Problematykę dotyczącą wykonywania kary ograniczenia wolności i rola samorządów lokalnych w procesie readaptacji osób popełniających przestępstwa i zagrożonych wykluczeniem społecznym omówili K. Kwiatkowski i przedstawiciele samorządów.
Tematem rozmów była problematyka dotycząca wykonywania kary ograniczenia wolności i rola samorządów lokalnych w procesie readaptacji osób popełniających przestępstwa i zagrożonych wykluczeniem społecznym. W trakcie dyskusji analizowano także przepisy wprowadzone w życie 8 czerwca 2010 r. ustawą z 5 listopada 2009 roku o zmianie ustawy ? Kodeks karny, ustawy ? Kodeks postępowania karnego, ustawy ? Kodeks karny wykonawczy, ustawy ? Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 509, poz. 1589) pod kątem ich zastosowania w realizacji zadań własnych samorządu terytorialnego, a w szerszym ujęciu ? przy współpracy z organami wymiaru sprawiedliwości w tworzeniu systemu prewencji poprzez społeczną readaptację skazanych.
– Zmiany jakie przygotowaliśmy, czyli tzw. duża nowelizacja kodeksu karnego, która weszła w życie 8 czerwca to najważniejsze z punktu widzenia samorządu terytorialnego – przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości – regulacje ? powiedział w trakcie spotkania minister Krzysztof Kwiatkowski. ? Wprowadzamy nimi zmiany dotyczące wykonywania prac społecznie użytecznych. Zrobiliśmy to mając świadomość, że praca to dla skazanych jedna z najskuteczniejszych metod procesu resocjalizacji ? dodał minister. W spotkaniu, które odbyło się w gmachu Ministerstwa Sprawiedliwości wzięli udział m.in. przedstawiciele: Unii Metropolii Polskich, Związku Miast Polskich, Związku Gmin Wiejskich RP, Związku Powiatów Polskich, Unii Miasteczek Polskich oraz przedstawiciele Krajowej Rady Kuratorów, w tym ? jej przewodniczący Andrzej Martuszewicz.
– Obowiązująca od 8 czerwca 2010 r. nowelizacja kodeksu karnego i kodeksu karnego wykonawczego uwzględnia postulaty praktyków, upraszcza i uelastycznia proces wykonania kary ograniczenia wolności oraz likwiduje zasadnicze w tym zakresie przeszkody i utrudnienia ? powiedział minister Krzysztof Kwiatkowski.
Do najważniejszych przewidzianych w niej rozwiązań należą:
– usprawnienie obiegu informacji pomiędzy sądem, kuratorem sądowym, skazanym oraz podmiotem, u którego skazany wykonuje pracę;
– odciążenie sądu w szczegółowych decyzjach dotyczących sposobu wykonywania kary ograniczenia wolności poprzez powierzenie ich kuratorowi sądowemu jako sprawującemu całościowy nadzór nad wykonywaniem tej kary i zastrzeżenie dla sądu jedynie najbardziej istotnych decyzji merytorycznych (np. w przedmiocie zamiany kary ograniczenia wolności na karę zastępczą);
– poszerzenie kręgu podmiotów, w których praca skazanego może być wykonywana;
– ograniczenie ciążących na podmiotach obowiązków związanych z organizacją pracy skazanym, przede wszystkim poprzez zwolnienie tych podmiotów od konieczności ponoszenia kosztów ubezpieczenia skazanych i przerzucenie tego obowiązku na Skarb Państwa;
– zwiększenie zdyscyplinowania skazanych poprzez zobowiązanie kuratora sądowego do złożenia wniosku o orzeczenie kary zastępczej w przypadku, gdy skazany nie stawi się na wezwanie, oświadczy, że nie wyraża zgody na podjęcie pracy, nie podejmie pracy w wyznaczonym terminie lub w inny sposób uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności lub wykonania ciążących na nim obowiązków;
– ułatwienie skazanym wykonywania kary poprzez umożliwienie pracy w dni wolne od pracy;
– wyeliminowanie instytucji dozoru przy orzekaniu kary ograniczenia wolności;
– zapewnienie możliwości stosowania pełnego katalogu obowiązków probacyjnych określonych w art. 72 Kodeksu karnego, co pozwoli na bardziej adekwatne dostosowanie orzekanej sankcji karnej (np. poprzez skierowanie na leczenie odwykowe lub do udziału w programie korekcyjno-edukacyjnym).
– Korzystanie z wykonywanych przez skazanych kar społecznie użytecznych to korzyść nie tylko niego, ale także dla samorządu, który z tych usług korzysta ? dodał K.Kwiatkowski. Przedstawiciele samorządów terytorialnych w trakcie spotkania zwracali uwagę na swoje praktyczne doświadczenia związane z korzystania z prac społecznie użytecznych, w tym m.in.: problemy, z jakimi do tej pory w tej kwestii się spotykali (np. koszty związane z zatrudnianiem skazanych w porównaniu z kosztem zatrudniania np. pracowników interwencyjnych).
Większość z nich z entuzjazmem jednak przyjęła obowiązujące od 8 czerwca zmiany, w szczególności: ograniczenie ciążących na podmiotach obowiązków związanych z organizacją pracy skazanym, przede wszystkim poprzez zwolnienie tych podmiotów od konieczności ponoszenia kosztów ubezpieczenia skazanych i przerzucenie tego obowiązku na Skarb Państwa, a także zwolnienie z obowiązku zakupu odzieży roboczej dla skazanych. – Jestem otwarty na głosy praktyków, niezwykle cenię ich doświadczenie ? powiedział Krzysztof Kwiatkowski. ? Mam nadzieję, że nie tylko przeanalizujecie Państwo przygotowane przez nas przepisy, ale i będziecie z nich korzystać ? dodał.
Kolejne spotkanie z przedstawicielami samorządów terytorialnych zaplanowano w połowie października. Wtedy podsumowane zostaną efekty wprowadzonych w czerwcu zmian. – Jeśli na podstawie Państwa doświadczeń okaże się, że przepisy te nadal nie będą w odpowiednim stopniu pomagały w ułatwieniu Państwu korzystania z tego rodzaju prac, jestem gotów na kolejną nowelizację ? zakończył swoje wystapienie minister Krzysztof Kwiatkowski.