PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Cierpliwość Hioba, szczerość Anglika, dowcip Irlandczyka, wytrzymałość maratończyka, przebiegłość Machiavellego, znawstwo typów osobowości dobrego psychiatry albo księdza, a do tego skóra nosorożca i mądrość Salomona – oto cechy mediatora, wymienione przez Barbarę Pawlak. W literaturze przedmiotu skuteczny mediator określany jest opisowo jako .empatyczny, wzbudzający szacunek i zaufanie, stanowczy, bezstronny, beznamiętny, pozbawiony silnej potrzeby uznania ze strony innych, umiejący uporać się z emocjami, ufny, rozumiejący, samoświadomy, gdy zachodzi taka konieczność stawiający czoło wyzwaniom
– pisze Barbara Jadwiga Pawlak w artykule “Pożądane kompetencje mediatora?, który ukazał się w najnowszym periodyku Rejent nr 3/2017.
Szczególne predyspozycje Autorka dodaje, że mediator powinien być ponadto elastyczny, fachowy, solidny, słuchający innych z żywym zainteresowaniem, dociekliwy, sprawiedliwy, umiejący dochować tajemnicy i obdarzony poczuciem humoru. Można sklasyfikować je w trzech grupach: 1) predyspozycje osobowościowe 2) profesjonalizm, wiedza o mediacji, wiedza prawnicza, biznesowa, psychologiczna, 3) doświadczenie oraz autorytet.
Kompetencje psychospołeczne mediatora Zadaniem mediatora jest sprawienie, aby strony konfliktu lepiej zrozumiały siebie nawzajem, poprzez wspólne poszukiwanie możliwości rozwiązania spornych kwestii i wypracowanie warunków rozstrzygania sporu, stworzenie podczas mediacji atmosfery, w której będą czuły się komfortowo i bezpiecznie oraz zrozumienie ich potrzeb i oczekiwań związanych z prowadzoną mediacją oraz sprawne pokierowanie jej przebiegiem. Mediator musi jednak pozostawić stronom możliwość podjęcia samodzielnej decyzji, w jakim kierunku ma pójść mediacja, i odpowiedzialności za podejmowane decyzje, a przy tym pilnować i w miarę konieczności przywracać równowagę stron w mediacji, przy jednoczesnym zachowaniu pełnej własnej neutralności i bezstronności.
Mediator czuwa i zarządza przebiegiem komunikacji poprzez wyciszanie emocji stron, aktywne słuchanie i zadawanie pytań. Uczy strony zrozumienia odebranego komunikatu i efektywnego sposobu przekazania swojej wiadomości. Niekiedy musi także wystąpić w roli kozła ofiarnego. i przyjąć na siebie negatywne emocje stron. mediator jest odpowiedzialny za przebieg procesu mediacji i pomoc stronom w wypracowaniu ugodowego rozwiązania konfliktu.
Manipulacja w mediacji Przedstawiona wiedza i psychologiczne kompetencje mediatora mogą zostać wykorzystane przez niego w sposób nieetyczny, z zamiarem wywarcia na strony określonego pożądanego wpływu w celu zawarcia przez nie ugody mediacyjnej. Zdaniem autorki Barbary Pawlak należy odróżnić działania perswazyjne od manipulacji. Jako przejaw ekspresywnej manipulacji można wskazać: wymyślanie lub zniekształcanie faktów w celu uzasadnienia własnego stanowiska; dawanie do zrozumienia, że istnieją wspólne cele, gdy w rzeczywistości tak nie jest; obietnicę czegoś, czego się nie jest się w stanie zrobić. Także: sugerowanie, że inne osoby dysponujące władzą podejmą działania bez pewności, że tak będzie; nieostrzeganie odbiorcy o ważnych konsekwencjach podjęcia lub niepodjęcia określonego działania; roztaczanie nierzeczywistych wizji; oraz nieszczere schlebianie odbiorcy, aby udzielić swojego poparcia.
Chwyty mediacyjne
Receptywna manipulacja przejawia się poprzez: proszenie odbiorcy o udzielenie informacji, która potem jest wykorzystywana przeciw niemu; zniekształcanie słów i intencji odbiorcy pod pozorem próby ich zrozumienia; okazywanie fałszywej empatii i odsłaniania się bez wzajemności; subtelnie implikowanie, ¿e odbiorca jest zły, myli się, wiedząc o jego niskim poczuciu wartości; odrzucanie wszystkich sugestii odbiorcy na nasze propozycje do momentu zaakceptowania przez niego naszego stanowiska; zachęcanie odbiorców do podjęcia działania, a następnie ośmieszanie go – wymienia Pawlak. Mediacja w sprawach przemocy w rodzinie jest szczególnym rodzajem mediacji w sprawach karnych. Konflikt rodzinny jest zazwyczaj wielowątkowy, .może narastać przez długi czas i dotykać bliskich relacji o podłożu emocjonalnym, psychologicznym, a także społecznym. Często towarzyszy mu przemoc, określana jako użycie siły fizycznej i psychicznej.
Źródło: SSP IUSTITIA
