PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, Beata Sokołowska po rozpoznaniu 25 stycznia 2012 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi M. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w przedmiocie określenia wymiaru podatku od nieruchomości za rok 2008, postanowiła odmówić wnioskodawcy przyznania prawa pomocy.
27 października 2011 roku M. P. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wypełniony na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego. W uzasadnieniu wniosku wnioskodawca wskazał, że prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe i a jego dochód stanowi kwota 145 zł miesięcznie. Nie ma oszczędności, nieruchomości, ani wartościowych przedmiotów. Ponadto jest osobą ubogą bez majątku i dochodów, a dodatkowo poważnie choruje, co uniemożliwia ponoszenie kosztów sądowych. Postanowieniem z dnia 10 listopada 2011 r. referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy, jako podstawę podając, że postępowanie przed sądem się zakończyło, a skarżący składając wniosek o prawo pomocy nie powiązał go z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia skargi kasacyjnej.
Pismem z dnia 27 listopada 2011 r. strona skarżąca złożyła sprzeciw. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje: Zgodnie z przepisem art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Z przepisu tegoż wynika jednoznacznie, iż zaskarżenie postanowienia referendarza sądowego w sprawie prawa pomocy wywołuje ten skutek, iż Sąd wniosek o przyznanie prawa pomocy rozpoznaje od początku, tzn. tak jakby wniosek ten nie był jeszcze przedmiotem analizy, oceny i rozpoznania. Sąd nie wypowiada się więc o zasadności zaskarżonego sprzeciwem postanowienia i nie dokonuje merytorycznego rozpoznania sprzeciwu. Skutkiem sprzeciwu, wniesionego przez skarżącego jest utrata mocy przez zaskarżone postanowienie i konieczność ponownego merytorycznego rozpoznania wniosku strony skarżącej o przyznanie prawa pomocy. Z regulacji prawnych dotyczących kosztów sądowych można wysnuć wniosek, że są one zasadą, natomiast zwolnienie z ich uiszczenia winno nastąpić w sytuacjach wyjątkowych.
Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych jest instytucją stosowaną w przypadku osób charakteryzujących się ubóstwem, tj. całkowicie pozbawionych środków do życia ze względu na okoliczności życiowe. Zdaniem Sądu ubiegający się o taką pomoc powinni poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania. Wskazać należy, że wnioskodawca nie przedłożył zaświadczenia o wysokości dochodów osiąganych w latach 2008-2010, podnosząc jedynie, iż nie osiągał w tym okresie żadnych dochodów, przez co Naczelnik Urzędu Skarbowego nie mógł wystawić stosownego zaświadczenia. W tym zakresie należy uznać, że Naczelnik Urzędu Skarbowego mógł wystawić zaświadczenie o nieuzyskaniu żadnego dochodu w zakreślonym okresie.
Brak stosownego zaświadczenia należy uznać za niewyjaśnienie jednej z okoliczności dotyczących rzeczywistej sytuacji wnioskodawcy. W tym stanie rzeczy nie można w sposób jednoznaczny ocenić aktualnej sytuacji wnioskodawcy oraz przyjąć, że M. zasługuje na przyznanie prawa pomocy w całkowitym zakresie. Nie zostało bowiem wykazane, że wnioskodawca nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Wobec powyższego, Sąd uznał, że na obecnym etapie postępowania skarżący nie wykazał ziszczenia się w jego sytuacji materialnej i rodzinnej przesłanek przyznania prawa pomocy. W konsekwencji, na podstawie cytowanych wyżej przepisów orzeczono jak w postanowieniu.