Helsińska Fundacja Praw Człowieka przygotowała opinię prawną dotyczącą warunkowego tymczasowego aresztowania i przedstawiła ją Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu w sprawie Michała Lisieckiego.
Sprawa Michała Lisieckiego
Do HFPC zwrócili się obrońcy Michała Lisieckiego, który będąc podejrzanym w prowadzonym postępowaniu został tymczasowo aresztowany postanowieniem z 15 marca 2019 roku. Sąd Rejonowy we Wrocławiu orzekając o zastosowaniu aresztu tymczasowego zastrzegł, że ulegnie on zmianie z chwilą złożenia poręczenia majątkowego. Pomimo jego wpłaty i sporządzenia protokołu przyjęcia poręczenia majątkowego, Michał Lisiecki nie opuścił aresztu. Było to efektem wydania przez sąd postanowienia, w którym wstrzymywał on wykonalność orzeczonego środka w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie zażalenia złożonego przez Prokuraturę.
Na posiedzeniu 3.04.2019 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu rozpoznał zażalenie Prokuratora na postanowienie z dnia 15 marca 2019 roku. W orzeczeniu podtrzymano postanowienie sądu I instancji, co skutkowało zwolnieniem Michała Lisieckiego z aresztu.
Opinia HFPC
HFPC przedstawiła sądowi okręgowemu opinię, w której zwrócono uwagę na problematykę warunkowego tymczasowego aresztowania. W swoim piśmie HFPC zaprezentowano standardy wynikające z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
„W opinii podkreśliliśmy, że nie można wstrzymać wykonania postanowienia o uchyleniu tymczasowego aresztowania, gdyż byłoby to w istocie równoznaczne z ponownym zastosowaniem tego środka” – stwierdza Piotr Kubaszewski, koordynator Programu Interwencji Prawnej w HFPC. „Zdaniem HFPC niezbędnym było zastanowienie się, czy tożsama okoliczność nie zachodzi w przypadku postanowienia o zastosowaniu warunkowego tymczasowego aresztowania po wpłaceniu kwoty stanowiącej wartość poręczenia” – dodaje prawnik.
„Europejski Trybunał Praw Człowieka jasno podkreśla, że sąd nie może traktować uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa jako wyłącznej przesłanki do przedłużania stosowania tymczasowego aresztowania” – mówi Julia Gerlich, prawniczka HFPC. „Utrzymywanie tymczasowego aresztowania jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy organy stosujące ten środek wykażą istnienie istotnych powodów przemawiających przeciwko uchyleniu tymczasowego aresztowania” – dodaje.
Zagadnienie prawne
W 2013 r. Helsińska Fundacja Praw Człowieka wystąpiła do Rzecznika Praw Obywatelskich w celu przedstawienia zagadnienia prawnego dotyczącego możliwości wstrzymania wykonalności postanowienia o warunkowym tymczasowym aresztowaniu po wpłacie kwoty poręczenia, jak również braku możliwości zaskarżenia tego postanowienia. W konsekwencji wniosku HFPC Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego.
Opinia HFPC dostępna jest na stronie HFPC