Najnowsze informacje
Strona główna / Szczypta soli / Sejm okrada obywatela

Sejm okrada obywatela

Wydaje się, że tym razem Posłanki i Posłowie chcieli nawet dobrze; no ale wyszło jak zwykle… Działając dla dobra obywateli i chroniąc obywateli przed oszustami, Sejm chce obywatelom ukraść mniej więcej 150.000.000,- zł rocznie zbędnych opłat za wnioski o udzielenie informacji z systemu PESEL o który to numer sąd może po prostu zapytać stronę na rozprawie. (W postępowaniu nakazowym można by się zastanawiać).
W trakcie 36. posiedzenia plenarnego Sejmu Rzeczyposlpolitej uchwalono zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego nadając nowe brzmienie art. 126 § 2 kpc poprzez nałożenie na stronę wszczynającą postępowanie sądowe obowiązku podania w pierwszym piśmie procesowym numerów PESEL stron (będących osobami fizycznymi) lub ich NIP?ów oraz numerów KRS bądź numerów wpisów we własciwym rejstrze lub NIP?ów osób prawnych; i to nie tylko przed e-sądem ale we wszystkich rodzajach postępowań cywilnych. Jednocześnie obowiązek wskazywania numerów ewidencyjnych i właściwych adresów stron obłożono sankcją karną, poprzez dodanie przepisu: ?sąd skaże na grzywnę stronę, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności oznaczył nieprawidłowe dane? stron. Niby drobna zmiana i na pozór logiczna. Trudno jest odmówić racji postulatowi aby strony procesu były jednoznacznie identyfikowane.
Spójrzmy na sprawę ze strony praktycznej. Skąd u diabła obywatel wnoszący sprawę do sądu ma znać numer PESEL swojego przeciwnika procesowego albo uczestnika postępowania ??? Ano, wykazując swój interes prawny, może się zwrócić o udostępnienie informacji i wydanie zaświadczenia o numerze PESEL do Ministra Spraw Wewnętrznych wypełniając odpowiedni formularz i uiszczając na rachunek (Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ul. Pawińskiego 17/21, 02-106 Warszawa Narodowy Bank Polski O/O Warszawa nr 24 1010 1010 0030 3022 3100 0000) opłatę skarbową w kwocie 31,- zł. Jeśli strona wszczynająca postępowanie działa przez pełnomocnika, do wniosku należy dołączyć pełnomocnictwo i dowód uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, którą nalezy wnieść na rachunek bankowy Urzędu Dzielnicy Ochota Miasta Stołecznego Warszawy, konto: Bank Handlowy S.A. Nr 95 1030 1508 0000 0005 5002 4055, w kwocie 17,- zł. (Oczywiście nie jest to opłata od pełnomocnictwa procesowego udzielanego pełnomocnikowi, którą należy ? także w kwocie 17,- zł ? uiścić na rachunek wydziału finansowego urzędu miejskiego własciwego ze względu na miejsce orzekania).
Skoro Sejm Rzeczypospolitej ? dla dobra obywateli ? zafundował obowiązek podawania numerów PESEL przy pierwszym piśmie procesowym, to biorąc pod uwagę, że organa administracji publicznej, sądy i prokuratura zwolnione są z obowiązku uiszczania opłaty za udostępnienie danych ze zbioru PESEL ? (a przecież podanie tych danych w pierwszym piśmie procesowym wszczynającym postępowanie sądowe to po prostu wyręczanie sądów) ? to należałoby zwolnić obywateli z obowiązku uiszczania opłaty od wniosku o udostępnienie danych ze zbioru PESEL. Można to zrobić poprzez drobną nowelizację ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, nowelizując art. 44 h ust. 10, który obecnie brzmi: ?osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 2 pkt 1, są zwolnione z opłat w przypadku udostępnienia im ze zbiorów meldunkowych, zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych danych niezbędnych do sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?, poprzez dodanie słów: ?lub dla potrzeb postępowania sądowego?.
Skoro ustawodawca dostrzegł, że dla potrzeb poświadczenia dziedziczenia niezbędna jest częstokroć bardzo znaczan ilość danych, to identyczne zwolnienie powinien przewidzieć dla potrzeb sądowego stwierdzenia nabycia spadku; a skoro twierdzi, że znowelizowane przepisy mają działać dla dobra obywatela, zwolnienie powinno objąć wszelkie dane udostepniane dla potrzeb postępowania sądowego. Jakoś żadna z Posłanek i żaden z Posłów o tym nie pomyślał. Wydaje się, że kwota 31,- zł nie jest znaczna. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę efekt skali, to okaże się, że taka drobniutka zmiana przepisu art. 126 § 2 kpc spowoduje dodatkowe przychody dla Skarnu Państwa idące w kilkaset milionów złotych (a przypomnijmy, że Minister Sprawiedliwości chce zlikwidować znaki opłaty sądowej aby ? teoretycznie ? zaoszczędzić około pietnastu milionów złotych). A pełnomocnik z urzędu ? Kto wyłoży koszty zwrócenia się o numer ewidencyjny PESEL dla przeciwnika strony, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych i przyznanie pełnomocnika z urzędu ? Czytaj felietony JMMZostawmy na boku pieniądze. Nakaz podania numeru PESEL strony już przy pierwszym piśmie procesowym może mieć w niektórych przypadkach daleko idące konsekwencje. Art. 841 kpc przewiduje szczególny rodzaj powództwa przeciwegzekucyjnego, które można wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa. No ale na odpowiedź na wniosek o udzielenie informacji o numerze PESEL Minister Spraw Wewnętrznych ma 30 dni. Jak zatem dochować terminu i wypełnić dyspozycję znowelizowanego art. 126 § 2 kpc ??? A w ogólności, jeśli klient zgłasza się do adwokata na kilka dni przed upływemterminu przedawnienia roszczenia, to co ??? Bo ja tutaj dostrzegam ograniczenie prawa do sądu. Jak podnoszono w uzasadnieniu projektu, numer PESEL potrzebny jest sądowi dla jednoznacznego zidentyfikowania strony procesu. Wystarczyłoby żeby numer PESEL strony sąd otrzymywał przed wydaniem wyroku (a nie przy pierwszym piśmie wszczynającym postępowanie, w którym brak numeru PESEL będzie podstawą do odrzucenia pozwu). No tak. Wystarczyłoby. Tylko wówczas nie byłoby uzasadnienia dla przerzucania obowiązku uzyskania numeru PESEL na obywatela. Na ten aspekt sprawy zwróciła uwagę Pani Poseł Beata Kempa, kierując do Min. Gowina pytanie: czy PO poprze w Senacie projekt aby obowiązek podawania numeru PESEL przenieść do etapu postepowania wykonawczego. Pan Minister Jarosła Gowin był odpowiedział: Pani Marszałek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Rząd popiera stanowisko większości posłów, polegające na tym, aby numer PESEL podawany był już we wniosku, a nie na etapie postępowania egzekucyjnego. Natomiast chcę poinformować panią poseł, że Ministerstwo Sprawiedliwości rozpoczęłorozmowy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych w sprawie obniżenia opłaty z obecnych 31 zł do 7 zł, przez co likwidujemy tę barierę finansową praktycznie do kwoty zupełnie nieznaczącej. Dziękuję bardzo. Nam się wydaje, że nałożenie na stronę obowiązku podania numeru PESEL dopiero przy wniosku o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności ? (poprzez nowelizację art. 781′ kpc o treść obecnie proponowaną jako art. 126 § 2) ? bądź zmiana treści samej klauzuli (z obowiązkiem ustalenia numeru PESEL przez sąd), realizowałaby cele założone w pierwotnym projekcie ustawy, który przeinaczono na etapie prac w komisji sejmowej. Jakoś posłowie zapomnieli, że w wiekszości spraw cywilnych dochodzi do przesłuchania stron a co najmniej do obecności obu stron na rozprawie. Czy nie prościej (i taniej) by było aby przed wydaniem wyroku, na jednej z rozpraw, sąd po prostu zapytał strony o numer PESEL ??? No a istotnie, gdyby do zamknięcia rozprawy nie udało się w ten sposób ustalić numeru PESEL, czy obwiązek jego podania przy wniosku o nadanie klauzuli wykonalności nie byłby wystarczający. Natomiast we wnioskach do e-sądu oraz w postępowaniach nakazowym i upominawczym, które zazwyczaj są ?formularzowe? istotnie można by wprowadzić obowiązek podawania numeru już przy pozwie (choć mi się to bardzo nie podoba). Na zakończenie sankcja. Jeśli obywatel ? działający bez pełnomocnika ? nie poda numeru PESEL w pierwszym piśmie procesowym albo co gorsza poda go błędnie, narazi się na grzywnę. W obecnej stylizacji przepisu wymierzenie grzywny będzie obowiązkowe. (Jest: sąd skaże na grzywnęa nie: sąd może skazać); no i czy od skazania w tym trybie przysługiwał będzie środek odwoławczy ??? Bo przecież ?zła wiara? jak i ?niedbalstwo? to kategorie ocenne. A jeśli profesjonalny pełnomocnik uzyska informację o numerze PESEL strony przeciwnej od swojego mandanta i numer ten okaże się nieprawidłowy (czyż obecna stylizacja przepisu wraz z sankcją grzywny dla pełnomocnika nie nakłada obowiązku każdorazowej weryfikacji przez pełnomocnika pozyskanych od mandanta danych osobowych, łącznie z adresem strony przeciwnej ???). No bo jeśli się okaże, że podany adwokatowi przez klienta adres strony okaże się niewłaściwy (n.p. strona pomyliła numer mieszkania) i pozew zostanie zwrocony do sądu, toż to przecież jest niedochowanie należytej starnności jakiej się wymaga od profesjonalnego pełnomocnika !!! A co do profesjonalnych pełnomocników, to czy nie należałoby z mocy ustawy dopuścić adwokatów i radców prawnych do bezpośredniego korzystania z systemu elektronicznego PESEL aby sami i bez opłat mogli uzyskiwać odpowiednie dane. Co na to Minister Administracji i Cyfryzacji ?
A miało być tak pieknie…
Nowelizując Kodeks postępowania cywilnego początkowo (druk sejmowy nr 988) zakładano wprowadzenie rygorów jedynie w postepowaniu elektronicznym przed e-sądem. A wyszło jak wyszło (druk sejmowy nr 1164). Jeżeli przyjęta przez Sejm ustawa przejdzie bez poprawek przez Senat a Pan Prezydent ją podpisze, to cała nadzieja w tym, że znajdzie się uprawniony podmiot, który te poprawki zaskarży do Trynunału Konstytucyjnego (bo sama procedura przyjęcia ustawy kwalifikuje ją do uchylenia przez Trybunał). Sposób uchwalenia ustawy był taki, że zupełnie inny projekt poddany był pierwszemu czytaniu a zupełnie inny został uchwalony. Inny projekt skierowany został do komisji sejmowej a zupełnie inny z niej ?wyszedł?. W debacie sejmowej na 36 posiedzeniu plenarnym, jedynie Poseł Marek Ast zwrócił na ten aspekt procesu legislacyjnego uwagę. A przecież taka procedura pozbawiła także znaczenia przeprowadzone konsultacje społeczne, skoro do konsultacji skierowano absolutnie inny projekt niż projekt poddany pod głosowanie na plenarnym posiedzeniu Sejmu.
Adwokat Jerzy M. Majewski

Sprawdź także

Ścigają prokuratora

Przekroczenie uprawnień, fałszowanie dokumentów, groźby. Prokuratura Krajowa prowadzi śledztwo w sprawie prokuratora Maludego Artur Maludy(Fot. …