PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Nowe prawo o zgromadzeniach, większa rola mediacji w sprawach cywilnych, nowe zasady adopcji ze wskazaniem Ułatwienia dla publicznych protestów, poświadczenia spadkowe jak w Europie to rezultaty ustaw przyjętych przez posłów podczas 97 posiedzenia Sejmu. Posłowie przyjęli m.in. ustawę ? Prawo o zgromadzeniach. Nowe przepisymają umożliwić pełne i efektywne korzystanie z konstytucyjnej wolności zgromadzeń, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa ich uczestnikom oraz osobom przebywającym w pobliżu.
Ustawa wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18 września 2014 r. oraz wytyczne Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zgodnie z ustawą zgromadzeniem będzie grupa osób, które zebrały się na otwartej przestrzeni dostępnej dla każdego, by prowadzić wspólnie obrady lub wyrazić stanowisko w sprawach publicznych. Nie będzie już określona minimalna liczba zebranych osób, wymagana aby były one traktowane jak zgromadzenie. Dotychczas musiało to być co najmniej 15 osób. Organizatorzy będą musieli zgłosić zgromadzenie pisemnie, faksem, ustnie do protokołu lub e-mailem nie później niż 6 dni i nie wcześniej niż 30 dni przed jego planowaną datą. Od decyzji organu gminy o zakazie zgromadzenia organizator będzie mógł się odwołać do sądu okręgowego. Odwołania mają być rozpatrywane w trybie podobnym do wyborczego ? niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu doby od jego wniesienia. Kolejną instancją odwoławczą będzie sąd apelacyjny, który także będzie miał 24 godziny na rozpatrzenie postanowienia sądu okręgowego. W sprawach tych nie będzie przysługiwać skarga kasacyjna. Za przebieg zgromadzenia będą odpowiadać organizator i przewodniczący. Obowiązek rozwiązania zgromadzenia w razie zagrożenia będzie miał przewodniczący. Jeśli tego nie zrobi, będzie to zadanie przedstawiciela organu gminy. Przedstawiciel samorządu będzie wyznaczany obowiązkowo dla zgromadzeń w razie niebezpieczeństwa naruszenia porządku publicznego. Zgromadzenia, które nie powodują utrudnień w ruchu drogowym będzie można zgłaszać w trybie uproszczonym. W tym trybie zgłoszenie trzeba będzie skierować do gminnego centrum zarządzania kryzysowego najpóźniej na 2 dni przed terminem zgromadzenia. Ustawa wprowadza też pojęcie zgromadzenia spontanicznego. Będzie to zgromadzenie, które odbywa się w związku z nagłym, niemożliwym do wcześniejszego przewidzenia wydarzeniem związanym ze sferą publiczną, które nie może się odbyć w innym terminie, bo straciłoby sens i znaczenie z punktu widzenia debaty publicznej. Takich zgromadzeń nie trzeba będzie zgłaszać. Prace nad ustawą będą kontynuowane w Senacie.
Będzie większa rola mediacji w sprawach cywilnych. To istota uchwalonej przez Sejm nowelizacji ustawy ? Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów. Ustawa zawiera szereg rozwiązań zachęcających do korzystania z mediacji w sprawach cywilnych. Powinno zmniejszyć to obciążenie sądów oraz skrócić czas rozpatrywania spraw. Ustawa wprowadza obowiązek zamieszczania w pozwie informacji, czy strony podjęły próbę polubownego rozwiązania sporu. Brak takich działań będzie musiał być wyjaśniony przez powoda. Sędziowie będą musieli ocenić czy sprawa, w której mają rozstrzygać może zostać rozwiązana przez mediację. Będą mogli nakazać stronom udział w spotkaniu informacyjnym na temat tej metody rozwiązywania sporów. Sprawy będą mogły być kierowane do mediacji wielokrotnie na każdym etapie postępowania. Zgodnie z nowelizacją strony będą miały pierwszeństwo przy wyborze mediatora, a czas trwania mediacji ma być wydłużony z maksymalnie miesiąca do trzech miesięcy. Ustawa wprowadza też stałych mediatorów. Ich lista będzie dostępna w Internecie. Osoby w trudnej sytuacji finansowej będą zwolnione z kosztów mediacji ? wydatki te będą zaliczone do kosztów sądowych. Wniosek o zatwierdzenie mediacji będzie zwolniony z opłaty sądowej, a jeżeli do ugody dojdzie przed rozprawą, strony otrzymają zwrot opłaty. W nowelizacji znalazły się też zmiany umożliwiające szersze korzystanie z sądów arbitrażowych. Termin na wniesienie skargi do sądu powszechnego o uchylenie wyroku sądu polubownego został skrócony z trzech do dwóch miesięcy a rozpatrywanie takich skarg przez sądy powszechne ma odbywać się tylko w jednej instancji. Zasada jednoinstancyjności objęła też postępowania o stwierdzenie wykonalności wyroków zagranicznych sądów polubownych. Nowe rozwiązania wejdą w życie 1 stycznia 2016 r. Ustawa trafi teraz pod obrady Senatu.
Zasady adopcji ze wskazaniem zostały szczegółowo uregulowane. Izba uchwaliła nowelizację Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ustawa precyzyjniej niż dotąd reguluje procedurę adopcji ze wskazaniem. Zgodnie z przyjętymi przez Sejm rozwiązaniami rodzice będą mogli wskazać przyszłego opiekuna dla swojego dziecka wyłącznie z określonego kręgu osób. Będzie to mógł być krewny rodziców dziecka lub małżonek jednego z rodziców. Wskazana osoba, która ma sprawować opiekę nad dzieckiem, będzie musiała wyrazić na to zgodę przed sądem. We wniosku trzeba będzie wskazać ośrodek, w którym przyszły opiekun był objęty postępowaniem adopcyjnym. Sąd będzie zwracał się do ośrodka adopcyjnego zarówno o świadectwo ukończenia szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka, jak i o opinię kwalifikacyjną. Ponadto przed wydaniem orzeczenia sąd będzie występował do ośrodka adopcyjnego o opinię o przyszłym opiekunie dziecka. W razie potrzeby, uzasadnionej dobrem dziecka, będzie mógł się zwrócić także do innej specjalistycznej placówki. Następnie nad nowelizacją będzie pracować Senat.
Poświadczenia spadkowe jak w Europie. Posłowie przyjęli końcowe brzmienie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa o notariacie oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają zapewnić efektywne stosowanie rozporządzenia europejskiego nr 650/2012 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Europejskie poświadczenie spadkowe to dokument potwierdzający dla spadkobiercy, zapisobiercy, wykonawcy testamentu bądź zarządcy spadku, tytuł prawny do spadku, uznawany i wykonywany na jednolitych zasadach we wszystkich krajach członkowskich UE, z wyłączeniem Zjednoczonego Królestwa, Irlandii i Danii. W polskim prawie kompetencje do wydawania europejskiego poświadczenia spadkowego będą mieć sądy lub notariusze (ich działania będą podlegały instancyjnej kontroli ze strony sądu). Sądowe i notarialne uzyskiwanie tych dokumentów ma funkcjonować równorzędnie. Wybór drogi sądowej lub notarialnej będzie zależał tylko i wyłączenie od zainteresowanego. Nowelizacja przewiduje również skrócenie z sześciu do trzech miesięcy okresu, w jakim można zgłaszać się do udziału w spadku i wykazać prawa do dziedziczenia (w przypadku ogłoszenia publicznego o wezwaniu spadkobierców). Wysokość opłaty sądowej od wniosku o wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego wyniesie 300 zł. Nowelizacja zostanie następnie przesłana do prezydenta do podpisu.
