PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Kongres Prawników Polskich w Katowicach zakończyło przyjęcie uchwały. Uczestnicy Kongresu postulują w niej prowadzenie konsultacji społecznych przy pracach legislacyjnych ze szczególnym wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia stutysięcznej rzeszy prawników, powołanie Społecznej Komisji Kodyfikacyjnej, reprezentującej różne zawody prawnicze
oraz apelują o dialog bez antagonizowania świata prawa i polityki. Uchwała Kongresu Prawników Polskich Priorytetem wymiaru sprawiedliwości XXI wieku powinna być pełna realizacja prawa do sądu w demokratycznym państwie prawa przy zapewnieniu efektywności i szybkości postępowania. Sądownictwo XXI wieku powinno być przyjazne obywatelowi ? proste i dostępne. Misją niezawisłego sędziego XXI wieku powinno być wymierzenie sprawiedliwości poprzez rozstrzyganie i rozwiązywanie sporów, przy niezbędnej dbałości o zachowanie konstytucyjnych i wspólnotowych praw obywateli. Postulat dobrej reformy wymiaru sprawiedliwości XXI wieku wymaga podjęcia szerokiej dyskusji w trzech podstawowych obszarach: – po pierwsze organizacji sądów w taki sposób, aby zapewnić w nich efektywność udzielanej ochrony prawnej, – po drugie uproszczenia procedur i wprowadzenia instytucji sprzyjających szybkiemu zakończeniu sporów, – po trzecie zagwarantowaniu niezależnego i transparentnego sądownictwa jako warunku koniecznego w niezawisłym orzekaniu przez konkretnego sędziego. Konieczne jest zaangażowanie w proces legislacyjny kapitału społecznego, jakim jest potencjał intelektualny stutysięcznej rzeszy prawników polskich oraz skupiających ich samorządów zawodowych i stowarzyszeń. Należy powołać Społeczną Komisję Kodyfikacyjną, reprezentującą różne zawody prawnicze. Pierwszym jej zadaniem powinno być opracowanie i przekazanie podmiotom posiadającym inicjatywę ustawodawczą konkretnych projektów ustaw lub nowelizacji w sprawach będących tematem Kongresu. Apelujemy o zaprzestanie i w przyszłości unikanie antagonizujących postaw w relacjach prawa i polityki w prowadzonych debatach. Chcemy działać razem, a nie przeciw sobie, w imię nadrzędnego dobra, jakim jest stabilne demokratyczne państwo prawne służące ludziom.
List Fransa Timmermansa
Prof. dr hab. Krystian Markiewicz Drogi Panie Profesorze, Bardzo dziękuję za list, zawierający bardzo miłe zaproszenie do udziału i zabrania głosu podczas Nadzwyczajnego Kongresu Prawników Polskich, który odbędzie się w Katowicach w dniu 20 maja 2017 r. Z przykrością informuję Pana i innych współorganizatorów, że nie mogę przyłączyć się do tego wydarzenia ze względu na moje inne zobowiązania w tym dniu. Jak państwo wiedzą, Komisja Europejska bardzo zdecydowanie angażuje się w utrzymanie wartości, na których opiera się Unia Europejska. Od kiedy ustanowiono system konstytucyjnego wymiaru sprawiedliwości, jego niezależność i efektywność jest kluczowym elementem państwa prawa i praworządności. Nadzwyczajny Kongres Prawników Polskich będzie ważną okazją do przypomnienia, że wszyscy musimy podejmować nadzwyczajne wysiłki, aby wspierać niezależność Sądownictwa w całej Europie, a zwłaszcza w Polsce. Jestem świadomy, że sądownictwo w Polsce znalazło się w trudnej sytuacji. Jak Pan wie, Komisja stoi na stanowisku, że istnieje zagrożenie systemowe w prawie polskim, które wymaga pilnego rozwiązania. Niedawno wprowadzone pod obrady Sejmu projekty zmian ustaw dotyczące Krajowej Rady Sądownictwa i ustroju sądów powszechnych również budzą poważne obawy. Jeśli ustawy te zostaną przyjęte w zaproponowanym kształcie, przewidywane reformy w istotny sposób ograniczą niezależność sądownictwa, a zatem będą sprzeczne z normami europejskimi, w szczególności tymi przyjętymi przez Radę Europejską. Dlatego zaproponowałam Prezydencji maltańskiej Rady UE, aby przedstawiła sytuację w sprawie Polski w dniu 16 maja 2017 r. podczas obrad Radzy ds. Ogólnych, kwestia ta była omawiana przez kraje członkowskie UE. Tego samego dnia państwa członkowskie w Radzie ds. Ogólnych uzgodniły, że zasada państwa prawa i praworządność stanowi wspólny interes państw członkowskich i wspólną odpowiedzialność instytucji UE i państw członkowskich. Zdecydowana większość państw członkowskich poparła działania i wysiłki Komisji mające na celu rozwiązania tej kwestii. Państwa członkowskie wezwały polski rząd i Komisję do wznowienia dialogu w celu rozwiązywania istotnych kwestii spornych i oczekują na ich właściwą aktualizację w sposób akceptowany przez Radę ds. Ogólnych. Jestem przekonany i wierzę w to, że można znaleźć rozwiązania i odnoszę wrażenie, że w chwili obecnej polski rząd jest otwarty na dialog w tych kwestiach. Czas pokaże czy uda się w tych kwestiach osiągnąć istotny postęp. Będąc strażnikiem Traktatów nie zawahamy się podjąć dalszych działań, jeśli to będzie konieczne, przy użyciu wszystkich dostępnych instrumentów. Dlatego życzę wszystkim sukcesowi w tym ważnym wydarzeniu. Chciałbym ponownie potwierdzić, że będę kontynuować wspieranie niezależności polskiego wymiaru sprawiedliwości w każdym przypadku.
Z poważaniem, Frans Timmermans
***
Przemówienie p. Nurii Díaz Abad Przewodniczącej Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ)
Szanowni Uczestnicy Kongresu Prawników Polskich! To dla mnie wielki zaszczyt, że mogę się do Państwa zwracać w ramach tego wyjątkowego Kongresu, który został zorganizowany przez różne stowarzyszenia, miedzy innymi Stowarzyszenie Sędziów Polskich ‘Iustitia?. Kongres ten został organizowany w celu omówienia kwestii związanych z niezależnością wymiaru sprawiedliwości. Do głównych celów działania Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa należą: poprawa współpracy pomiędzy radami sądownictwa różnych krajów oraz poszczególnymi członkami wymiaru sprawiedliwości, jak też promocja najlepszych praktyk, co ma umożliwić doprowadzenie do tego, aby wymiar sprawiedliwości był sprawowany terminowo, wydajnie oraz na odpowiednim poziomie, dla dobra wszystkich obywateli. Na przestrzeni ostatnich 13 lat wypracowaliśmy standardy, wytyczne, najlepsze praktyki w każdym obszarze działalności sędziowskiej dotyczące: powoływania, awansowania i oceniania pracy sędziów, etyki sędziowskiej, kwestii dyscyplinarnych, jak również ustanawiania rad sądownictwa, by wspomnieć tylko niektóre z przykładów, jeśli chodzi o standardy stworzone przez nasze stowarzyszenie. Pragnąć nawiązać do dyskusji prowadzonej tutaj dzisiaj rano w kwestii standardów w zakresie członkostwa w Radach Sądownictwa chciałabym wskazać, że zgodnie ze standardami ENCJ sędziowscy członkowie tych organów winni być wybierani przez swoich kolegów – sędziów. Natomiast z drugiej strony pragnę zaznaczyć, że w naszym raporcie dotyczącym etyki sędziowskiej zapisaliśmy, iż sędziowie winni wyrażać swoją opinię, kiedy demokracja i podstawowe wolności są zagrożone. ENCJ przygląda się sytuacji w Polsce z rosnącym niepokojem. W zeszłym roku zorganizowaliśmy w Warszawie Zgromadzenie Ogólne naszej Sieci, a oprócz tego otrzymywaliśmy szczegółowe informacje na temat sytuacji, zarówno ze strony Krajowej Rady Sądownictwa jak i innych podmiotów. Na Zgromadzeniu Ogólnym przyjęliśmy Deklarację Warszawską, w której zapisaliśmy że ?w kontekście rozwoju wydarzeń w Polsce, ENCJ podkreśla znaczenie tego, by władza wykonawcza uszanowała niezawisłość wymiaru sprawiedliwości, a podejmowane reformy systemu sprawiedliwości były przeprowadzane wyłącznie po przeprowadzeniu istotnych konsultacji z Krajową Radą Sądownictwa i z samymi sędziami. ENCJ będzie nadal monitorować rozwój sytuacji w (…) Polsce, by zapewnić respektowanie podstawowych zasad zapewniających niezależność sądownictwa?. Od 2012 roku wprowadziliśmy system, w ramach którego zapewniamy wsparcie radom sądownictwa oraz pomagamy we wdrożeniu naszych rekomendacji, wytycznych i standardów, jak również w rozwiązywaniu różnych problemów. 30 stycznia 2017 r. Rada Wykonawcza ENCJ przyjęła na wniosek polskiej Krajowej Rady Sądownictwa specjalną opinię. Dokument ten odnosi się do planowanych zmian w prawie proponowanych przez Ministra Sprawiedliwości, których projekt został przesłany KRS; opinia dotyczy w szczególności potrzeby zaangażowania KRS w działania związane z reformą wymiaru sprawiedliwości, a także kwestii przedterminowego wygaszenia mandatu członków KRS, jak również samego składu Rady oraz procesu powoływania jej członków i roli Ministra Sprawiedliwości w procesie selekcji oraz powoływania sędziów. Jak już wspominano dzisiaj rano, jestem członkiem hiszpańskiej Rady Sądownictwa (CGPJ). Natomiast muszę zaznaczyć, że system organizacyjny w Hiszpanii jest odmienny, kiedy porównamy go z propozycją przedstawioną przez Ministra Sprawiedliwości w Polsce. Mieliśmy również okazję wyjaśnić w Opinii, która została przesłana przez naszą Radę do polskich kolegów, że widzimy w tym zakresie istotne różnice. Na początku pragnę podkreślić, że w naszej Radzie nie mamy dwóch izb, tylko jedną. Zgodnie z naszą Konstytucją, GCPJ składa się z Przewodniczącego i 20 członków, 8 z nich wybieranych przez parlament spośród przedstawicieli innych zawodów prawniczych posiadających przynajmniej 15 lat doświadczenia zawodowego, zaś pozostałych 12 to sędziowie wybierani przez Parlament, wyłącznie spośród kandydatur zgłoszonych przez stowarzyszenia sędziowskie bądź przez samych kandydatów (ale przy wsparciu 25 innych sędziów). A trzeba zaznaczyć, że Hiszpania to kraj, w którym pracuje ok. 5500 sędziów. Parlamentarzyści nie mogą zatem wybierać członków spośród innych kandydatur, niż te zaproponowane przez stowarzyszenia prawnicze albo samych sędziów. W ostatnich wyborach w 2013 r. mieliśmy ponad 50 kandydatów, którzy zostali zaproponowani w ten właśnie sposób. Wybory dla obu kategorii członków Rady odbywały się na podstawie większości 3/5 głosów w parlamencie, jednakże muszę jednocześnie zauważyć, że system ten jest przedmiotem krytyki ze strony niektórych kół akademickich oraz grup politycznych. W komunikacie dotyczącym wprowadzenia ram unijnych dotyczących procedury umacniania praworządności, która jest teraz stosowana przez Komisję Europejską w kontekście polskim, ENCJ została wspomniana jako jedna z tych organizacji, które mają doradzać Komisji Europejskiej. Zgodnie z ww. komunikatem sieć ENCJ wraz z Siecią Prezesów Sądów Najwyższych UE i Stowarzyszeniem Rad Stanu i Naczelnych Sądów Administracyjnych (ACA ? Europe) uczestniczyły w dniu 9 marca br. w spotkaniu na którym wspólnie z Pierwszym Wiceprzewodniczącym Komisji Panem F. Timmermansem przeprowadzono analizę sytuacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce. Zebrane organizacje wyraziły solidarność z przedstawicielami wymiaru sprawiedliwości w Polsce i zaoferowały wsparcie dla Komisji Europejskiej w jej wysiłkach na rzecz utrzymania rządów prawa oraz promowania uczciwych i niezależnych sadów, działających z korzyścią dla ogółu społeczeństwa. W dniu kiedy Unia Europejska świętowała 60. rocznicę podpisania Traktatów Rzymskich ENCJ opublikowała oświadczenie w którym powtórzyła przesłanie, że rządy prawa są sednem istnienia Unii Europejskiej a praworządność jest jedną z fundamentalnych wartości na których ustanowiono Unię Europejską wraz z demokracją i prawami podstawowymi. Aby zachować i chronić praworządność konieczne są działania zarówno ze strony wymiaru sprawiedliwości jak i przedstawicieli innych władz. ENCJ wezwała Państwa Członkowskie do poszanowania uczciwych i bezstronnych sadów, ponieważ są to podstawowe instytucje niezależnego sądownictwa. Dla faktycznego wdrażania zasady praworządności konieczne jest funkcjonowanie niezależnego i odpowiedzialnego systemu wymiaru sprawiedliwości. W dniu 24 kwietnia br. w Brukseli odbyło się spotkanie z przedstawicielami ENCJ oraz polskiego wymiaru sprawiedliwości, na którym otrzymaliśmy informację o projekcie nowego prawa omawianym aktualnie przez polski rząd i mogącym się wiązać w konsekwencji ze zwolnieniem wszystkich prezesów i wiceprezesów sądów powszechnych, utworzeniem izby dyscyplinarnej w ramach Sądu Najwyższego, która składała by się z przedstawicieli społeczeństwa, jak również zwolnieniem ze stanowisk Prezesów Sądu Najwyższego i znaczącej liczby jego sędziów. Ponadto dochodzi do regularnych ataków medialnych przeciwko przedstawicielom wymiaru sprawiedliwości oraz do zastraszania poszczególnych sędziów. Rada Wykonawcza ENCJ opublikowała 26 kwietnia br. oświadczenie wyrażające nasze poważne zaniepokojenie rozwojem wydarzeń w Polsce i zauważyła, że głównym wymogiem koniecznym dla utrzymania i umocnienia wzajemnego zaufania miedzy organami sądownictwa w krajach Unii Europejskiej będącego z kolei podstawą wzajemnego uznawania, jest niezależność, właściwa jakość i wydajność, jak również sprawne funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości z poszanowaniem dla zasady praworządności. W rezultacie działań podjętych przez ENCJ bardzo duża liczba naszych członków przyjęła i wydała indywidualne oświadczenia wspierające wymiar sprawiedliwości w Polsce. Wielu z nich zwróciło się także do swoich rządów, by wyrazić swoje zaniepokojenie. Na zakończenie pragnę podkreślić, że dla funkcjonowania wydajnego systemu sądownictwa, który pozwala na odpowiednie funkcjonowanie Obszaru Wolności, Bezpieczeństwa oraz Sprawiedliwości i nieodzowne jest niezawisłe sądownictwo. Dlatego też dołożymy wszelkich starań, aby zagwarantować niezależność sądownictwa w Europie i będziemy współpracować w ramach Rad Sądownictwa, aby zwiększać zaufanie do systemu wymiaru sprawiedliwości stojącego na wysokim poziomie, w całej Europie.
***
Krajowa Rada Sądownictwa wyraża poparcie dla inicjatywy Kongresu Prawników Polskich, organizowanego w Katowicach w dniu 20 maja 2017 r. przez Krajową Radę Radców Prawnych, Naczelną Radę Adwokacką i Stowarzyszenie Sędziów Polskich ?Iustitia? i zachęca przedstawicieli wszystkich zawodów prawniczych do wzięcia udziału w Kongresie. Warto dodać,że
w ciągu kilku dni od uruchomienia systemu rejestracji chęć uczestniczenia w Kongresie Prawników Polskich zadeklarowało ponad 1000 osób. Każdego dnia liczba uczestników pochodzących z różnych zawodów prawniczych powiększa się.
Wśród zaproszonych gości są m.in.: minister sprawiedliwości, szefowie klubów parlamentarnych, prezesi samorządów zaufania publicznego, prezes Związku Powiatów Polskich, prezes BCC, prezydent Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, prezydent Council of Bars and Law Societies of Europe oraz szefowie organizacji pozarządowych, fundacji i stowarzyszeń.
Udział w Kongresie potwierdzili m.in. Małgorzata Gersdorf, Marek Safjan, Dariusz Zawistowski. Mamy już pełną listę panelistów, wśród których są m.in. sędzia SN w stanie spoczynku prof. Adam Strzembosz, prof. i aktor Jerzy Stuhr, adw. prof. Piotr Kardas, r. pr. prof. Wojciech Popiołek, adw. prof. Maciej Gutowski, sędzia prof. UŚ dr hab. Krystian Markiewicz, r.pr. Leszek Korczak i wielu innych!
Gotowe są także zagadnienia, które będą poruszane w czasie trzech paneli. W ramach pierwszego panelu podjęte zostaną zagadnienia: po co ludziom są sądy, co decyduje o tym, że sąd jest sądem. Istota niezależności i niezawisłości władzy sądowniczej, jakie są obecnie zagrożenia dla niezależności i niezawisłości sądów, jako gwaranta praw i wolności obywatela, jakie są obowiązki sądu względem obywatela związane z niezawisłością sędziowską. W ramach drugiego panelu: rola pełnomocnika w sprawach roszczeń obywateli, znaczenie tajemnicy adwokackiej dla ochrony praw obywateli, relacja: pełnomocnik ? sąd, rola pełnomocnika w sformalizowanym postępowaniu sądowym, znaczenie samorządowego sądownictwa dyscyplinarnego, znaczenie samorządów zawodowych dla ochrony praw obywateli. W trzecim panelu poruszone będą takie tematy jak: Pomoc prawna dla ubogich. Czy powinna zawierać kryterium dochodowe? Opłata sądowa. Czy winna być obniżona jako wpływająca na dostęp do wymiaru sprawiedliwości? Mediacja. Czy powinna być obowiązkowa w niektórych spornych rodzajach spraw rodzinnych? Posiedzenia informacyjne o mediacji. Czy powinny być obowiązkowe w sprawach, w których strony nie mają pełnomocnika i mediatorzy winni otrzymywać za nie wynagrodzenie, którego dziś nie otrzymują? Czy w programie studiów powinna pojawić się mediacja?
***
Znajdujemy się w historycznym momencie, wszyscy Europejczycy zadają sobie pytanie o przyszłość Unii Europejskiej, wspólnoty wolności i pokoju. Jak wskazano w Deklaracji Berlińskiej z 2007 r. w Unii Europejskiej urzeczywistniamy nasze wspólne ideały: centralnym punktem odniesienia dla naszych wartości jest człowiek. Jego godność jest nienaruszalna. Jego prawa są niezbywalne. Obowiązkiem wszystkich państw należących do Unii Europejskiej jest obrona wolności i praw obywatelskich. Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia, Krajowa Rada Radców Prawnych oraz Naczelna Rada Adwokacka podjęły decyzję o zorganizowaniu Kongresu Prawników Polskich, by w jego trakcie zastanawiać się jak te wartości chronić i rozwijać z korzyścią dla wszystkich Polaków, jak szkodliwy może być polityczny populizm burzący fundamenty demokracji.
Przedstawiciele zawodów prawniczych dostrzegają na co dzień jak ogromny postęp dokonał się w dziele integracji i harmonizacji prawa wspólnotowego. Sądy w Polsce muszą gwarantować taki sam standard jak sądy w innych krajach Europy. Będziemy dyskutować podczas Kongresu, jak sprawić, żeby cieszyły się zaufaniem publicznym, gwarantowały każdemu prawo do sądu i jaka jest w tym rola sędziów, adwokatów oraz radców prawnych. To największe tego typu wydarzenie w najnowszej historii Polski odbędzie się 20 maja 2017 r. w Katowicach, Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach, przy Placu Sławika i Antalla 1. Aby w nim uczestniczyć, konieczna jest rejestracja oraz wpłata wpisowego. Do udziału w Kongresie zapraszamy sędziów, radców prawnych, adwokatów oraz przedstawicieli pozostałych zawodów prawniczych. Formularz rejestracyjny dostępny jest pod adresem: http://kongresprawnikow.pl/ Tam też dostępne będą dalsze szczegółowe informacje o Kongresie. Uwaga ! Liczba miejsc jest ograniczona. Liczy się kolejność zgłoszeń.
LIST PREZESA KRRP
Szanowni Państwo Radcowie prawni i aplikanci radcowscy Członkowie samorządu radców prawnych Uprzejmie informuję, że 20 maja br. w Katowicach, odbędzie się Kongres Prawników Polskich.Kongres Prawników Polskich zwoływany jest w trudnych czasach, w których politycy w mediach nadają ton dyskusji dotyczącej wymiaru sprawiedliwości. Chciałbym, by ten rodzaj politycznej, opartej na emocjach gry został zastąpiony rzeczową, silną w argumenty dyskusją nad przyszłością wymiaru sprawiedliwości oraz zawodów prawniczych. Będziemy podczas Kongresu debatowali o dostępie do wymiaru sprawiedliwości, o tym, co z siebie dajemy obywatelom i o tym, jak ważna jest niezależność radców prawnych. Czas zapomnieć o dawnych urazach i walczyć o rzeczy najważniejsze. Chciałbym, żeby Polacy pamiętali, że dostęp do wymiaru sprawiedliwości to dostęp do niezależnego i niezawisłego sądu. Obecna rzeczywistość polityczno-społeczna i planowane zmiany w wymiarze sprawiedliwości budzą uzasadnione obawy co do niezależnego funkcjonowania zawodów zaufania publicznego. Zmiany już wprowadzone i te planowane godzą w fundamentalne zasady demokratycznego państwa prawa. Dlatego tak ważnym jest konsolidacja naszego środowiska, samych radców prawnych, ale też ? szerzej ? prawniczych zawodów zaufania publicznego. W sytuacji zagrożenia zarówno samorząd radców prawnych, jak i każdy z nas, indywidualnie winien stać na straży konstytucyjnego porządku prawnego, chroniąc nasz zawód jako zawód zaufania publicznego. Liczę na Państwa udział w Kongresie Prawników Polskich w Katowicach. Rejestracji można dokonać na stronie http://kongresprawnikow.info. Liczba miejsc jest ograniczona, a decyduje kolejność rejestracji. Do zobaczenia w Katowicach!
Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Maciej Bobrowicz
