PoPrawny Poznański serwis prawny
Powiązane artykuły
System wsparcia społecznej readaptacji skazanych, w tym skazanych na wieloletnie kary pozbawienia wolności, nie jest kompleksowy i nie stanowi ustrojowej całości. Poszczególne instytucje, w tym wyspecjalizowane służby takie jak m.in. służba więzienna, kuratorska służba sądowa, ośrodki pomocy społecznej, urzędy pracy, czy organizacjespołeczne są aktywne, ale działają w oderwaniu od siebie. Brak koordynacji sprawia, że prowadzone w zakładach karnych i aresztach śledczych programy resocjalizacyjne są mało skuteczne. W znacznym stopniu wynika to także z niedostosowania programów do indywidualnych potrzeb skazanych, jak również z niedostatecznego przygotowania wychowawców i psychologów do ich realizacji. Readaptacja społeczna osób skazanych na karę pozbawienia wolności ma istotne znaczenie społeczne, gdyż wieloletni pobyt w zakładzie karnym może spowodować, że takie osoby m.in.: przyzwyczają się do życia w izolacji, stracą dawne miejsce zamieszkania, ich więzy rodzinne ulegną rozpadowi lub utracą umiejętności zawodowe i społeczne.
Skuteczne oddziaływanie na skazanych przyczynia się do przystosowania ich do codziennego życia w społeczeństwie, w szczególności zapobiega wejściu tych osób w ponowny konflikt z prawem, a tym samym ma bezpośredni wpływ na zwiększenie poziomu bezpieczeństwa społecznego. Z kolei w wymiarze ekonomicznym skuteczna readaptacja społeczna i zawodowa ogranicza koszty utrzymania systemu penitencjarnego i pomocy społecznej.
NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI
W ocenie NIK Minister Sprawiedliwości powinien zbudować kompleksowy i spójny system wsparcia społecznej readaptacji skazanych. Istotne jest przede wszystkim opracowanie i wdrożenie ram strategicznych, określających m.in. cele procesów readaptacji i kryteria ich oceniania, narzędzia służące readaptacji oraz instytucje wykonawcze i relacje między nimi. Z kolei Dyrektor Generalny Służby Więziennej powinien przyłożyć większą wagę do szkoleń wychowawców i psychologów, by doskonalili swe umiejętności tworzenia, doboru i realizacji właściwych i skutecznych programów resocjalizacyjnych. Równie istotnym zadaniem jest kompleksowa analiza skuteczności prowadzonych oddziaływań penitencjarnych, w tym programów readaptacyjnych. NIK rekomenduje także, aby Rada Główna do Spraw Społecznej Readaptacji i Pomocy Skazanym wzmocniła swoją działalność, np. tworząc formalne ramy współpracy pomiędzy Radą Główną a radami terenowymi, aby skuteczniej działać na rzecz społecznej readaptacji skazanych.
W polskich więzieniach na koniec 2013 roku blisko 79.000 skazanych odbywało karę pozbawienia wolności, w tym ponad 7.500 skazanych wyroki ponad 5 lat więzienia, ok. 1.600 osób wyroki 25 lat więzienia, a 318 osób karę dożywotniego pozbawienia wolności.
