Stanowisko Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka ws. zapowiadanych represji względem uczniów oraz nauczycieli
W całej Polsce od 22 października 2020 roku do chwili obecnej organizowane są protesty, które stanowią formę obywatelskiego sprzeciwu wobec tzw. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. W protestach biorą udział Polki i Polacy niezależnie od wieku czy przekonań politycznych. Na ulicach polskich miejscowości można spotkać przedstawicieli wielu zawodów i profesji, w tym wielu uczniów, studentów, nauczycieli i wykładowców akademickich.
W polskim systemie prawnym nie sposób znaleźć jakichkolwiek norm, które zabraniałyby uczniom i nauczycielom wyrażać swoje poparcie dla pokojowych demonstracji odbywających się w zgodzie i na podstawie obowiązującego prawa.
W związku z tym Helsińska Fundacja Praw Człowieka z niepokojem przyjęła komunikat Ministerstwa Edukacji Narodowej[1], z którego wynika możliwość wyciągania konsekwencji prawnych względem uczniów i nauczycieli za udział w Strajku Kobiet lub identyfikowanie się z jego postulatami.
Nie ulega wątpliwości, że gest sprzeciwu wobec pewnych zjawisk występujących w sferze publicznej bądź solidarności z określonym ruchem społecznym jest zachowaniem podlegającym konstytucyjnej ochronie. Jednoznacznie należy przypomnieć, że wynikające z art. 57 Konstytucji RP prawo do pokojowych zgromadzeń przysługuje każdemu. Tak samo chroniona jest również wolność wypowiedzi, uregulowana w art. 54 ust. 1 Konstytucji RP, jak również w art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Obie wolności zostały także zagwarantowane dzieciom w Konwencji ONZ o prawach dziecka, którą Polska nie tylko ratyfikowała, ale była jej pomysłodawcą.
Zdaniem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka zapowiedzi Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczące wyciągania konsekwencji prawnych wobec uczniów i nauczycieli za korzystanie z praw obywatelskich, są nie do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawnym, które powinno opierać się na otwartości i wzajemnym szacunku.
Zarząd Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka