PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Rozmowa z płk Mikołajem Przybyłem, prezesem Oddziału Wielkopolskiego Stowarzyszenia Prokuratorów RP
-Już nikt chyba nie pamięta, że to właśnie w Poznaniu przed 13 laty narodziło się Stowarzyszenie Prokuratorów RP. Jak i wtedy, tak i dzisiaj nie cieszy się ono estymą u władz. Jaka była przyczyna powołania stowarzyszenia? W powszechnej opinii prokuratura to przełożenie władzy partii sprawującej władzę w obszarze sprawiedliwości.
-Mam nadzieję, że tak jednak nie jest, ale właśnie po to utworzono Stowarzyszenie Prokuratorów RP, aby bardzo głośno wyartykułować potrzebę niezależności prokuratora od czynników zewnętrznych w tym nacisków politycznych. Nasze cele zawarliśmy w statucie i pozostają one aktualne do dzisiaj: niezależność prokuratorów i zagwarantowanie szeroko pojętego bezpieczeństwa wykonywania zawodu. Kwestia uregulowania norm etycznych wykonywania zawodu prokuratora została już osiągnięta, powstał Kodeks Etyki Prokuratora do przestrzegania, którego zobowiązano każdego Prokuratora ? członka Stowarzyszenia. Nadto nasze Stowarzyszenie powstało również po to, aby reprezentować środowisko prokuratorów przed władzami państwowymi oraz podmiotami międzynarodowymi, w tym zagranicznymi stowarzyszeniami sędziów i prokuratorów. Stowarzyszenie Prokuratorów RP ma szeroki udział w kształtowaniu prawa opiniując akty prawne przesyłane nam do konsultacji i występując z nowymi inicjatywami w zakresie udoskonalania przyjętych rozwiązań prawnych.
-Jednakże po 13 latach nadal słychać zarzuty o upolitycznieniu prokuratury. Ludzie z pierwszych stron gazet, a także z tych dalszych, kiedy im zakłada się kajdanki głośno krzyczą, że to zemsta polityczna….
-A co podejrzani mają mówić? Tak jednak na poważnie, to w chwili obecnej, w obszarze mojej działalności jako prokuratora wojskowego nie widzę jakichkolwiek nacisków, w tym politycznych, w prowadzonych śledztwach. Zatrzymani i podejrzani mogą mówić, a nawet krzyczeć, co chcą realizując w ten sposób swoje prawo do obrony. Ich wersja zostanie zweryfikowana później przez Sądy, a cała sensacyjna otoczka, czasem mocno naciągana to kwestia odpowiedzialności moralnej dziennikarzy, którzy takie wypowiedzi emitują. Wielu ludzi, którym stawia się zarzuty chciałoby, aby były one łączone z działalnością polityczną, a tymczasem z polityką nie ma nic wspólnego, podejrzani to zwykli przestępcy. -Wiele mówiło się o kadencyjności sprawowania prokuratorskich funkcji, jako gwarancji nieusuwalności i tym samym udaremnienia pokusy wpływania na prokuratorów przez czynniki zewnętrzne …
. -Stowarzyszenie dużo już w tej materii zrobiło i sądzę, że niebawem stosowne zapisy pojawią się w przepisach prawnych. -Pomysł rozłączenia stanowisk ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego także zrodził się podczas jednego z kongresów stowarzyszenia.
-Tak. Cieszymy się, że nasz projekt przybrał już postać ustawy. Nadal jestem przekonany, że niezbędny jest Prokurator Generalny ? fachowiec, niebędący politykiem. Fakt, iż prezydent RP ją zawetował zastanawia, ale więcej można będzie powiedzieć wówczas, kiedy zakończy się batalia ustawodawcza.
-Jest Pan prokuratorem wojskowym. Czy zgadza się pan z poglądami, że w wyniku zmniejszenia naszej armii prokuratury wojskowe oraz sądy powinny zostać zlikwidowane?
-Całkowicie nie. Wojsko to specyfika, którą prawidłowo ocenić mogą tylko wojskowi. Nawet w sytuacji zawodowej armii zdarzają się przestępstwa stricte wojskowe, które łatwiej są wykrywane i prawidłowo kwalifikowane pod względem prawnym przez wojskowe organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Trzeba podkreślić, że powstają sytuacje zupełnie do tej pory nieznane powszechnym organom wymiaru sprawiedliwości – jak chociażby podczas misji wojskowych. Ostrzelanie wioski z cywilami w Afganistanie to tragiczny incydent, ale zupełnie niepotrzebnie w taki sposób nagłośniono medialnie postępowanie przygotowawcze, powodując konieczność pracy prokuratury pod stałym monitoringiem mediów komentujących każdą nawet najdrobniejszą czynność procesową. Nie służyło to ani dobru śledztwa, ani też samym oskarżonym żołnierzom. Ilość przekazywanych informacji i komentarzy dotyczącej tej sprawy spowodowała chaos informacyjny u odbiorców, którzy przestali orientować się w rzeczywistym stanie faktycznym. Zapewniam,że Prokuratura Wojskowa potrafi dostrzec różnicę:, co innego zbrodnia, a co innego tragiczne zdarzenie, a rzeczą zupełnie odrębną jest określenie stopnia zawinienia poszczególnych osób za dokonane czyny. Nasze zaangażowanie w NATO powoduje, że wciąż będą pojawiać się sprawy o charakterze militarnym. Polacy są nie tylko w Afganistanie, a czekają naszą armię kolejne zadania. Warto wiedzieć, że w każdym nieomal państwie NATO funkcjonują i prokuratury, i sądy wojskowe.
-Coraz częściej dochodzi do czynów kryminalnych popełnianych do spółki przez żołnierzy i cywilów.
-To prawda. Prowadzimy sprawy, gdzie państwo traci setki milionów złotych w wyniku działalności grup przestępczych. Struktura tych grup jest również specyficzna, w jej skład wchodzą wojskowi i osoby cywilne. Niestety, nowelizacja prawa ze stycznia tego roku wiąże nam ręce. Wojskowe oddziały zwalczania przestępczości zorganizowanej mogą w tej chwili ścigać i wojskowych i osoby cywilne z takich przestępczych spółek tylko wtedy, gdy dochodzi do ścisłego współsprawstwa, ale przykładowo osób cywilnych, którzy działają na szkodę wojska poprzez inne osoby niebędące żołnierzami już nie. Mam nadzieję, że ten błąd zostanie naprawiony i będziemy mogli ścigać każdego, kto będzie działał na szkodę Wojska Polskiego.
