W Poznaniu 1 czerwca odbył się się II Kongres Prawników Polskich. Wśród omawianych tematów znalazły się m.in. niezależne sądy i prokuratura, jako „tarcza dla obywateli i kontrola nad politykami”, a także wyzwania stojące przed współczesnym sądownictwem.
Prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia” Krystian Markiewicz – mówił: „kongres jest dowodem na jedność, determinację oraz odpowiedzialną postawę środowiska prawniczego w Polsce”. – Będzie to okazja do podsumowania wydarzeń ostatnich miesięcy i zaplanowania kolejnych działań. Mamy bowiem świadomość, że mimo wielu sukcesów, walka o praworządność w naszym kraju się nie zakończyła – podkreślił.
Jak dodał, „kongres będzie również miejscem debaty o podziałach społecznych w naszym kraju, które są przyczyną, ale i skutkiem szerzącej się mowy nienawiści. Jako prawnicy wyrażamy sprzeciw wobec wszelkich form nienawiści, dyskryminacji czy nietolerancji”. – Agresja słowna często kroczy przed agresją fizyczną – zaznaczył Markiewicz.
Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz wskazał, że „kongres to dowód, że środowiska prawnicze mają nie tylko krytyczne spojrzenie na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, ale proponują konkretne rozwiązania go usprawniające”. – Jako środowisko radcowskie, adwokackie i sędziowskie pokażemy, że polscy prawnicy zawsze stoją po stronie obywateli, Konstytucji i praworządności. Nasze spotkanie będzie także doskonalą okazją do podsumowania dorobku Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej, którą powołaliśmy na I Kongresie – dodał.
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej adw. Jacek Trela zaznaczył, że „to ważne, by prawnicy cyklicznie spotykali się w szerszym gronie, aby mogli dzielić się swoimi poglądami i wspólnie szukać najlepszych rozwiązań usprawnienia wymiaru sprawiedliwości”. – Tematy, o których będziemy rozmawiać są istotne przede wszystkim z punktu widzenia obywateli i taki też cel przyświeca kongresowi – dostęp do wymiaru sprawiedliwości dla obywateli powinien być realny i prosty – dodał Trela.
Organizatorami II Kongresu Prawników Polskich są: Krajowa Rada Radców Prawnych, Naczelna Rada Adwokacka oraz Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”. W kongresie, organizowanym na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, w Sali Ziemi, bierze udział ok. 800 prawników z całego kraju.
Nasz Kongres jest przykładem na to, że polscy prawnicy, pomimo różnych perspektyw, potrafią ze sobą konstruktywnie dyskutować i współpracować dla dobra kraju – mówił prezes „Iustitii” sędzia Krystian Markiewicz. – Chcemy razem pokazać, że polscy prawnicy zawsze stoją po stronie obywateli, Konstytucji i praworządności. Pokażemy nie tylko jedność środowisk, ale nade wszystko nasz intelektualny potencjał – wtórował mu Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych. A szef adwokatury Jacek Trela dodał, że chodzi o szukanie dobrych rozwiązań, które będą gwarantowały obywatelom ochronę prawną i właściwy dostęp do wymiaru sprawiedliwości.
Na zdjęciu prezesi trzech organizacji podczas otwarcia Kongresu.
Poznański Kongres jest kontynuacją działań głównych środowisk prawniczych zapoczątkowanych na pierwszym Kongresie, który odbył się 20 maja 2017 r. w Katowicach. Po jego zakończeniu powołano społeczną komisję, która miała pracować nad propozycjami zmian w różnych obszarach wymiaru sprawiedliwości. Zaangażowani w te prace prawnicy przyjechali teraz do Poznania, by podsumować dotychczasowe prace i przedyskutować obecne wyzwania.
Otwierając Kongres Jacek Trela postawił pytanie, czy niepokój wobec zmian przygotowywanych przez władze polityczne dwa lata temu podczas katowickiego kongresu przyniósł efekt. Przyznał, że mimo protestów zaplanowane przez polityków zmiany zostały wprowadzone. Ale stwierdził, że powstał w tym czasie w Polsce silny obywatelski ruch opory przed tymi zmianami. – To jest wielka wartość, która przyniesie żniwo, gdy będzie możliwe w naszym kraju przywracanie konstytucyjnych zasad – podkreślił.
W tym kontekście Maciej Bobrowicz mówił wartości, jaką jest odwaga, zarówno wśród prawników jak i wszystkich obywateli. I zachęcał prawników do walki o wartości ważne w demokracji i państwie prawa.
Z kolei Krystian Markiewicz wskazywał na konieczność jednoczenia społeczeństwa wokół wartości, jaką jest państwa prawa. – Nie ma alternatywy, będzie państwo prawa, albo będziemy mieli w Polsce prawny chaos – stwierdził.
Prezydent Poznania Jerzy Jaśkowiak stwierdził, że liczna obecność prawników z całego kraju na poznańskim kongresie pokazuje powagę sytuacji. Mówił o ataku rządzących polityków na Konstytucję i konstytucyjne instytucje, ale przyznał, że ten arak ma wsparcie, a przynajmniej akceptację znacznej części społeczeństwa. Jak oceniał, to w dużym stopniu efekt dezinformacji i manipulacji ze strony części polityków i mediów. Apelował do prawników o przeciwstawianie się tym manipulacjom, ale też o uświadamianie społeczeństwu, na czym te manipulacje polegają, edukowanie w tym zakresie, by skutki tych manipulacji ograniczać.
Do tego wątku debaty nawiązała I prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf, która stwierdziła, że prawo nie jest bezbronne jeśli bronią go obywatele. W tym kontekście wyrażała wdzięczność organizatorom i uczestnikom obywatelskich przeciwko zmianom ustrojowym, a szczególnie przeciwko tym, które ograniczają niezależność wymiaru sprawiedliwości. Mówiła też o wdzięczności i podziwie dla sędziów, którzy wypowiadają się publicznie przeciwko psuciu demokracji i sądownictwa, a krytycznie wyrażała się o nękaniu ich przez rzeczników dyscyplinarnych.
O potrzebie integrowania się środowisk prawniczych i innych grup obywatelskich w proteście wobec zmian ograniczających standardy państwa prawnego mówił też rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. Dziękował samorządom i stowarzyszeniom prawniczym, ale też poszczególnym osobom za aktywność w tym zakresie, ale zachęcał też do myślenia i działania pozytywnego, do przygotowywania się do naprawy ustroju i wymiaru sprawiedliwości, gdy to będzie możliwe. Ale zastrzegał, że to nie może być tylko walka o powrót od stanu poprzedniego. – Potrzebna jest praca nad taką reformą sądów, by były one bardziej sprawiedliwe, sprawniejsze i bardziej przyjazne dla obywateli – podkreślał.
Na stronie SSP Iustitia można bylo śledzić przebieg debat w poszczególnych panelach.