika Zbrojewska apl. adw. Gabrysia van Blommestein (Łódź) apl. adw. Piotr Grudziński (Łódź) apl. adw. Łukasz Łowkiet (Szczecin) apl. adw. Radosław Flasza (Szczecin) Małgorzata Grzesiak (koordynator projektu) mgr Iwona Usak-Bulikowska Adwokaci uczestniczący w konferencji otrzymali punkty szkoleniowe. Wszystkim uczestnikom dziękujemy za przybycie i udział w konferencji oraz zapraszamy na kolejne konferencje organizowane przez Ośrodek Badawczy Adwokatury.

Sprawdź także

Apel do sumień prokuratorów

List otwarty Prokuratora Krajowego Dariusza Korneluka do Prokuratorów, Asesorów, Asystentów, Urzędników i Pracowników Prokuratury W …