Sprawiedliwość po duńsku

Raport z wizyty studyjnej w Danii

W dniach 18 i 19 grudnia 2018 roku trzy przedstawicielki Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” – Dorota Zabłudowska, Olimpia Barańska – Małuszek i Monika Frąckowiak – uczestniczyły, na zaproszenie stowarzyszenia sędziów w Danii, w wizytach studyjnych.

W dniu 18 grudnia doszło do spotkania z Marianne Gram Nybroe- koordynatorką międzynarodową z Rady do spraw zarządzania sądami (The Danish Court Administration). Następnie Mikael Sjoberg – prezes stowarzyszenia sędziów duńskich (który towarzyszył we wszystkich spotkaniach w tym dniu) przedstawił strukturę sądownictwa w Danii. W dalszej kolejności doszło do spotkania z Vibeke Rønne – członkinią Rady do spraw nominacji sędziowskich oraz Sądu Dyscyplinarnego. W tym dniu odbyło się także spotkanie z prezesami wszystkich sądów w Danii, którym przedstawiona została aktualna sytuacja dotyczącą wymiaru sprawiedliwości w Polsce.

W dniu 19 grudnia prezes sądu rejonowego w Kopenhadze, oprowadził uczestniczące w spotkaniu po budynku sądu, wyjaśniając zasady funkcjonowania sądu.

Istotne informacje dotyczące funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Danii:

od 1999 roku funkcjonuje tam Danish Court Administration – organ odpowiedzialny za zarządzanie sądami, który formalnie podlega Ministrowi Sprawiedliwości, ale jest niezależny od egzekutywy i minister nie może zmienić decyzji tego organu.

Organ ten, poza bieżącym zarządzaniem sądami, wyznacza cele, jakie sądownictwo ma osiągnąć w długim okresie czasu. Dla przykładu w okresie 2013 – 2018 założeniem było:

– skrócenie czasu trwania postępowań sądowych,

– większa spójność procedur I działania różnych sądów,

– lepsza komunikacja ze społeczeństwem,

– uczynienie z sądów atrakcyjnych miejsc pracy.

Żeby osiągnąć te cele, ustalane są na przykład tematy szkoleń dla sędziów i pracowników, odbywają się cykliczne spotkania z prezesami wszystkich sądów, składane są propozycje legislacyjne i t.d.

Sędziowie, którzy są członkami rady, jak też sędziowie, którzy pracują w jakichkolwiek innych organach administracji państwowej nie mogą być tam delegowani na dłużej niż jeden rok, maksymalnie dwa lata (żeby nie tracić kontaktu z rzeczywistą pracą sędziów).
Na każdym szczeblu struktury sądownictwa ogromne znaczenie przywiązuje się do wizerunku wymiaru sprawiedliwości:

– podstawowe znaczenie ma tu szeroki udział społeczeństwa w orzekaniu (poprzez udział ławników),

– sądy organizują dni otwarte, dni edukacji, na festiwalu „Folkemodet” w czerwcu każdego roku organizuje się symulacje rozpraw, w których biorą udział uczestnicy festiwalu,

– przywiązuje się wagę do języka, jakim posługują się sędziowie i urzędnicy (duża ilość szkoleń),

– powołuje się zespół do spraw dobrych praktyk (sędziowie delegowani na okres nie dłużej niż jednego roku).

Dania ma bardzo ciekawy, transparentny system awansów. By zostać sędzią trzeba między innymi przez pół roku orzekać jako “sędzia na próbę” w sądzie okręgowym, w składach trójkowych.
Sądy duńskie są pełne sztuki – na korytarzach i na salach sądowych wiesza się obrazy i wystawia rzeźby z lokalnych muzeów, które udostępniają eksponaty ze swoich magazynów.
Członkami stowarzyszenia są wszyscy sędziowie z Danii. Każdy nowopowołany sędzia otrzymuje zaproszenie przez stowarzyszenie (podobnie zresztą rzecz ma się w Portugalii). Pozycja stowarzyszenia jest bardzo silna z uwagi na 100% reprezentację.

KONKLUZJE:

Sędziowie z Danii są otwarci na wszelkie formy współpracy z sędziami polskimi, są pod ogromnym wrażeniem „Iustitii”. Być może warto zrobić w drugiej połowie roku jakiś szczyt polsko – duński (lub polsko – nordycki), o czym można też porozmawiać 8 lutego b.r. – sędziowie “nordyccy” to Duńczycy, Estończycy, Finowie, Islandczycy, Litwini, Łotysze, Norwegowie I Szwedzi. Tym bardziej, że Duńczycy mają w tej grupie silną pozycję, a ambasador Danii bardzo wspiera „rule of law” w Polsce

Źródło: SPP IUSTITIA

Sprawdź także

Wciąż przegrywamy w ETPC

Na łamach portalu monitorkonstytucyjny.ue można zapoznać ze sprawami rozpatrywanymi przez ETPC w Strasburgu przeciwko Polsce …