PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
W Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego odbyły się rozprawy w sprawie dwóch skarg ministra sprawiedliwości, który w ramach sprawowanego nadzoru nad samorządem notarialnym zaskarżył uchwały Rad Izb Notarialnych w Katowicach i w Poznaniu. W uchwałach tych Rady Izb Notarialnych m. in. uznały, że wpis na listę aplikantów stanowi tylko ?rejestrację przyszłego kandydata na aplikację notarialną? oraz uzależniły rozpoczęcie aplikacji od znalezienia sobie przez aplikantów patrona ? notariusza.
Sąd Najwyższy podzielił w całości argumenty, zawarte w skargach Ministra Sprawiedliwości: uznał, że podjęte uchwały są sprzeczne z prawem i uchylił je w zaskarżonym zakresie. Po ogłoszeniu wyroków, w podanych ustnie zasadniczych powodach rozstrzygnięcia, Sąd Najwyższy wskazał, że zakwestionowane przez Ministra Sprawiedliwości uchwały wprowadzają nowe, nieznane przepisom powszechnie obowiązującego prawa, wymogi w zakresie wpisu na listę aplikantów notarialnych i zasad odbywania aplikacji.
Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że rady izb notarialnych nie miały podstaw prawnych do nadawania uchwale o wpisie na listę aplikantów notarialnych skutków wyłącznie rejestracyjnych, bowiem naturalną konsekwencją wpisu na listę aplikantów jest rozpoczęcie przez aplikanta odbywania szkolenia. Sąd Najwyższy podkreślił, że jakkolwiek dostrzega problemy praktyczne w organizowaniu zajęć szkoleniowych dla dużej liczby aplikantów notarialnych, to ustawowym obowiązkiem samorządu zawodowego jest prowadzenie szkolenia dla osób, które uzyskały status aplikanta notarialnego. Sąd Najwyższy zauważył, że z przepisów powszechnie obowiązującego prawa nie wynika ? nałożony zaskarżonymi uchwałami ? obowiązek zapewnienia sobie przez aplikanta notarialnego patrona przed rozpoczęciem szkolenia i przypomniał w tym kontekście, że ustawowym obowiązkiem rad izb notarialnych jest organizacja i prowadzenie aplikacji, wskazując przy tym także na § 36 uchwały Krajowej Rady Notarialnej z dnia 12 grudnia 1997 r. Kodeks Etyki Zawodowej Notariusza, który stanowi, iż notariusz obowiązany jest umożliwić aplikantom udział w szkoleniach.
Sąd Najwyższy podkreślił ponadto, że notariusz nie jest wyłącznie podmiotem gospodarczym: gdyby jego obowiązki sprowadzić wyłącznie do płaszczyzny działalności gospodarczej, wówczas nie byłoby uzasadnienia dla istnienia samorządu zawodowego, a obowiązki samorządu w zakresie organizacji aplikacji Sąd Najwyższy ocenił jako publicznoprawne. Wyroki są prawomocne.
