PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
– Bardzo nam zależy na tym, aby skrócić czas trwania rozpraw sądowych. Przygotowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego projekt nowelizacji kodeksu postępowania karnego wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom ? powiedział minister sprawiedliwości Jarosław Gowin. Nowelizacja kodeksu postępowania karnego obejmuje ponad 160 zmian.Projekt stanowi kompleksową regulację. Wprowadza zmiany w zakresie obowiązującego modelu postępowania karnego, które mają na celu przede wszystkim jego usprawnienie i przyspieszenie, przy jednoczesnym wzmocnieniu gwarancji procesowych stron oraz zwiększeniu ich aktywności procesowej ? tłumaczył Jarosław Gowin.
Oto główne założenia projektu: – rozszerzenie możliwości wydania wyroków w tzw. trybie konsensualnym, czyli na wniosek oskarżonego: 1.Na etapie postępowania przygotowawczego ? wniosek o wydanie wyroku skazującego będzie mógł być złożony w przypadku wszystkich występków zagrożonych karą od miesiąca do 15 lat (obecnie ? tylko występki zagrożone karą pozbawienia wolności do 10 lat). 2.Na etapie postępowania przed sądem ? wniosek o wydanie wyroku skazującego będzie mógł być złożony bez żadnych ograniczeń, także w przypadku zbrodni (obecnie tylko w przypadku wszystkich występków). – wprowadzenie możliwości złożenia przez oskarżonego wniosku o wydanie wyroku w trybie konsensualnym, także w okresie między skierowaniem aktu oskarżenia, a doręczeniem zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy – obecnie takie rozwiązanie nie jest przewidziane w Kodeksie postępowania karnego. Jego wprowadzenie doprowadzi do wyeliminowania etapu rozprawy przed sądem, a zatem skrócenia procesu, w przypadku uwzględnienia takiego wniosku. – dopuszczenie do wykonywania czynności w postępowaniu karnym również referendarzy sądowych (absolutne novum ? referendarze obecnie są pozbawieni takich uprawnień). Wprowadzenie tego rozwiązania odciąży sędziów od wykonywania pewnych czynności, zarówno na etapie postępowania jurysdykcyjnego, ale i wykonawczego. – ograniczenie materiałów przekazywanych do sądu wraz z aktem oskarżenia tylko do ściśle związanych z przedmiotem procesu. – ograniczenie możliwości zwrotu sprawy do prokuratury w celu uzupełnienia braków postępowania przygotowawczego tylko w tych wypadkach, w których nie zostały przeprowadzone czynności obligatoryjne, nie zaś w celu przeprowadzenia dowodów. – wprowadzenie obligatoryjnych posiedzeń przygotowawczych, mających na celu zorganizowanie przebiegu rozprawy przed jej rozpoczęciem, w przypadkach spraw o skomplikowanych charakterze osobowym lub dowodowym. – zmiana obecnego podejścia do obecności oskarżonego na rozprawie – projekt podkreśla, że oskarżony ma prawo do udziału w rozprawie, jego obowiązek do stawiennictwa ograniczać się będzie do postępowań o najpoważniejsze przestępstwa oraz gdy sąd uzna taką obecność za niezbędną. W obecnych rozwiązaniach nacisk kładzie się natomiast na obowiązkową obecność oskarżonego w toku procesu. – zaktywizowanie stron procesowych w zakresie inicjatywy dowodowej na etapie postępowania sądowego i ograniczenie inicjatywy dowodowej sądu. W obecnej praktyce postępowanie dowodowe jest zarówno powtórzeniem postępowania przygotowawczego, jak też wymaga od sądu pełnej aktywności w zakresie inicjatywy dowodowej, strony zaś mogą zachowywać się biernie w toku procesu. – ograniczenie obowiązku odczytywania materiału dowodowego przez sąd podczas rozprawy, tylko do przypadków, w których strona nie miała możliwości zapoznania się z tym materiałem, a nie jak obecnie na każdy wniosek strony. – ograniczenie podstaw zaskarżania orzeczeń sądu poprzez wyeliminowanie możliwości skutecznego powoływania w środku zaskarżenia na niewyczerpanie inicjatywy dowodowej przez sąd. – ograniczenie możliwości zaskarżania orzeczeń wydanych w trybach konsensualnych. – rozszerzenie możliwości przeprowadzenia dowodów w postępowaniu odwoławczym przez sąd rozpoznający środek zaskarżenia. Doprowadzi to do wyeliminowania przypadków, w których sąd odwoławczy obecnie jest ?zmuszony? do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w celu przeprowadzenia niezbędnych dowodów.
Sędziowie są za
Środowisko sędziowskie od dawna postulowało wprowadzenie do kodeksu postępowania karnego zmian zmierzających do usprawnienia procesów sądowych w sprawach karnych. Wyrazem tego był m.in. złożony dniu 8 lipca 2010 r. przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich „IUSTITIA” projekt zmian kodeksów karnych. Dziś Ministerstwo Sprawiedliwości ogłasza projekt zmian kodeksu postępowania karnego, w którym ma znaleźć się wiele zmian proponowanych przez „IUSTITIĘ”. Nadal uważamy, że jedną z największych wad obecnego modelu polskiego procesu karnego jest uchylanie spraw przez sąd odwoławczy nawet po kilka razy do ponownego rozpoznania, w wyniku czego strony, w tym pokrzywdzeni przestępstwem, nie mogą latami doczekać się prawomocnego wyroku. Stowarzyszenie Sędziów Polskich „IUSTITIA” wyraża nadzieję, że projekt zostanie szybko uchwalony, a dalsze prace nad nim będą odbywały się przy współpracy z przedstawicielami środowiska sędziowskiego. Deklarujemy gotowość udziału w dalszych pracach zmierzających do usprawnienia przepisów procedur sądowych.
Bartłomiej Przymusiński
