PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
W Ministerstwie Spraw Zagranicznych 4 grudnia 2014 r. odbyło się kolejne spotkanie międzyresortowego Zespołu ds. Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w którym oprócz przedstawicieli poszczególnych ministerstw wzięli udział przedstawiciele sądownictwa, prokuratury, a także przedstawiciele zawodów prawniczych oraz organizacji pozarządowych.
W pierwszej części spotkania brał udział deputowany Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Klaas de Vries, który obecnie opracowuje 8. Raport dot. wykonywania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (raport ma być gotowy w czerwcu 2015 r.) Przedmiotowy Raport będzie poświęcony państwom, które mają problemy z implementacją wyroków strasburskich. W grupie tych państw jest również Polska. Klaas de Vries przedstawił zasadnicze problemy Polski w wykonywaniu orzeczeń, w szczególności wskazał na następujące zagadnienia: przewlekłość postępowań sądowych, warunki w więzieniach oraz opieka medyczna osób pozbawionych wolności w jednostkach penitencjarnych. Jednocześnie zwrócił się do przedstawicieli administracji rządowej o omówienie podjętych działań, zmierzających do usprawnienia postępowań sądowych oraz polepszenia sytuacji więźniów.
Przedstawicielka Ministerstwa Sprawiedliwości przedstawiła dokonane zmiany w prawie, w szczególności zaakcentowała zmianę praktyki sądowej w zakresie stosowania tymczasowego aresztowania wobec osób podejrzanych, zaznaczając iż liczba osób wobec których stosuje się środek w postaci tymczasowego aresztowania rokrocznie maleje. Przedstawicielka Ministerstwa wskazała na nowelizację k.p.k., która ma wejść w życie od dnia 1 lipca 2015 r., której celem jest przyspieszenie postępowań karnych. Nadto, wskazała na projekty nowelizacji k.p.c. opracowywane przez resort, obejmujące również zmiany w postępowaniu egzekucyjnym. W swoim wystąpieniu przedstawicielka Ministerstwa Sprawiedliwości poruszyła problem biegłych sądowych. Wskazując, iż ze względu na ich małą liczbę, postępowania sądowe przedłużają się. Przypomniała również o pracach nad projektem ustawy o biegłych, który ma przyczynić się do rozwiązania wspomnianego problemu. Podkreśliła działania Ministerstwa Sprawiedliwości podejmowane w celu zmiany zasad finansowania sądownictwa, a także próbach skrócenia procedury nominacyjnej sędziów.
Kolejną osobą, która wypowiadała się w imieniu administracji rządowej była przedstawicielka Centralnego Zarządu Służby Więziennej, która w swoim wystąpieniu wskazała po pierwsze, na coraz lepsze statystyki dot. wzrostu liczby miejsce w polskich zakładach karnych; po drugie, na inwestycje podejmowane przez administrację, sprowadzające się do adaptacji byłych jednostek wojskowych na zakłady karne, które skutkować będą zwiększeniem liczby osób, które mogą odbywać karę w zakładach. Podkreśliła również fakt, iż na przestrzeni ostatnich lat osiągnięto spadek stanu zaludnienia w polskich zakładach karnych.
W imieniu Adwokatury głos zabrał adw. Michał Indan-Pykno, który wskazał w swoim wystąpieniu na konieczność podjęcia prac nad zapewnieniem jednostce prawa do obrony już w początkowej fazie postępowania przygotowawczego, która wielokrotnie rzutuje na dalsze etapy postępowania karnego. W szczególności odniósł się do konieczności pouczenia osoby zatrzymanej już w momencie zatrzymania o prawie nawiązania kontaktu z adwokatem i rozmowy z nim. Uznając, iż informowanie zatrzymanego już po dowiezieniu na komisariat o prawie kontaktu z adwokatem jest zbyt późne i może skutkować nieobecnością adwokata przy pierwszych czynnościach procesowych. Przedstawiciel NRA odniósł się również do problemów związanych z uzyskaniem przez Komisję Praw Człowieka informacji od prokuratur rejonowych, okręgowych i apelacyjnych dot. ilości osób zatrzymanych, które posiadają obrońcę (czy z wyboru, czy z urzędu) oraz podkreślił złą praktykę niektórych prokuratur, które nie prowadzą statystyk w tym zakresie. Wskazał, iż przedmiotowe statystyki stanowiłyby ważny punkt do oceny czy prawo do obrony we wczesnej fazie postępowania przygotowawczego jest realizowane i czy jest ono efektywne. Dalej adw. Michał Indan-Pykno przedstawił postulat, który pojawił się na konferencji organizowanej przez Komisję Praw Człowieka przy NRA oraz Okręgową Radę Adwokacką w Poznaniu o konieczności tłumaczenia orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dot. osób niepełnosprawnych. W dyskusji na temat problemów podniesionych przez Adwokaturę Ministerstwo Sprawiedliwości zapewniło, iż będzie nadal pracować nad zmianą przepisów prawa, aby zapewnić każdemu prawo do obrony już w początkowej fazie postępowania przygotowawczego. Zapewniono także, iż orzeczenia ETPCz dot. osób niepełnosprawnych będą tłumaczone na język polski i będą umieszczane na stronach internetowych administracji rządowej.
Mec. Magdalena Witkowska z Krajowej Izby Radców Prawnych odniosła się do problemu przewlekłości postępowania i wskazała, iż wbrew zapewnieniom o przyspieszeniu procedury cywilnej takie przyspieszenie nie jest w praktyce odczuwalne. Ostrze krytyki skierowała wobec nowych rozwiązań informatycznych takich jak protokół elektroniczny, który zamiast przyspieszyć pracę sądów spowolnił pracę, gdyż wielokrotnie zdarza się, iż nadal sędzia dyktuje protokół protokolantowi.
W imieniu Krajowej Rady Sądownictwa głos zabrała sędzia Sądu Najwyższego pani Katarzyna Gonera, która potwierdziła, iż protokół elektroniczny nie sprawdza się w praktyce i wbrew zapewnieniom nie przyspieszył postępowania. W trakcie obrad Zespołu poruszane były również następujące problemy: możliwe zmiany w kodeksie postępowania cywilnego dot. instytucji wznowienia postępowania cywilnego na skutek wyroku ETPCz stwierdzającego nierzetelność postępowania cywilnego, zagadnienie praw reprodukcyjnych, a więc obowiązki Polski wynikające z orzeczeń w sprawie Tysiąc przeciwko Polsce oraz R.R. przeciwko Polsce.
Pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych ds. postępowań przed ETPCz pani Justyna Chrzanowska podziękowała wszystkim osobom za przybycie i udział w spotkaniu. Jednocześnie oświadczyła, iż głównym celem na przyszły rok ? 2015 r. jest wykonanie wyroku w sprawie Płonka (dotyczy prawa do obrony w postępowaniu przygotowawczym ? obecności obrońcy przy pierwszych czynnościach) oraz wyroku w sprawie Bączykowski (dotyczy prawa do zgromadzeń), dodała, iż wspomniane sprawy będą przedmiotem szczególnego zainteresowania administracji rządowej.
Adwokat Michał Indan-Pykno
Źródło:adwokatura.pl
