PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Kraje UE, które nie przestrzegają praw LGBTIQ, powinny zostać ukarane finansowo – uważa Helena Dalli, europejska komisarz ds. równości w wywiadzie z Zosią Wanat z POLITICO, przeprowadzonym przy okazji ogłoszenia przez Komisję Europejską strategii mającej na celu ochronę praw osób LGBTIQ w całej UE.
W strategii proponuje się rozszerzyć wykaz przestępstw w UE o przestępstwa z nienawiści, w tym homofobiczną mowę nienawiści i homofobiczne przestępstwa z nienawiści
Przewiduje się też ustanowienie przepisów uznających prawa rodzicielskie osób LGBTIQ w całej Unii oraz wspieranie uznawania partnerstw osób tej samej płci pomiędzy państwami UE
W lipcu Dalli wstrzymała unijne fundusze dla polskich miast, które wprowadziły "strefy wolne od LGBT". Teraz mówi: "Równość jest wartością Unii i jeśli postępujesz wbrew tej wartości, to Unia nie powinna cię finansować"Komisja Europejska przedstawiła pierwszą unijną strategię na rzecz równości osób LGBTIQ czyli lesbijek, gejów, osób biseksualnych, transpłciowych, niebinarnych, interseksualnych i queer.
Komentując ten dokument Helena Dalli powiedziała, że mechanizm mający na celu zmuszenie stolic państw członkowskich do przestrzegania zasad państwa prawa uzgodniony niedawno w ramach negocjacji nad długoterminowym budżetem UE, powinien zostać wykorzystany również do podtrzymania wartości UE w kwestiach równości.
– Jestem o tym bardzo mocno przekonana – powiedziała Dalli. – To jest, miejmy nadzieję, sposób na przywołanie danego państwa członkowskiego do porządku, żeby mu powiedzieć: 'OK, nie dostaniesz części, która ci się proporcjonalnie należy, jeśli nie będziesz przestrzegał zasad państwa prawa.
Tak zwany mechanizm uwarunkowania w kwestii rządów prawa jest politycznie związany z debatą nad wieloletnim budżetem Unii i nowym funduszem na rzecz walki z koronawirusem.
Europosłowie i niektóre kraje członkowskie mocno naciskali na stworzenie mechanizmu, który miałby finansowo karać rządy UE, które nie przestrzegają zasad państwa prawa. Uzgodniona zasada polega na umożliwieniu obcięcia funduszy stolicom, które nie przestrzegają zasad praworządności, w taki sposób, że zagraża to interesom finansowym Unii. Nie wspomina się tam konkretnie o LGBTIQ.
Europosłowie demonstrują w Brukseli przeciw dyskryminacji osób LGBTIQ w PolsceEuroposłowie demonstrują w Brukseli przeciw dyskryminacji osób LGBTIQ w Polsce – OLIVIER HOSLET / PAP
Zarówno mechanizm praworządności, jak i pakiet budżetowy mają jeszcze przed sobą poważne przeszkody do pokonania, zanim zostaną ostatecznie przyjęte, choćby dlatego, że węgierski premier Viktor Orbán zagroził wetem, jeśli ten mechanizm nie zostanie usunięty.
– Wkroczyliśmy w nową erę walki o równość. Ta strategia jest częścią tej nowej ery – dodała Dalli.
W strategii, która będzie wymagała zaangażowania ze strony państw członkowskich w celu wdrożenia wielu jej kluczowych postanowień, proponuje się rozszerzyć wykaz czynów, jakie uznaje się za karalne w UE o przestępstwa z nienawiści, w tym homofobiczną mowę nienawiści i homofobiczne przestępstwa z nienawiści.
Przewiduje się też ustanowienie przepisów dotyczących wzajemnego uznawania praw rodzicielskich w sytuacjach transgranicznych – chodzi o ewentualne środki mające na celu uznawanie praw rodzicielskich osób LGBTIQ w całej Unii oraz wspieranie wzajemnego uznawania partnerstw osób tej samej płci pomiędzy państwami UE.
Strategia ma też zapewnić, aby kwestie dotyczące LGBTIQ były odpowiednio uwzględniane w procesie kształtowania polityki UE, tak aby „osoby LGBTIQ, w całej swojej różnorodności, były bezpieczne i miały równe szanse rozwoju i pełnego uczestnictwa w społeczeństwie”.
Komisja pragnie również, aby wszystkie rządy państw UE opracowały własne krajowe plany działania w zakresie zmniejszania dyskryminacji wobec społeczności LGBTIQ.
– Wiele państw członkowskich jest po tej samej stronie, a te, które odmawiają pójścia tą drogą, to są wyjątki – powiedziała Dalli. – Będziemy nadal pracować i starać się przekonać te rządy, że jest to droga, którą należy podążać.
Strefy „wolne od LGBT”
Dalli pokazała już, że jest gotowa zatrzymać przepływ unijnych pieniędzy do tych, którzy dyskryminują społeczności LGBTIQ. Na początku tego roku wstrzymała dotacje unijne dla sześciu miast w ramach programu obywatelskiego dla gmin partnerskich, których wysokość waha się pomiędzy 5 a 25 tys. euro.
Wszystkie odrzucone dotacje miały trafić do tzw. „stref wolnych od LGBT” w Polsce, czyli do miast, które podpisały rozmaite deklaracje i karty zawierające dyskryminujące oświadczenia wobec społeczności LGBTIQ.
– Widzieliśmy, jak można skutecznie działać w sytuacji, gdy mamy te strefy wolne od LGBTIQ, poprzez wstrzymanie finansowania projektów, pochodzącego z UE. Równość jest wartością Unii i jeśli postępujesz wbrew tej wartości, to Unia nie powinna cię finansować – powiedziała Dalli.
Minister sprawiedliwości, Zbigniew Ziobro, nazwał akcję Dalli „bezpodstawną i nielegalną”, a premier Mateusz Morawiecki groził, że Warszawa może pozwać Komisję do unijnego sądu w sprawie tej decyzji.
– Jestem pewna, że ludzie w głębi serca wiedzą, że to, co robimy, jest słuszne, bo nikt nie wybiera tego kim się rodzi – powiedziała Dalli. – Myślę, że to, co robimy, aby naprawić tę niesprawiedliwość, jest tak słuszne, że nikt w najgłębszej głębi serca nie może się temu sprzeciwić.
Według sondaży, Polska jest najbardziej homofobicznym krajem UE. Prezydent Andrzej Duda wygrał w tym roku reelekcję, prowadząc kampanię, silnie wspieraną retoryką anty-LGBTIQ. Prawicowi politycy twierdzą, że ich deklaracje nie są skierowane przeciwko osobom LGBTIQ, ale przeciwko ideologii, która szkodzi tradycyjnym wartościom rodzinnym.
– Nie mogę zrozumieć, czym ta ideologia LGBTIQ ma być. O ile mi wiadomo, LGBTIQ to akronim, to nie jest ideologia – powiedziała Dalli. – To nie są strefy wolne od LGBTIQ, ale strefy wolne od humanitaryzmu. Przecież mówimy o ludziach. Kiedy wykluczasz ludzi LGBTIQ, wykluczasz część ludzkości.
