– Państwo tu przyszli nie po pomoc, ale po moc. Bo Państwo maja w sobie tę moc, tylko potrzebują Państwo instrukcji wsparcia. Niech zatem ta moc będzie z Państwem – mówił RPO Adam Bodnar, podsumowując II Kongres Praw Obywatelskich.
Zapowiedział, że zrobi wszystko, aby w grudniu 2019 r. odbył się III Kongres Praw Obywatelskich. – Natomiast, czy będzie IV Kongres, to zależy już od Państwa, bo za swego następcę nie mogę decydować – oświadczył.
Były to dwa niezwykle intensywne dni obrad nad kondycją praw człowieka. Kongres stał się ważny dzięki państwu, którzy w nim uczestniczyli. Mamy prawo domagać się, aby prawa obywatelskie egzekwować i żeby istniały instytucje, które je gwarantują. Musimy przekonać do nich innych obywateli. Musimy też przekraczać podziały. Prawa są przede wszystkim dla słabszych i tego dotyczyły liczne panele. Prawa człowieka mają łączyć a nie dzielić. Wolne sądy muszą być sprawnymi sądami.
Zdaniem Rzecznika, za wcześnie jest, aby teraz przywołać wszystkie rekomendacje Kongresu. – Za miesiąc je ogłosimy. Będą kierowane pod adresem polityków, sędziów, wszystkich sprawujących władzę, w postaci raportów czy wystąpień generalnych. Obiecuję, że trafią do wszystkich środowisk decyzyjnych.
Podczas Kongresu padła ważna deklaracja wiceprezydenta stolicy Pawła Rabieja, aby w Warszawie przyjąć Kartę Praw Osób Dotkniętych Kryzysem Bezdomności.
Katarzyna Gardapkhadze, pierwsza Zastępczyni dyrektora ODIHR – Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE powiedziała: Jesteśmy dumni, że mogliśmy to przedsięwzięcie wspierać. Ten dwudniowy Kongres nauczył nas pokory. Ludzie siedzieli tu na podłodze, a debaty były tak ciekawe i dynamicznie – że zaczęliśmy się zastanawiać, dlaczego my, jako organizacja międzynarodowa nie możemy zrobić czegoś podobnego? Yes, we can,
Mówicie, że jesteśmy tu jak Reduta Ordona. Ale Reduta Ordona miała tylko sześć armat, a nas jest znacznie więcej. W czasie takich wydarzeń nabiera się woli działania – wiemy, co i jak dalej robić. Pokazuje nam to Biuro RPO. Sposób dialogu i uczenia się możemy przenieść do siebie. Na szczebel lokalny i międzynarodowy.
******
– Ubiegły rok był w Polsce czasem testowania charakterów. Jak napisał w swym Manifeście Piotr Szczęsny, każda chwila zwłoki oznacza, że naprawa sytuacji będzie trudniejsza. #PorozmawiajMY zatem, co zrobić, by kolejny rok był lepszy – tymi słowami rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar otworzył w Warszawie II Kongres Praw Obywatelskich.
Kongres obraduje w dniach 14 i 15 grudnia
– Spotykamy się po raz drugi i możemy jeszcze raz porządnie i rzetelnie porozmawiać o stanie przestrzegania praw człowieka, zastanowić się nad diagnozą, porozmawiać o perspektywach – w 70. Rocznie uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i wywalczenie (a nie przyznania) praw wyborczych przez kobiety – mówił Adam Bodnar.
Poprosił o uczczenie minutą ciszy pamięć zmarłej niedawno wybitnej rosyjskiej działaczko na rzecz praw człowieka Ludmiły Aleksiejewej. Powitał gości, w tym przedstawicieli władz i sądów, byłych rzeczników praw obywatelskich, a także młodzież i media. – Każdy jest ważny i każdy ma prawo od zabrania głosu na tym Kongresie.
Kongres to 43 panele i warsztaty i wioska praw człowieka. Jego inspiracją są – jak powiedział Adam Bodnar – są spotkania regionalne RPO w Polsce. Uczestnicy już 150 spotkań i to, co mówili Rzecznikowi, jest inspitacją tego Kongresu. – Liczę, że ten Kongres będzie równie konstruktywny i zakończy się równie konkretnymi rekomendacjami jak pierwszy Kongres Praw Obywatelskich przed rokiem
Wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz podziękował RPO za zorganizowanie Kongresu: – Jestem zawsze z tymi, którzy o prawa człowieka walczą- powiedział
Prezes Sądu Najwyższego Stanisław Zabłocki przypomniał z kolej, jak RPO, „nasz rzecznik” rozniecał iskrę nadziei do końca broniąc niezawisłych sądów w Sejmie i Senacie – pokazywał, że warto trwać przy wartościach. To zadziałało w 2017 r. w debacie nad sądami, zadziała i teraz. Idea praw człowieka tak głęboko tkwi w Polakach, że jej nie zaprzepaszczą – powiedział.
Wiceprezes NSA Janusz Drachal mówił, że wymiar sprawiedliwości w Polsce należy zmieniać i reformować, ale nie tak, jak się to dzieje teraz. – Ufam, że Kongres wypracuje konkretne rozwiązania potrzebne do poprawy działania sądownictwa. Widać dziś światełko w tunelu, ale spoczywać na laurach nie można.
******
II Kongres Praw Obywatelskich, organizowany przez Rzecznika Praw Obywatelskich zaplanowano na 14 i 15 grudnia 2018 r. Kongres odbędzie się w Warszawie w Muzeum Polin (tak jak w zeszłym roku). W tym roku na Kongres składają się 43 panele i warsztaty w sprawach, które zdaniem RPO wymagają wspólnego przedyskutowania/
II Kongres Praw Obywatelskich organizowany jest przez RPO Adama Bodnara w stulecie polskiej niepodległości, ale także w 70 lat od podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i w 25 lat po tym, jak Polska związała się postanowieniami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Po I Kongresie powstał zestaw 54 rekomendacji. To było nasze wspólne zobowiązanie, dlatego po prawie roku chcemy Państwa poinformować, co się udało (a czego się nie udało) z tym zrobić. Załączony dokument zawiera przede wszystkim opis działań RPO, ale nie tylko.
Podkreśla znaczenie inicjatyw społecznych, wskazuje na zmianę języka i lepszą komunikację dotyczącą praw człowieka – było to jedno z ważniejszych wyzwań postawionych przez społeczność Kongresu (przebudowywana właśnie strona rpo.gov.pl jest jednym z przykładów wywiązywania się z tego wspólnego zobowiązania).
Link do portalu tegorocznego Kongresu : https://www.rpo.gov.pl/pl/kpo. Program i lista panelistów jest nadal rozbudowywana i uzupełniana. Link do rejestracji: https://www.rpo.gov.pl/formularz/ii-kongres-praw-obywatelskich-14-15-grudnia-2018