PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Komitet Obrony Demokracji prowadzi od 2018 projekt Obywatelskiej Kontroli Wyborów, który zrzesza obecnie ponad 25 tysięcy wolontariuszy. Obserwatorzy OKW kontrolują na bieżąco zarówno przebieg procesu głosowania, jak i liczenia głosów.
W związku z kontrowersjami dotyczącymi doniesień o szeregu nieprawidłowości w II turze wyborów prezydenckich informujemy, że nasze analizy informatyczne wykazały, iż znaczące i zauważalne anomalie w wynikach mogły objąć komisje, w których w drugiej turze oddano w sumie od 40 do 50 tysięcy głosów. Anomalie wynikające z analiz dotyczą w różnych proporcjach obu kandydatów. Analizy te oparte są na bardzo ostrożnych założeniach metodologicznych i nie wykazały nieprawidłowości, które mogłyby wpłynąć na wynik wyborów. Dodatkowo wyniki zebrane przez obserwatorów OKW z 2649 obwodowych komisji wyborczych nie wykazały znaczących różnic z tymi, podanymi przez Państwową Komisję Wyborczą. Jednocześnie wszystkie analizy, niezależnie od metodologii nigdy nie odzwierciedlą rzeczywistości, dlatego sugerujemy dużą ostrożność w ich przyjmowaniu.
Ogromny niepokój budzi natomiast fakt, że korekta niektórych błędnie wypełnionych protokołów z Obwodowych Komisji Wyborczych została zgłoszona dopiero po doniesieniach medialnych w tej sprawie, a zatem nie zadziałał system weryfikacji w komisjach. Zwracamy także uwagę na rozbieżności danych na stronie PKW wobec danych w plikach.
Jednocześnie fakt korzystania przez członków obwodowych komisji wyborczych z prywatnej, nieautoryzowanej aplikacji mającej rzekomo weryfikować zaświadczenia o prawie do głosowania podważa zaufanie do procesu wyborczego, a nawoływanie do tego przez polityków jest szerzeniem dezinformacji na ogromną skalę.
Protokoły obserwacji ponownego głosowania w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do której skierowaliśmy tym razem ponad 4000 osób zwracają uwagę na szereg nieprawidłowości w procedurze głosowania i liczenia głosów (zbiorcza próba 1839):
- brak interwencji komisji w przypadkach naruszenia tajności głosowania – 35,9%
- brak osoby pełniącej funkcję tzw. strażnika urny – 37,1%
- pominięcia w spisie wyborców – 10,4%
- nieprawidłowości przy liczeniu głosów polegających na segregacji i liczeniu kart oraz głosów w podziale na grupy, a nie wspólnie – 7,8%
- problemy z interpretacją ważności głosu – 16,3%
- nieprawidłowości przy wypełnianiu protokołu – 6,3%
- uniemożliwienie obserwacji czynności operatora informatycznej obsługi komisji przy wprowadzaniu danych do systemu WOW – 12,4 %.
Należy jednak podkreślić, że dane te są porównywalne lub niższe z poprzednimi wyborami do Europarlamentu w 2024 roku. Jednocześnie poziom nieprawidłowości w zbadanych komisjach nie musi dotyczyć wszystkich obwodowych komisji wyborczych, ponieważ dyscyplina pracy komisji w obecności obserwatora jest dużo wyższa.
Koordynatorzy Obywatelskiej Kontroli Wyborów zwrócili uwagę na zgłoszone przez obserwatorów przypadki przesunięcia głosów oddanych na kandydatów podczas ich liczenia. Zostały one skorygowane (również w związku z obecnością obserwatorów OKW), a zatem nie znalazły się protokołach z obserwacji.
Obywatelki i obywatele mają pełne prawo do dysponowania podczas wyborów powszechnych swoim głosem zgodnie z własnymi przekonaniami i poglądami, a procedury wyborcze powinny zapewniać bezpieczeństwo w respektowaniu tego prawa i zapobiegać zarówno pomyłkom, jak i celowemu działaniu na szkodę rzetelności wyborczego wyniku.
Wszystko to sprawia, że konieczna jest pilna nowelizacja Kodeksu Wyborczego i procedur wyborczych, jak również – o co apelujemy od dawna – poszerzenie kompetencji obserwatorów wyborczych w procesie głosowania.
Z niecierpliwością oczekujemy sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej. Ze swej strony deklarujemy wszelką możliwą pomoc i zgodny z prawem oraz przepisami RODO dostęp do dokumentacji Obywatelskiej Kontroli Wyborów Komitetu Obrony Demokracji. Każdy oddany w wyborach głos jest bezcennym obywatelskim wkładem w kształtowanie przyszłości kraju, a naszym wspólnym obowiązkiem jest najwyższa dbałość o jego bezpieczeństwo.
