PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Reporterzy bez Granic: alarmujący stan wolności prasy w demokracjach. Na całym świecie pogorszyły się warunki pracy dziennikarzy. Wolność mediów i dziennikarzy ograniczają nie tylko dyktatorzy, ale i politycy w demokracjach ? alarmują Reporterzy bez Granic. Opublikowany w środę (26.04.2017) światowy ranking wolności prasy opracowywany co roku przezorganizację Reporterzy bez Granic, wskazuje na globalne pogorszenie sytuacji dziennikarzy i mediów. Reporterów bez Granic szczególnie niepokoi sytuacja w takich demokracjach jak USA, Polska czy Wielka Brytania, gdzie, jak się podkreśla, ?czołowi politycy otwarcie wyrażają lekceważenie wobec dziennikarzy?.Reporterzy bez Granic wskazują w tegorocznym raporcie na wrogą mediom retorykę czołowych polityków w demokracjach, na restryktywne ustawy i polityczne naciski. Po roku rządów PiS Polska spadła w rankingu o 7 miejsc, zajmując 54. pozycję. Węgry przesunęły się o cztery miejsca w dół i znajdują się na 71. pozycji. Stany Zjednoczone obsunęły się w rankingu wolności prasy o dwa miejsca (43. pozycja). – Szczególnie przerażające jest to, że także demokracje coraz bardziej ograniczają niezależność mediów i dziennikarzy, zamiast szanować wolność prasy jako wartość podstawową ? powiedział Michael Rediske, przewodniczący zarządu Reporterów bez Granic
Do globalnego pogorszenia sytuacji dziennikarzy i mediów przyczyniło się też ?bezwzględne postępowanie? rządów w takich krajach jak Egipt (161. miejsce) czy Burundi (160). W Turcji, która spadła w rankingu o cztery miejsca (155 ), media i dziennikarzy dotknęła fala represji po nieudanym puczu. 150 dziennikarzy osadzono w więzieniach, ok. 150 mediów zostało zamkniętych, anulowano setki legitymacji prasowych. Ograniczanie wolności mediów i dziennikarzy to proces trwający tam od 12 lat. W tym czasie Turcja spadła w rankingu o 57 miejsc. Infografik Journalists killed in 2015 and 2016 ZAMORDOWANI DZIENNIKARZE W 2015 I 2016 Na obszarach ogarniętych kryzysami i konfliktami wojennymi jak w Syrii (177), dziennikarze narażeni są z kolei na śmiertelne niebezpieczeństwo. Nie zmieniła się w rankingu pozycja Rosji. Utrzymuje się niezmiennie na 148 miejscu.
REPORTERZY BEZ GRANIC WZYWAJĄ UE DO NAŁOŻENIA SANKCJI NA POLSKĘ
?Możecie być pewni, że Was nie zostawimy? ? zapewniał w Warszawie sekretarz generalny Reporterów bez Granic. Jego zaniepokojenie budzi upaństwowienie mediów publicznych i rosnąca presja na media prywatne w Polsce. (22.02.2017) Reporterzy bez Granic piętnują „dobrą zmianę” w polskich mass mediach Reporterzy bez Granic: ?PiS musi wstrzymać ograniczanie praw dziennikarzy? Reporterzy bez Granic: Najwięcej dziennikarzy trafia do więzień w Turcji Na ostatnich miejscach w rankingu wolności prasy znajdują się kolejno: Kuba (173), Sudan, Wietnam, Chiny, Syria, Turkmenistan, Erytrea oraz na ostatniej pozycji Korea Północna (180. pozycja).
NIEMCY WŚRóD CHWALONYCH KRAJóW
Niemcy niezmiennie zajmują 16 pozycję w rankingu wolności prasy. Znajdują się w grupie krajów ocenianych pozytywnie. Należą do nich znajdujące się w czołówce: Norwegia, Szwecja, Finlandia, Dania, Holandia i Kostaryka. Jeśli chodzi o Niemcy, Reporterzy bez Granic wskazują w swoim raporcie na przerażająco dużo ataków na dziennikarzy, gróźb pod ich adresem, na próby ich zastraszenia oraz na przypadki namierzania dziennikarzy przez organy ścigania i tajne służby. Obawy organizacji budzą też takie ustawowe regulacje jak zatrzymywanie danych, nowy paragraf mający na celu walkę z demaskatorami i ?paserstwem danych?, a także nowe ramy ustawowe dla Federalnej Służby Wywiadowczej (BND). Międzynarodowa organizacja pozarządowa Reporterzy bez Granic zbadała w ub. roku sytuację mediów i dziennikarzy w 180 krajach świata. W jednej trzeciej z nich uległa ona pogorszeniu na skutek werbalnych ataków na dziennikarzy przez polityków i wprowadzenie przez rządy przepisów zwiększających uprawnienia służb specjalnych w zakresie nadzoru i stanowiących zagrożenie dla sygnalistów 
Najlepsze (kolor zielony) i najgorsze (kolor czerwony) warunki pracy dla mediów i dziennikarzy
HFPC O ZAGROŻENIACH
Polska zajęła 58 pozycję w najnowszym Indeksie Wolności Prasy prowadzonym przez Reporterów bez Granic. To pozycja o cztery miejsca niższa w porównaniu z ubiegłorocznym rankingiem, a w zestawieniu z 2015 r. ? aż o 40 miejsc. Jako przyczynę tak słabej oceny organizacja wskazała na upolitycznienie mediów publicznych i naciski na krytyczne wobec władzy media prywatne. Reporterzy bez Granic za przykład pogarszającej się atmosfery dla mediów przywołują próbę zainicjowania postępowania karnego przeciwko red. Tomaszowi Piątkowi przez Ministerstwo Obrony Narodowej w związku z książką na temat ówczesnego ministra Antoniego Macierewicza (ostatecznie prokuratura po prawie roku od złożenia zawiadomienia odmówiła wszczęcia postępowania) oraz sprawę nałożenia kary na TVN przez KRRiT za materiały relacjonujące tzw. kryzys parlamentarny w 2016 r. (z kary ostatecznie także się wycofano).
NEGATYWNY TREND
?Pozycja Polski w rankingu spada od 2015 r. i jest obecnie najniższa od 2006 roku. Niestety ten negatywny trend zauważamy także w naszej pracy w obszarze wolności mediów? ? mówi Dorota Głowacka, prawniczka HFPC. ?Do Fundacji wpłynęło w ostatnich dwóch latach wiele spraw dziennikarzy zwolnionych dyscyplinarnie z mediów publicznych, ale też pracowników innych instytucji publicznych czy spółek skarbu państwa, którzy m.in. wyrażali krytykę zmian wprowadzanych w tych instytucjach po ostatnich wyborach parlamentarnych? ? dodaje Dorota Głowacka. Wśród tych spraw można wyróżnić m.in. przypadek trzech zwolnionych dyscyplinarnie dziennikarzy Polskiego Radia, którzy w zeszłym roku na mocy ugody sądowej zostali przywróceni do pracy. Przyczyną rozwiązania z nimi umów była ich działalność w związku zawodowym i obrona niezależności redakcyjnej pracowników. W toku są inne podobne procesy, m.in. Jerzego Sosnowskiego, Kamila Dąbrowy czy Tomasza Zimocha.
PRAWO PRZECIWKO WOLNOSCI SŁOWA
Ponadto HFPC z zaniepokojeniem obserwuje wykorzystywanie różnych rozwiązań prawnych przez władze i inne instytucje publiczne do wywierania presji na dziennikarzy krytycznych wobec sytuacji w Polsce. Nawet jeśli nie prowadzi to ostatecznie do nałożenia sankcji, sama groźba ich poniesienia wiąże się ryzykiem autocenzurowania treści przez redakcje w obawie przed narażeniem się na konsekwencje prawne. ?Oprócz zagrożeń wskazanych przez Reporterów Bez Granic zauważamy wiele nowych ograniczeń w dostępie mediów do relacjonowania prac instytucji publicznych, np. Trybunału Konstytucyjnego i parlamentu? ? tłumaczy Dorota Głowacka.
Represje dotykają również dziennikarzy relacjonujących protesty społeczne (np. w Puszczy Białowieskiej). Kolejnym ogniwem w osłabianiu wolności prasy w Polsce jest szereg ustaw, które mogą zagrażać wolności słowa w Polsce, choć niekoniecznie są bezpośrednio związane z funkcjonowaniem mediów. Poza reformą mediów publicznych, mowa tu o ustawie o IPN, tzw. ustawie inwigilacyjnej czy antyterrorystycznej. Co więcej, negatywne skutki dla może przynieść także przyjęcie ustawy o jawności życia publicznego.
