PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Poniżej piszemy o inicjatywie RPO w sprawie nowego uregulowania kwestii ubezwłasnowolnienia. Tematyka ta leży także w sferze zainteresowania Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, która właśnie w tej sprawie otrzymała odpowiedź od prof. Tadeusza Erecińskiego, przewodniczącego Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego (KKPC), iż podjęto stosowne prace.
Profesor poinformował fundację, że pod wpływem dyskusji nad opublikowanym projektem nowelizacji kodeksu cywilnego, ale także w związku z faktem ratyfikacji Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, Komisja powróciła do prac nad regulacją ubezwłasnowolnienia. Przewodniczący KKPC zauważył, że wobec instytucji ubezwłasnowolnienia zgłaszane są postulaty daleko idącej reformy, między innymi z powodu nieproporcjonalności zastosowanej ingerencji w prawa osób niepełnosprawnych psychicznie. W ocenie Komisji zastąpienie instytucji ubezwłasnowolnienia innymi środkami będzie niezwykle trudnym zabiegiem legislacyjnym. ?Pewnym testem, czy można obyć się bez ubezwłasnowolnienia, będzie dyskusja nad założeniami zmian w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, w których usuwa się ubezwłasnowolnienie całkowite jako przeszkodę małżeńską? ? czytamy w odpowiedzi.
W ocenie Przewodniczącego KKPC projekt dotyczący zdolności do zawarcia małżeństwa jest pierwszym krokiem w kierunku zwiększenia podmiotowości osób niepełnosprawnych psychicznie w prawie cywilnym. Kolejnym krokiem byłaby przygotowywana obecnie nowa koncepcja uregulowania problematyki zdolności do czynności prawnych osób niepełnosprawnych psychicznie. Przewodniczący KKPC nie wyklucza wcześniejszego wykorzystania opracowywanej nowej koncepcji ubezwłasnowolnienia, w szczególności w razie przedłużania się perspektywy wejścia w życie nowego kodeksu cywilnego.
W maju 2012 r. HFPC przedstawiła KKPC stanowisko w sprawie regulacji ubezwłasnowolnienia w nowym kodeksie cywilnym. HFPC zwróciła uwagę na kształt przepisów przejściowych i zakres przyszłej regulacji sytuacji prawnej osób częściowo ubezwłasnowolnionych. HFPC wskazała także na zagadnienia związane ze zgodnością planowanych zmian z Konwencją Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych. Konwencja ta wymaga, by Państwa-Strony zagwarantowały osobom niepełnosprawnym taką samą zdolność prawną jak innym obywatelom we wszystkich aspektach życia. Konwencja ustanawia obowiązek Państw-Stron do wprowadzenia dla osób niepełnosprawnych właściwych i efektywnych instrumentów ochronnych, gwarantujących, że środki i działania odnoszące się do korzystania ze zdolności prawnej będą podejmowane w poszanowaniu praw, woli i preferencji danej osoby.
Źródło: Helsińska Fundacja Praw Człowieka
