PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Zmiany w zasadach prowadzenia kontroli operacyjnej przez służby Przewiduje je uchwalona nowelizacja ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw. Projekt doprecyzowuje zasady stosowania kontroli operacyjnej przez służby mundurowe. Ustawa dostosowuje przepisy do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 lipca 2014 r. Nowelizacjadotyczy działań prowadzonych przez Policję, organy kontroli skarbowej, Straż Graniczną, Żandarmerię Wojskową, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencję Wywiadu, Służbę Kontrwywiadu Wojskowego, Służbę Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne i Służbę Celną. Dokument precyzuje środki i metody, za pomocą których będzie możliwe prowadzenie w sposób niejawny kontroli operacyjnej. Są to czynności podejmowane przez służby mundurowe w celu zapobieżenia, wykrycia, ustalenia sprawców, a także uzyskania i utrwalenia dowodów, ściganych z oskarżenia publicznego, wymienionych w ustawie poważnych przestępstw. Wśród czynności zaliczonych do kontroli operacyjnej nowelizacja wymienia uzyskiwanie i utrwalanie treści rozmów, obrazu i dźwięku, treści korespondencji, w tym prowadzonej elektronicznie, danych zawartych w systemach informatycznych i teleinformatycznych oraz kontrolę zawartości przesyłek. Kontrola operacyjna będzie tak jak dotychczas zarządzana przez sąd okręgowy na wniosek skierowany przez właściwą służbę. Zgodnie z ustawą kontrola operacyjna będzie mogła być prowadzona maksymalnie przez 18 miesięcy. Ustawa porządkuje też katalog danych, które będą mogły być pozyskiwane przez służby w celu zapobiegania lub wykrywania przestępstw albo w celu ratowania życia lub zdrowia ludzkiego bądź wsparcia działań poszukiwawczych lub ratowniczych. Zgodnie z nowelizacją będzie to możliwe w odniesieniu do niestanowiących treści danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych. Ponadto ustawa określa procedury weryfikacji i niszczenia danych zbędnych dla prowadzonego postępowania ? mają one podlegać niezwłocznemu, komisyjnemu i protokolarnemu zniszczeniu. Ustawa określa też zasady postępowania z materiałami, które mogą zawierać informacje objęte tajemnicą zawodową. Dane zawierające tajemnice obrończe i spowiedzi będą natychmiast niszczone. W przypadku danych stanowiących inne tajemnice zawodowe ? m.in. lekarską, dziennikarską i statystyczną ? o ich wykorzystaniu lub zniszczeniu ma decydować sąd, kierując się dobrem wymiaru sprawiedliwości oraz tym, czy dana okoliczność może być ustalona na podstawie innego dowodu. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni, operatorzy pocztowi oraz firmy świadczące usługi drogą elektroniczną będą zobowiązani do zapewnienia na własny koszt warunków technicznych i organizacyjnych umożliwiających prowadzenie kontroli. W przypadku mikro i małych przedsiębiorców świadczących usługi drogą elektroniczną, obowiązek ten będzie ograniczony do możliwości wynikających z posiadanej przez nich infrastruktury. W celu zapewnienia opinii publicznej niezbędnych informacji ustawa nakłada na ministra sprawiedliwości obowiązek przedstawiania Sejmowi i Senatowi corocznej informacji na temat przetwarzania danych oraz wyników przeprowadzonych kontroli. Termin na jej przedstawienie Izba określiła na 30 czerwca. Nowelizacja będzie teraz przedmiotem prac Senatu.
X X X
HFPC razem z dziewięcioma organizacjami pozarządowymi przekazała list do posłanek i posłów w sprawie niepokojących zmian m.in. w ustawie o policji. Organizacje alarmują, że projektowane zmiany prawa są niezgodne z Konstytucją oraz prawem UE. W projekcie ustawy nie ma m.in. wymogu uzyskania uprzedniej zgody sądu na wykorzystywanie danych telekomunikacyjnych i internetowych, a także brakuje konieczności poinformowania osób o prowadzeniu działań operacyjnych po zakończeniu inwigilacji. Niejasny jest też zakres pojęcia ?dane internetowe?, które może obejmować nawet treść korespondencji elektronicznej. Organizacje apelują, aby zrezygnować z przepisów nadmiernie ingerujących w prawo do prywatności i wprowadzić realną kontrolę nad służbami. Organizacje postulują wprowadzenie do projektu ustawy zmian, dzięki którym będzie on zgodny z Konstytucją i zapewni wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z lipca 2014 r. dotyczącego zakresu uprawnień służb. ?Postulujemy wprowadzenie silnej, niezależnej kontroli dostępu do danych telekomunikacyjnych i internetowych? – czytamy w liście. W opinii organizacji korzystanie z danych telekomunikacyjnych powinno być ograniczone jedynie do wyjątkowych sytuacji i możliwe jedynie wówczas, gdy inne środki okazały się bezskuteczne albo mogą być nieprzydatne. Sygnatariusze listu uważają, że wprowadzenie do projektu powyższych zmian pozwoli wyważyć dwie fundamentalne wartości: prawo do ochrony prywatności i prawo do szybkiego dostępu do informacji przez organy ścigania w uzasadnionych przypadkach.
