PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
Rozpoczęcie prac nad rządowym projektem ustawy wprowadzającej bezpłatną pomoc prawną dla osób niezamożnych oraz rozpatrzenie projektu zmian w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych, które mają pomóc przywrócić tożsamość bohaterom walk o niepodległą Polskę w latach 1944-1956 to tylko niektóre punkty pierwszego dnia posiedzeniaObrady rozpoczęły się od drugiego czytania prezydenckiego projektu nowelizacji ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają pomóc przywrócić tożsamość bohaterom walczącym o niepodległą Polskę w okresie stalinizmu, w tym m.in. umożliwić zakończenie poszukiwania ich szczątków na tzw. Łączce – w kwaterze ?Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach. Projekt dotyczy sytuacji, gdy w bezimiennych miejscach spoczynku ofiar reżimu komunistycznego w latach późniejszych ówczesna władza świadomie zezwalała na ponowne pochówki. Obecnie nie można ekshumować zwłok i szczątków z tzw. ?późniejszych? grobów, co jest często konieczne dla ekshumowania ofiar terroru komunistycznego z mogił położonych niżej. Projekt ma dać podstawę m.in. do przenoszenia grobów z okresu późniejszego, pod którymi znajdują się szczątki ofiar komunizmu z lat 40. i 50. Wnioskodawca podkreśla, że zmiany wymagają niezmiernej wrażliwości i poszanowania godności oraz szacunku dla pomordowanych w czasach stalinowskich, jak i osób pochowanych później w miejscach ich spoczynku. W projekcie zagwarantowano m.in., że gdy z ekshumacją bohaterów walk podziemia niepodległościowego będzie wiązała się konieczność przeniesienia ?późniejszego? grobu, wydanie przez wojewodę decyzji w tej sprawie (na wniosek prezesa IPN) poprzedzać będą maksymalnie 3-miesięczne rokowania m.in. z najbliższą pozostałą rodziną zmarłego. Koszty związane z wykonaniem decyzji poniesie wojewoda. Projekt umożliwia też wojewodzie ustanowienie grobów lub cmentarzy wojennych na miejscach pochówku ofiar reżimu komunistycznego z lat 1944-1956. Jak przypomina autor projektu, z prowadzonych poszukiwań i badań naukowych wynika, że wskutek terroru komunistycznego w tamtym okresie śmierć poniosło około 50 tys. osób, straconych na mocy wyroków sądowych, zamordowanych i zmarłych w siedzibach UB i Informacji Wojskowej, więzieniach i obozach, zabitych w walce lub w trakcie pacyfikacji. Komisja Administracji i Cyfryzacji wprowadziła m.in. zmiany legislacyjno-redakcyjne i porządkujące, w tym zmianę tytułu proponowanej ustawy. Komisja doprecyzowała też np., że finansowanie z budżetu państwa kosztów budowy oraz utrzymywania grobów i cmentarzy wojennych obejmie też ich remonty. Sprawozdawcą komisji był poseł Tomasz Szymański. W związku z poprawkami zgłoszonymi podczas drugiego czytania projekt trafi ponownie do prac w komisji.
Następnie posłowie rozpoczęli pracę nad rządowym projektem ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa. Projekt realizuje zapowiedziany przez premier Ewę Kopacz w exposé program ?Prawo dla każdego?, polegający na bezpłatnym dostępie niezamożnych obywateli do porad prawnych na etapie przedsądowym. Zgodnie z projektem powstanie sieć punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. Uzupełni ona aktualne poradnictwo prawne, w ramach którego obywatele mogą uzyskać pomoc m.in. w dziedzinie prawa rodzinnego i opiekuńczego. W punktach będzie można m.in.: uzyskać informację o obowiązujących przepisach, wynikających z nich prawach i obowiązkach oraz o sposobie rozwiązania problemu prawnego. Możliwe będzie także sporządzenie pisma wszczynającego postępowanie sądowe lub sądowo-administracyjne, sporządzenie pisma o zwolnienie z kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Nieodpłatną pomoc prawną będą świadczyć adwokaci i radcy prawni, którzy zawrą umowę z powiatem ? w tym celu co roku powiaty będą zawierały porozumienia z okręgową radą adwokacką i radą okręgowej izby radców prawnych. Ponadto powiat będzie mógł zlecić prowadzenie połowy punktów bezpłatnej pomocy sektorowi NGO. W punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe, wyłaniane w otwartym konkursie ofert, będzie można poradzić się też m.in. doradcy podatkowego np. w kwestii wypełnienia zeznania podatkowego. Porady nie będą mogły dotyczyć jednak spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Prawo do korzystania z sieci punktów nieodpłatnej pomocy prawnej będą miały osoby: otrzymujące w ostatnim roku świadczenia z pomocy społecznej, posiadające Kartę Dużej Rodziny lub będące w trudnej sytuacji w związku z np. klęską żywiołową lub katastrofą naturalną. Pomoc będzie też przysługiwała m.in.: ofiarom przemocy w rodzinie, kombatantom, ofiarom represji wojennych, weteranom i osobom po 75. roku życia. Projekt wprowadza także tzw. bezpłatną informację prawną udzielaną telefonicznie. Infolinie będą obsługiwane przez organizacje pozarządowe wyłonione w otwartym konkursie ofert. Ponadto projekt zobowiązuje organy administracji publicznej do edukacji prawnej społeczeństwa np. poprzez kampanie i akcje społeczne. Chodzi tu o rozpowszechnianie wiedzy dotyczącej m.in. mediacji i pozasądowego rozwiązywania sporów. Projekt uzasadnił Minister Sprawiedliwości Borys Budka. Decyzją Izby projekt trafi do dalszych prac do Komisji: Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej.
