PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Rada Konsultacyjna Sędziów Europejskich (CCJE), działająca przy Radzie Europy, przedstawiła Opinię nr 23. w sprawie „Roli stowarzyszeń sędziowskich we wspieraniu niezależności sądownictwa” (link do wersji angielskiej: https://www.iaj-uim.org/news/opinion-on-the-role-of-judicial-associations-approved-by-the-ccej/).
Niniejsza opinia stanowi istotne wsparcie dla stowarzyszeń sędziowskich na narodowym jak i międzynarodowym szczeblu. Wyznacza ona pożądany standard, który podkreśla znaczenie stowarzyszeń sędziowskich w promowaniu niezawisłości sądów i utrzymaniu praworządności. Europejskie Stowarzyszenie Sędziów (EAJ) akceptuje wiodącą rolę CCJE w sprawach związanych z niezawisłością, bezstronnością i statusem sędziów oraz zachęca wszystkie państwa członkowskie Rady Europy do stosowania rekomendacji zawartych w niniejszej opinii (sędzia Jose Igreja Matos, Przewodniczący EAJ).
Poniżej wnioski i rekomendacje zawarte w Opinii CCJE nr 23 (2020)
- Stowarzyszenia sędziów są samorządnymi, nieprzynoszącymi dochodów (non-profit) podmiotami, które zrzeszają członków na zasadzie dobrowolności.
- Wysoce pożądane jest, aby w każdym systemie wymiaru sprawiedliwości istniało przynajmniej jedno stowarzyszenie sędziów.
- Państwa członkowskie muszą zapewnić warunki, w których sędziowie będą mogli skutecznie korzystać z prawa do zrzeszania się oraz wolności wypowiedzi, a także muszą powstrzymać się od działań, które mogłyby naruszyć niezależność stowarzyszeń sędziowskich.
- Najważniejszymi zadaniami stowarzyszeń sędziów jest wspieranie zasady praworządności, ugruntowanie i obrona niezawiłości sędziów, ochrona ich statusu i dążenie do zapewnienia im odpowiednich warunków pracy.
- Stowarzyszenia sędziów powinny również odgrywać ważną rolę w zakresie szkolenia sędziów i pielęgnowania etyki sędziowskiej oraz powinny one mieć udział w pracach nad reformą sądownictwa.
- Stowarzyszenia sędziów, z racji swojej funkcji i przedmiotu działalności, mogą przyczynić się w istotny sposób do prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i zasady praworządności; ich wkład w tym zakresie jest ważny i wartościowy.
- Stowarzyszenia sędziów powinny mieć możliwość analizy i wypowiedzenia się co do projektowanych aktów prawnych dotyczących statusu sędziów oraz zarządzania sądami.
- Dialog pomiędzy władzami administrującymi sądami oraz przedstawicielami stowarzyszeń sędziowskich, jeśli jest oparty na otwartości i wzajemnym szacunku, gwarantuje polepszenie skuteczności wymiaru sprawiedliwości.
- Stowarzyszenia sędziów są dobrze przygotowane do rzetelnego informowania mediów i opinii publicznej o roli i funkcjonowaniu wymiaru sprawiedliwości.
- Stowarzyszenia sędziów nie powinny w ogóle angażować się w spory polityczne, a w szczególności unikać działań w interesie partii politycznych lub kandydatów na stanowiska polityczne. Działania stowarzyszeń sędziów ściśle wyznaczają ich zadania (por. pkt 4).
- Stowarzyszenia sędziów powinny mieć demokratyczną strukturę. Finansowanie ich działalności i podejmowanie decyzji przez ich organy powinno opierać się na zasadzie przejrzystości.
- Sędziowie nie mogą być obligowani do wyjawiania swego członkostwa w stowarzyszeniu sędziowskim.
- Stowarzyszenia sędziów zrzeszają się w ramach europejskich stowarzyszeń i organizacji sądowniczych, co ułatwia międzynarodową współpracę sędziów w państwach członkowskich.
- Stowarzyszenia sędziów na poziomie europejskim odgrywają znaczącą rolę w promowaniu i ochronie wartości europejskich i europejskich standardów prawnych w dziedzinie praworządności i praw człowieka. Dlatego też władze krajowe i międzynarodowe powinny należycie doceniać pracę tych stowarzyszeń.
- CCJE zaleca, aby instytucje europejskie korzystały z doświadczeń i informacji stowarzyszeń europejskich odnoszących do poszczególnych krajów członkowskich i stanu ich judykatury.
- CCJE promuje współpracę i wymianę między europejskimi stowarzyszeniami sędziów i innymi podmiotami europejskimi.
Wnioski i rekomendację powyższe chciałbym uzupełnić o punkt 82 Opinii, który wskazuje pożądany sposób postępowania władz państw członkowskich w stosunku do stowarzyszeń sędziowski i który brzmi następująco: „82. Politycy powinni powstrzymywać się od prób wpływania na sędziów lub stowarzyszenia sędziowskie, w szczególności poprzez groźby, nieuzasadnione oskarżenia i kampanie medialne, jak również przez oferowanie awansów lub innych korzyści zawodowych.”
