PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
27 października 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich dr Adam Bodnar zwrócił się do ministra zdrowia z postulatem uwzględnienia w programach studiów medycznych treści zawartych w Protokole Stambulskim. Dokument ten, skierowany przede wszystkim do lekarzy i prawników, którzy w swojej praktyce zawodowej mogą zetknąć sięz przypadkami tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżające go traktowania albo karania, jest uznawany za niezwykle przydatne narzędzie w skutecznym wykrywaniu i dokumentowaniu takich zdarzeń dla potrzeb organów wymiaru sprawiedliwości. W wielu przypadkach efektywność takiego dochodzenia jest uzależniona od udzielenia odpowiedniego wsparcia przez ekspertów posiadających wiedzę z zakresu medycyny.
To od działania lekarzy może bowiem zależeć pozyskanie bezpośrednich dowodów świadczących o zastosowaniu tortur. 10 grudnia 2015 r. RPO otrzymał informację, że w programie studiów medycznych jest ujęta problematyka przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem przemocy wobec dzieci, w aspekcie rozpoznawania jej objawów i sposobów przeciwdziałania temu zjawisku. Wyposażenie przyszłych lekarzy w umiejętności diagnozowania takich sytuacji jest niezwykle cenne, równie ż z punktu widzenia zapobiegania torturom oraz innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.
W trakcie badania osoby pozbawionej wolności taka wiedza lekarza będzie mogła być wykorzystana. Należy mieć bowiem na uwadze, że przemoc istnieje jeszcze w wielu innych przejawach. Wyjątkowo niebezpieczna, a przy tym szczególnie trudna do ujawnienia jest wówczas, gdy jej spr awcami są reprezentanci organów władzy . Badanie takich zdarzeń wymaga od uczestniczących w nim lekarzy specyficznej wiedzy i umiejętnośc i, które w sposób szczegółowy zostały wskazane w Protokole Stambulskim prowadzenia badania medycznego i psychologicznego domniemanych ofiar tortur, sposobów odzwierciedlania w dokument acji wyników badań medycznych, sposobów interpretacji zebranych informacji.
To na państwie spoczywa obowiązek efektywnego działania na rzecz ustalenia osób odpowiedzialnych za zaistnienie tortur i i nnego złego traktowania oraz doprowadze nia do wszczęcia postępowania przed sądem w celu ukarania sprawców
lub zapewnienia ofiarom zadośćuczynienia. Z tego względu powinno ono wciąż poszukiwać metod, które pozwolą na zwiększenie skuteczności jego działań.
W ocenie RPO upowszechnianie wiedzy zawartej w Protokole Stambulskim może być jedną z takich metod, która przyczyni się do pełniejszego respektowania praw ofiar przemocy. Dlatego RPO ponawia prośbę o włączenie do programów studiów medycznych, w szerszym niż dotychczas zakresie, treści zawartych w Protokole Stambulskim, w celu zaznajomienia przyszłych lekarzy oraz innych pracowników ochrony zdrowia z rekomendowanymi w tym dokumencie procedurami i wytycznymi, stosowanymi przy wykrywaniu i dokumentowaniu przypadków tortur i innego złego traktowania.
