PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Wszyscy mówią o wyborach samorządowych. Kiedy one właściwie się odbędą? Jak zgłaszać kandydatów? Co z kalendarzem wyborczym? Czy ?poprawny? może o tym napisać? – pyta czytelnik. Odpowiadamy.
Zakończenie kadencji rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast nastąpi w dniu 12 listopada 2010 r. Nowe wybory zarządza prezes Rady Ministrów nie później niż na 30 dni przed upływem kadencji (art. 25 ust. 1 Ordynacji wyborczej), tj. nie później niż w środę 13 października 2010 r. A zatem od wejścia w życie kalendarza wyborczego i stosowania się do jego procedur jeszcze trochę czasu pozostało. Wybory przeprowadza się w dniu wolnym od pracy, w ciągu 60 dni po upływie kadencji (art. 25 ust.1 Ordynacji wyborczej). W związku z powyższym wybory powinny być przeprowadzone w niedzielę, w terminie pomiędzy 14 listopada 2010 r., a 9 stycznia 2011 r. Zgodnie z wolą polityczną przyszłych samorządowców wybory odbeda się w listopadzie. Decyzję o zarządzeniu wyborów i wyznaczeniu ich daty podejmuje jak pisaklismy wyzej prezes Rady Ministrów. Zanim wyda rozporządzenie w tej sprawie musi jednak wystąpić o opinię do Państwowej Komisji Wyborczej.
Jednocześnie w rozporządzeniu o zarządzeniu wyborów prezes RM określa kalendarz wyborczy, czyli dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie. Rozporządzenie jest ogłaszane w Dzienniku Ustaw, co musi nastąpić najpóźniej w 60 dniu przed dniem wyborów, tj. między dniem ogłoszenia a dniem przeprowadzenia głosowania musi minąć co najmniej 60 dni. Oprócz tego standardowego trybu ogłoszenia niezbędne jest jeszcze podanie treści rozporządzenie do publicznej wiadomości ? jak stwierdza przepis ordynacji ? niezwłocznie. Prawnie wiążące jest jednak ogłoszenie w Dzienniku Ustaw. Ordynacja wyborcza precyzyjnie określa terminy, w których musi nastąpić zarządzenie i przeprowadzenie wyborów (art. 25 ust. 1). Wybory zarządza się nie później, niż na 30 dni przed upływem kadencji rad. Z ustrojowych ustaw samorządowych wynika, iż kadencja rad trwa 4 lata od dnia wyboru. Poprzednie wybory samorządowe zostały przeprowadzone 12 listopada 2006 r. (dzień głosowania), zatem 4 lata liczone od tego dnia mijają 12 listopada 2010 r. i w tym dniu kończy się kadencja wszystkich rad. W konsekwencji, zarządzenie najbliższych wyborów musi nastąpić najpóźniej w środę 13 października 2010 r. Datę wyborów, a precyzyjniej mówiąc ? datę przeprowadzenia głosowania, wyznacza się na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 60 dni po upływie kadencji rad. Dni wolne od pracy to niedziele oraz niektóre dni świąteczne. Biorąc to pod uwagę, przeprowadzenie najbliższych wyborów możliwe jest pomiędzy 14 listopada a 9 stycznia. Ze względu jednak na przypadające w tym terminie święta Bożego Narodzenia oraz Nowy Rok, realne wydaje się przeprowadzenie wyborów jedynie w terminach listopadowych ? 14, 21 lub 28 listopada. W gminach, w których będzie konieczne przeprowadzenie ponownego głosowania w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta), głosowanie odbędzie się także 14 dni późnej, w tzw. drugiej turze.
Zasady zgłaszania kandydatów na wójta, burmistrza i prezydenta miasta [wójta] określają przepisy rozdziału 2 ?Zgłaszanie i rejestracja kandydatów? ustawy z o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta oraz stosowne przepisy ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. W najbliższych wyborach kandydata na wójta w danej gminie skutecznie będą mogły zgłosić tylko te komitety, które wcześniej zarejestrują w połowie lub więcej okręgach wyborczych listy kandydatów na radnych w wyborach do rady tej gminy, zawierające co najmniej tylu kandydatów, ilu jest wybieranych radnych w danym okręgu wyborczym. Kandydata na wójta zgłasza się do właściwej gminnej (miejskiej) komisji wyborczej najpóźniej w 25 dniu przed dniem wyborów, do godz. 24.00. Jeżeli komitety w terminie zgłoszą tylko jednego kandydata lub nie zgłoszą żadnego, gminna komisja wyborcza wezwie, za pomocą obwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń kandydatów i wyznaczy na to termin 5 dni od dnia ich rozplakatowania (art. 11 ust. 1 ustawy). Zgłoszenia kandydata dokonuje w imieniu komitetu wyborczego pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego lub osoba przez niego upoważniona. Osoba upoważniona nie może przekazać upoważnienia innej osobie. Ta sama osoba może kandydować na wójta tylko w jednej gminie i być zgłoszona tylko przez jeden komitet wyborczy.
Dokumentację niezbędną do zgłoszenia kandydata na wójta określa art. 8 ustawy. W zgłoszeniu należy podać: 1) nazwę komitetu wyborczego dokonującego zgłoszenia wraz z dokładnym adresem jego siedziby; 2) imię (imiona) i nazwisko osoby dokonującej zgłoszenia ze wskazaniem, czy zgłoszenia dokonuje pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego, czy też osoba przez niego upoważniona, oraz jej dokładny adres (oraz nieobowiązkowo nr telefonu, faksu, adres e-mail); 3) określenie, na jaką funkcję kandydat jest zgłaszany (wójta której gminy, burmistrza miasta czy prezydenta miasta); 4) dane o kandydacie: a) imię (imiona) i nazwisko, b) wiek (podajemy liczbę ukończonych lat bez daty urodzenia), c) wykształcenie (określamy poziom wykształcenia kandydata: podstawowe, średnie, wyższe, ewentualnie dodajemy kierunek np.: ekonomiczne, techniczne, rolnicze, humanistyczne. Nie podajemy tytułów np. technik, mgr, inż., dr, itd.), d) miejsce zamieszkania (miejscowość bez adresu), e) nazwę partii politycznej, do której należy kandydat, bądź zamieszczamy stwierdzenie, że kandydat nie należy do żadnej partii politycznej.
W zgłoszeniu należy zamieścić oświadczenie i informację o numerach okręgów wyborczych, w których komitet wyborczy zarejestrował listy kandydatów na radnych do rady gminy z liczbą kandydatów nie mniejszą niż liczba radnych wybieranych w każdym z tych okręgów.
