PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” prezentuje treść apelu, który zostanie rozesłany w dniu 23 maja z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia MEDEL „Sędziowie i Prokuratorzy na rzecz Demokracji i Wolności”. Apel zostanie przedstawiony organom Unii Europejskiej i Rady Europy wraz z listą sygnatariuszy z krajów członkowskich.APEL
Demokracja wymaga niezależnych sądów, sędziów i prokuratorów Niezależne i aktywne sądownictwo jest niezbędne dla rozwoju świadomości społecznego znaczenia praw podstawowych. W demokracji wszyscy obywatele muszą być wierni zasadzie, że zarówno rządzący jak i rządzeni są jednakowo zobowiązani do przestrzegania praw i obowiązków wyrażonych w konstytucji, traktatach i kartach praw podstawowych.
Obrona prawdziwie narodowego i europejskiego obywatelstwa ma dwa podstawowe aspekty ? jednym z nich jest normatywna gwarancja praw, drugim ich efektywne stosowanie. Konstytucje narodowe, ustawy i traktaty europejskie przyznały wszystkim sądom prawo i obowiązek powstrzymania się od stosowania praw sprzecznych z konstytucją albo z wyrażonymi w nich prawami podstawowymi . Podstawowa zasada przewidująca możliwość odwołania od wyroku niższej instancji do sądu wyższej instancji gwarantuje obywatelom europejskim ich prawa, a jednocześnie pozwala uniknąć ich nadinterpretacji i autorytarnego stosowania. Wobec powyższego dalsza konsolidacja i harmonizacja niezawisłego i dostępnego dla każdego obywatela sądownictwa, zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim, staje się imperatywem. Będzie to możliwe tylko poprzez budowanie demokratycznej kultury prawnej, która pozwoli na zgodne z konstytucją odczytywanie praw oraz będzie w stanie zagwarantować przestrzeganie i obronę praw podstawowych, w każdych okolicznościach, tak w wymiarze politycznym, jak i społecznym. Tylko ci, którzy cieszą się społecznym, kulturowym i materialnym statusem umożliwiającym im podejmowanie swobodnych i świadomych decyzji, mogą w pełni cieszyć się wolnością polityczną. Z drugiej strony prawa społeczne mogą przetrwać tylko tak długo, jak długo będzie istniała rzeczywista wolność polityczna [umożliwiająca] ich obronę i pogłębianie. Dzisiaj obywatele Europy cieszą się niezbywalnymi prawami politycznymi i społecznymi, połączonymi w nierozerwalny pakiet, nie podlegającymi negocjacji i niezależnymi od rynku. Prawa te są nieodłącznym elementem ludzkiej godności. Jednakże prawa polityczne i społeczne nigdy nie powinny być uważane jako dane raz na zawsze. Ataki na te prawa mogą przyjść z różnych stron, a decyzje polityczne podejmowane pod wpływem nacisków ekonomicznych i finansowych prowadzą do nowych, jeszcze niebezpieczniejszych zagrożeń dla praw podstawowych poszczególnych obywateli.
W ramach negocjacji takich jak te, które prowadziły do powstania Transatlantyckiej Strefy Wolnego Handlu, miały miejsce próby postawienia wielonarodowych spółek handlowych na równi z suwerennymi państwami, poprzez ustanowienie specjalnych sądów arbitrażowych właściwych do rozstrzygania sporów pomiędzy tymi firmami a państwami, a co wiązało się z zezwoleniem tym pierwszym na nieprzestrzeganie demokratycznie ustanowionych przepisów chroniących prawa obywateli. Właśnie dlatego prawdziwa demokracja potrzebuje niezależnych sądów, sędziów i prokuratorów, którzy są w stanie ją chronić i podtrzymywać. Każde prawo podstawowe i zagwarantowanie go musi być traktowane z należytą powagą.Polityczno-kulturalny proces zapewniania i pogłębiania praw musi zatem być kontynuowany zarówno na poziomie narodowym, jak i na szczeblu europejskich instytucji sądowych, albowiem dzisiaj wszystkie sądy narodowe są sądami europejskimi.
Niezależne i aktywne sądownictwo jest kluczowe dla rozwoju świadomości społecznego znaczenia podstawowych praw i ma kluczowe znaczenie dla obrony i umocnienia demokracji. W tym znaczeniu prawo do procesu przed niezawisłym sądem jest prawem podstawowym. Obrona rzeczywistej i jednakowej niezależności europejskich sądów i niezawisłości sędziów stanowi element ochrony praw podstawowych, wartości jaką jest europejskie obywatelstwo, a także wzmacniania demokracji. Zjednoczona Europa musi być budowana na fundamencie praw obywatelskich, egzekwowanych przez niezależne sądy, a nie pod wpływem deregulacji wprowadzanych pod presją rynków. Prawdziwie obywatelska Europa wymaga wsparcia ze strony europejskiego sądownictwa.
