PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Problemy, z jakimi spotykają się osoby niepełnosprawne i ich rodziny budzą moje szczególne zainteresowanie jako Rzecznika Praw Obywatelskich, pisze prof. Irena Lipowicz w wystąpieniu do Jana Vincenta ? Rostowskiego, ministra finansów, dlatego z uwagą śledzę skargi dotyczące ulgi rehabilitacyjnej przewidzianej w art. 26 ust. 7 ?ustawy o podatku dochodowym”. Na tle badanych spraw ujawniły się dwa problemy: nieobjęcie ulgą wydatków poniesionych na utrzymanie osoby niepełnosprawnej przebywającej w Domu Pomocy Społecznej przez podatnika spełniającego warunki wskazane w art. 26 ust. 7e ustawy o podatku dochodowym oraz nieurealnianie limitu określonego w tym przepisie. W sprawie przedstawionej przez ojca niepełnosprawnego syna z orzeczenia o stopniu niepełnosprawności wynika, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych syn został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności i wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Wśród wymagań, które powinny być uwzględniane wobec niego wymieniono: korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki, a także uczestnictwo w terapii zajęciowej.
Mimo przyczyniania się w istotnym zakresie do ponoszenia kosztów pobytu syna w Domu Pomocy Społecznej i spełnienia warunków określonych w art. 26 ust. 7e ustawy o podatku dochodowym wnioskodawca w 2009 r. nie nabył prawa do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jako osoba, na której utrzymaniu pozostaje osoba niepełnosprawna, bowiem w świetle art. 26 ust. 7a pkt 5 i 6 ustawy o podatku dochodowym uprawnienie do ulgi przysługuje w związku z ponoszeniem wydatków na odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjnoopiekuńczych oraz za zabiegi rehabilitacyjne. Wydatki poniesione w związku z pobytem osoby niepełnosprawnej w domu pomocy społecznej nie uprawniają do ulgi.
Nieobjęcie ulgą rehabilitacyjną wydatków przeznaczonych na sfinansowanie kosztów pobytu osoby niepełnosprawnej zaliczonej, z powodu niepełnosprawności intelektualnej lub innej, do znacznego stopnia niepełnosprawności i wymagającej stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji stanowi – w mojej ocenie – o naruszeniu art. 69 Konstytucji, zobowiązującego władze publiczne do otoczenia osób niepełnosprawnych opieką i szczególną troską.
Według badań dr Beaty Gumiennej 60-70% dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w Polsce stanowią niepełnosprawni umysłowo, w tym intelektualnie (Podopieczni niesprawni intelektualnie w domach dziecka (analiza badań własnych); dr B. Gumienny, http://www.towarzvstwonaszdom.pl). Dzieci niepełnosprawne umysłowo, w tym intelektualnie, wymagają szczególnej troski i zainteresowania, praca z nimi jest niezwykle żmudna i czasochłonna. Niezbędna jest pomoc specjalistów mających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie. Każde z dzieci wymaga indywidualnego podejścia i specjalnego edukacyjno-terapeutycznego programu. Może zdarzyć się, że rodzice nie będą w stanie sprostać tym specyficznym potrzebom. Umieszczenie dziecka w placówce odpowiedniej ze względu na jego niepełnosprawność może być jedynym wyjściem. Moje zastrzeżenia budzi również nieurealnianie limitu dochodów osoby niepełnosprawnej decydującego o uznaniu jej za pozostającą na utrzymaniu podatnika w rozumieniu art. 26 ust. 7e ustawy o podatku dochodowym.
Zważywszy, że należy oczekiwać podwyższenia z dniem 1 marca 2012 r. najniższych świadczeń emerytalno-rentowych, a tym samym renty socjalnej, nieurealnienie limitu – co może nastąpić wyłącznie w drodze nowelizacji ustawy o podatku dochodowym – spowoduje ograniczenie kręgu podatników, którzy mimo ponoszenia wydatków na cele rehabilitacyjne na rzecz bliskich im osób niepełnosprawnych nie nabędą prawa do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej. RPO prosi ministra o nowelizację przepisu.
