PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Rada Europy prowadzi konsultację publiczną w sprawie długoterminowej reformy systemu Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Swoje uwagi przedstawiła również Komisja Praw Człowieka przy NRA. Komisja zwraca m.in. uwagę na skrócenie terminu składania skarg
i czas trwania procedur przed Trybunałem.
Adwokaci uważają, że czas trwania postępowania przed Trybunałem powinien być skrócony w jak najdalej idący sposób. Dotyczyć to powinno zwłaszcza spraw, które dotyczą najpoważniejszych naruszeń oraz wskazują na istnienie naruszeń Europejskiej Konwencji Praw Człowieka o charakterze systemowym. Z kolei pomysł skrócenia terminu złożenia skargi z sześciu miesięcy do czterech nie spodobał się Komisji. Jej zdaniem osłabi to skuteczność systemu. Na podstawie praktyki polskiej argumentowano w piśmie, że bardzo często skarżący długo szuka prawnika, który ma odpowiednie doświadczenie. Obecne wymogi dają realną możliwość na złożenie pełnowartościowej i wyczerpującej skargi, więc nie powinny ulegać zmianie. Pozytywnie zaś komisja ocenia planowaną nową procedurę opinii doradczych. Zakłada ona, że sądy krajowe będą mogły zwrócić się do Trybunał, aby ten udzielił opinii doradczej w kwestiach dotyczących wykładni lub stosowania Konwencji w zakresie praw i wolności człowieka w niej określonych. Jednak, jak podkreślają adwokaci, procedura ta nie powinna wpływać na opóźnianie postępowania sądowego przed sądami krajowymi.
Adwokaci wnoszą w swoich uwagach potrzebę zmiany art. 52a Regulaminu ETPCz, który nie obliguje Trybunału do uzasadniania decyzji o stwierdzeniu niedopuszczalności skargi. Adwokaci uważają, że do odmowy powinno być dołączone choćby krótkie uzasadnienie. Komisja wskazuje na potrzebę większego zaangażowania w procedurę wykonywania wyroków Trybunału na płaszczyźnie krajowej sędziów i prokuratorów, a także samego skarżącego i jego pełnomocnika.
Powszechną praktyką powinno stać się zasięganie przez parlamenty krajowe opinii co do zgodności projektów ustaw z Konwencją i orzecznictwem Trybunału. Dla zapewnienia szybszego wykonywania orzeczeń ciągle pożądane jest organizowanie odpowiednich szkoleń i upowszechnianie wśród sędziów, prokuratorów i adwokatów wiedzy o systemie konwencyjnym oraz dobrych praktyk w tym zakresie. KPCz popiera pomysł wybierania sędziów przy sięgnięciu do bardziej przejrzystych reguł oraz angażowania w tę procedurę w większym zakresie parlamentów krajowych i organizacji pozarządowych. Rozważyć przy tym warto organizowanie publicznych wysłuchań kandydatów na stanowisko sędziego. Pozytywnie też adwokaci odnoszą się do propozycji wprowadzenia alternatywnych metod rozstrzygania sporów. Sprawami o charakterze powtarzalnym w pierwszej kolejności mógłby zajmować się powołany do tego niezależny zespół mediatorów. Reforma systemu Konwencji i ETPCz przeprowadzana jest na podstawie postanowień Deklaracji z Brighton, przyjętej na Konwencji wysokiego szczebla w kwietniu 2012 r. Proces ten ma na celu umożliwienie zgłoszenia i zbadania szerokiego spektrum spraw dotyczących wszystkich aspektów systemu Konwencji i Trybunału. Rezultaty prac zostaną przekazane Komitetowi Ministrów Rady Europy do 15 kwietnia 2015 roku.
