PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Jak ukształtować lepszy stopień porozumienia między urzędnikami a rzeczoznawcami majątkowymi? O tym przez dwa dni dyskutowali w Poznaniu uczestnicy pierwszego sympozjum wyceny nieruchomości dla samorządów. Mówiono m.in. o opłatach adiacenckimch jakie gminy mogą pobierać w przypadku wzrostu wartości nieruchomości z powodu np. scalenia gruntów.- Ze względu na wprowadzenie po 1989 roku zasad rynkowych w polskiej gospodarce zasadniczego znaczenia nabrała wartość nieruchomości, umiejętność jej określania oraz kwalifikacje osób zajmujących się wyceną (szacowaniem) nieruchomości. W tym kierunku poszły regulacje prawne zamieszczone w nowych ustawach oraz w przepisach ustaw nowelizowanych. Powstał zawód rzeczoznawca majątkowy wykonywany przez specjalistów z zakresu wycen nieruchomości usankcjonowany przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami ? stwierdza Henryk Jędrzejewski, rzeczoznawca majątkowy numer 1 w Polsce. W przepisach tych skodyfikowano zasady wycen nieruchomości. Wprowadzono ustawowy obowiązek opierania działań dokonywanych na nieruchomościach publicznych o ich wartość, a odszkodowania i rekompensaty za szkody wyrządzone na skutek decyzji podejmowanych przez organy administracji publicznej oraz za korzyści uzyskane na skutek wydania tych decyzji powiązano z wartościami nieruchomości, wartościami praw przysługujących różnym podmiotom do nieruchomości oraz wartością wyrządzonych szkód lub odniesionych korzyści. Dysponowanie przez organy administracji publicznej informacjami o wartościach nieruchomości stało się zatem obowiązkiem ustawowym tych organów. Przepis artykułu 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, że jeżeli istnieje potrzeba określenia wartości nieruchomości, wartość tę określają rzeczoznawcy majątkowi. Ze względu na wyłączne prawo rzeczoznawców majątkowych do określania wartości nieruchomości ich udział w procedurach związanych z gospodarowaniem nieruchomościami jest więc oczywisty i niezastąpiony. Na pierwsze sympozjum wyceny mienia dla samorządów przyjechało do Poznania ponad 100 uczestników z całego kraju. 70 procent z nich stanowią przedstawiciele samorządów różnych szczebli ? co bardzo ucieszyło organizatorów ? a 30 procent to rzeczoznawcy. – Mogę pochwalić rzeczoznawców wielkopolskich. Zadania wykonywane są dobrze. Ze współpracy urząd jest zadowolony ? ocenia wojewoda Piotr Florek, także posiadacz licencji rzeczoznawcy majątkowego. I zapowiada, że pracy dla rzeczoznawców będzie sporo, szczególnie w przyszłym roku, gdy do budowy dróg dojdzie budowa gazociągów. Wojewoda zwrócił jednak uwagę na pewne niedociągnięcia, które obie strony chciałyby wyeliminować. Przykładem może być wycena nieruchomości sąsiednich, jak przy wywłaszczeniach pod budowę dróg. Poszczególne odcinki wyceniane są przez różnych rzeczoznawców. I zdarzają się duże różnice w poszczególnych operatach szacunkowych, co dla właścicieli wywłaszczanych gruntów jest niezrozumiałe. – Wycena nieruchomości jest bardzo ważna dla interesu państwa ? podkreśla z kolei Grzegorz Kubaszewski z Departamentu Gospodarki Nieruchomościami Ministerstwa Infrastruktury. Poinformował on, że resort przygotował projekt zmieniający regulacje prawne dotyczące zasad wyceny mienia między innymi na potrzeby budowy dróg. Projekt jest w końcowym etapie uzgodnień z Ministerstwem Finansów. – Zasadniczym celem naszego sympozjum jest konfrontacja poglądów między rzeczoznawcami majątkowymi a przedstawicielami jednostek samorządów terytorialnych i administracji państwowej ? mówi Piotr Walczyk, prezes Polskiego Towarzystwa Rzeczoznawców Majątkowych, współorganizatora wydarzenia. – Rzeczoznawcy wykonują usługi na rzecz tych instytucji i często ich wyceny mogą być postrzegane jako kontrowersyjne, budzą czasami spory. Wobec tego chcieliśmy skonfrontować te poglądy, oczekiwania bardzo ważnej grupy odbiorców naszych usług, jako że samorządy są ważnymi zleceniodawcami, realizują wiele celów publicznych. Te wyceny są więc dla nich ważne. Chcieliśmy przedstawić nasze poglądy, poznać ich oczekiwania wobec rzeczoznawców, do sposobu określania wartości. – Myślę, że urzędnicy nie do końca mają świadomość uwarunkowań prawnych, jakie wiążą rzeczoznawców w kwestii sporządzania prawidłowej wycen ? stwierdza Wojciech Ratajczak, wiceprezes Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych Województwa Wielkopolskiego. – Nasze wzajemne relacje rodziły się ,,w boju?, w czasie prywatyzacji i przekształceń własnościowych, gdy trudno było nadążyć za zmieniającymi się przepisami prawa. I coś, co było uzasadnione w określonym czasie, potem okazywało się błędne. Stąd przypadki dyskusji nad poszczególnymi wycenami i pewien brak zaufania do rzeczoznawcy i stosowanego przez niego warsztatu. Natomiast ta sztuka jest ujęta w ramy przepisów i ramy zasad dobrej praktyki. W programie sympozjum znalazło się 11 bloków tematycznych, na które składa się 39 artykułów i referatów nakreślających pole współpracy samorządów z rzeczoznawcami. Przegląd tematyczny obejmuje całokształt kontaktów na styku samorządowcy-rzeczoznawcy dotyczących zarówno organizacji przetargów na usługi wyceny nieruchomości jak i sposobów rozwiązywania sporów wokół wyceny wartości nieruchomości. Rzeczą wybijająca się jest problem wyceny nieruchomości dla potrzeb odszkodowań za grunty przejęte pod drogi. Jest to cel wyceny, który obecnie jest bardzo nośny w związku z budową dużej liczby dróg. Działania rzeczoznawców są więc tu postrzegane bardzo spektakularnie. Pomysły w jaki sposób wywłaszczane grunty powinny być wyceniane budzą zainteresowanie i kontrowersje. – Chcemy skonfrontować nasze pomysły na te wyceny z oczekiwaniami urzędników. Chcemy ten problem rozwiązać w sposób budzący jak najmniej kontrowersji mając na względzie interes społeczny, a jednocześnie oszczędzający publiczne pieniądze na odszkodowania ? mówi Piotr Walczyk. Podobnie wygląda problem aktualizacji wartości nieruchomości dla potrzeb użytkowania wieczystego. To także budzi ogromne emocje społeczne, gdy wysokość opłaty wzrasta kilka tysięcy razy, bo aktualizacja jest dokonywana raz na wiele lat. – Chcemy też przedstawić pomysły rozwiązywania tego problemu, wykonywania wycen tak, aby zmniejszyć ilość konfliktów, odwołań, a jednocześnie zachować kompromis wobec dochodów jednostek samorządu i ich oczekiwań ? kontynuuje Walczyk. Sporo uwagi poświęcono też opłatom adiacenckim, jakie gminy mogą pobierać w przypadku wzrostu wartości nieruchomości z powodu podziału, scalenia gruntów, czy budowy infrastruktury komunalnej. Mówiono o skutkach finansowych uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Na miejsce pierwszego sympozjum wybrano Poznań, co jest ukłonem w stronę wielkopolskiego środowiska rzeczoznawców. – Poznań jest takim miejscem, gdzie potrafimy się dogadać, stwarzamy dobry klimat do rozmów ludzi o różnych poglądach ? ocenia wiceprezes Ratajczak. – Środowisko rzeczoznawców majątkowych w Wielkopolsce jest środowiskiem bardzo silnym, gdzie pojawia się wiele pomysłów, gdzie działają silne firmy zajmujące się wyceną nieruchomości ? komentuje z kolei prezes Walczyk. – Jednocześnie jest środowiskiem potrafiącym ? jak powiedział kolega ? łagodzić konflikty i dogadać się z innymi. Stąd pomysł na zorganizowanie tego sympozjum w Poznaniu. Zdaniem Piotra Walczyka Wielkopolska zawsze była miejscem, gdzie rodziło się nowe, zmieniała świadomość Polaków. I jest dobrym miejscem, żeby zapoczątkować nowe inicjatywy, które można upowszechniać w całym kraju. Organizatorzy chcą przy okazji spotkania zapoznawać urzędników z nowymi, nieznanymi im sposobami i metodami sporządzania operatów szacunkowych, które mogą budzić ich zaniepokojenie, a które prowadzą do dokonywania coraz doskonalszych wycen. Poznańskie spotkanie ma zapoczątkować następne, z pewnością już nie o tak wszechstronnej tematyce, lecz poświęcone węższym zagadnieniom, potraktowanym bardziej szczegółowo. Rzeczoznawcy oczekują wskazówek ze strony samorządowców i przedstawicieli administracji. Organizatorem sympozjum jest Polskie Towarzystwo Rzeczoznawców Majątkowych, Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych Województwa Wielkopolskiego oraz Polska Izba Rzeczoznawstwa Majątkowego. Patronat medialny objęły Poznańskie Nieruchomości.
*** W artykule wykorzystano fragmenty opracowania Henryka Jędrzejewskiego, byłego dyrektora departamentu w dawnym Urzędzie Mieszkalnictwa (posiadającego licencję rzeczoznawcy majątkowego nr 1)
